Page 161 - สุขศึกษา พลศึกษา ม.ต้น

161

เรื่องที่ 1 ความหมายของทักษะชีวิต

คําวา ทักษะ (Skill) หมายถึง ความชัดเจน และความชํานิชํานาญในเรื่องใดเรื่อง

หนึ่ง ซึ่งบุคคลสามารถสรางขึ้นไดจากการเรียนรู ไดแก ทักษะการอาชีพ การกีฬา การทํางาน

รวมกับผูอื่น การอาน การสอน การจัดการ ทักษะทางคณิตศาสตร ทักษะทางภาษา ทักษะทางการใช
เทคโนโลยี ฯลฯ ซึ่งเปนทักษะภายนอกที่สามารถมองเห็นไดชัดเจนจากการกระทํา หรือจากการ

ปฏิบัติ ซึ่งทักษะดังกลาวนั้นเปนทักษะที่จําเปนตอการดํารงชีวิต ที่จะทําใหผูมีทักษะเหลานั้นมีชีวิต

ที่ดี สามารถดํารงชีพอยูในสังคมได โดยมีโอกาสที่ดีกวาผูไมมีทักษะดังกลาว ซึ่งทักษะประเภทนี้
เรียกวา Livelihood skill หรือ Sikll for living ซึ่งเปนคนละอยางกับทักษะชีวิต ที่เรียกวา Life skill

(ประเสริฐ ตันสกุล) ดังนั้น ทักษะชีวิต หรือ Life skill จึงหมายถึง คุณลักษณะ หรือความสามารถ

เชิงสังคม จิตวิทยา (Phychosoclal competence) ที่เปนทักษะภายในที่จะชวยใหบุคคลสามารถเผชิญ

สถานการณตาง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจําวันไดอยางมีประสิทธิภาพ และเตรียมพรอมสําหรับการ
ปรับตัวในอนาคต ไมวาจะเปนเรื่องการดูแลสุขภาพ เอดส ยาเสพติด ความปลอดภัย สิ่งแวดลอม

คุณธรรมจริยธรรม ฯลฯ เพื่อใหสามารถมีชีวิตอยูในสังคมไดอยางมีความสุข หรือจะกลาวงาย ๆ

ทักษะชีวิต ก็คือ ความสามารถในการแกปญหาที่ตองเผชิญในชีวิตประจําวัน เพื่อใหอยูรอด
ปลอดภัย และสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข

1.1 องคประกอบของทักษะชีวิต

องคประกอบของทักษะชีวิต จะมีความแตกตางกันตามวัฒนธรรม และสถานที่ แต
ทักษะชีวิตที่จําเปนที่สุดที่ทุกคนควรมี ซึ่งองคการอนามัยโลกไดสรุปไว และถือเปนหัวใจสําคัญใน

การดํารงชีวิต คือ

1. ทักษะการตัดสินใจ (Decision making) เปนความสามารถในการตัดสินใจ
เกี่ยวกับเรื่องราวตาง ๆ ในชีวิตไดอยางมีระบบ เชน ถาบุคคลสามารถตัดสินใจเกี่ยวกับการกระทํา

ของตนเองที่เกี่ยวกับพฤติกรรมดานสุขภาพ หรือความปลอดภัยในชีวิต โดยประเมินทางเลือก และ

ผลที่ไดจากการตัดสินใจเลือกทางที่ถูกตองเหมาะสม ก็จะมีผลตอการมีสุขภาพที่ดีทั้งรางกาย และ
จิตใจ

2. ทักษะการแกปญหา (Problem Solving) เปนความสามารถในการจัดการกับ

ปญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตไดอยางมีระบบ ไมเกิดความเครียดทางกาย และจิตใจ จนอาจลุกลามเปน

ปญหาใหญโตเกินแกไข
3. ทักษะการคิดสรางสรรค (Creative thinking) เปนความสามารถในการคิดที่จะ

เปนสวนชวยในการตัดสินใจ และแกไขปญหาโดยการคิดสรางสรรค เพื่อคนหาทางเลือกตาง ๆ