Page 125 - พท21001

116

เรื่องที่ 3 ชนิดและหนาที่ของประโยค

ชนิดของประโยค

เมื่อเราทราบลักษณะของประโยคแลว ก็มาทําความเขาใจเกี่ยวกับประโยคชนิดตาง ๆ เพิ่มเติมอีก

ประโยคชนิดแรกที่จะกลาวถึง คือ ประโยคความเดียว
1. ประโยคความเดียว (เอกรรถประโยค) ประโยคชนิดนี้ คือ ประโยคที่มุงกลาวถึง

สิ่งใดสิ่งหนึ่งเพียงสิ่งเดียว สิ่งนั้นอาจเปนคน สัตว เหตุการณ ฯลฯ อยางใดอยางหนึ่ง และสิ่งนั้นแสดง
กิริยาอาการหรืออยูในสภาพอยางเดียว เชน

ก. นกเกาะตนไม

ข. นายแดงไถนา
ค. มุกดาหารเปนจังหวัดที่เจ็ดสิบสาม

สวนสําคัญของประโยคความเดียว

ประโยคความเดียวแตละประโยคแบงสวนสําคัญออกเปน 2 สวน สวนหนึ่งเรียกวา
“ภาคประธาน” คือ ผูกระทําอาการในประโยค อีกสวนหนึ่งเรียกวา “ภาคแสดง” คือ สวนที่เปนกิริยา

และกรรมผูถูกกระทํา ในประโยค

ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง

ก. นกเกาะตนไม นก เกาะตนไม

ข. นายแดงไถนา นายแดง ไถนา

ค. มุกดาหารเปนจังหวัดที่เจ็ด มุกดาหาร เปนจังหวัดที่เจ็ดสิบสาม
สิบสาม

2. ประโยคความรวม (อเนกรรถประโยค) คือ ประโยคที่รวมความเอาประโยคความเดียว

ตั้งแต 2 ประโยคขึ้นมารวมเขาดวยกัน โดยมีคําเชื่อมประโยคเหลานั้นเขาดวยกัน
2.1 ประโยคที่มีเนื้อความคลอยตามกัน

ประโยคที่ 1 จารุณีเดินทางไปเชียงใหม

ประโยคที่ 2 อรัญญาเดินทางไปเชียงใหม
เราสามารถรวมประโยคความเดียวทั้ง 2 ประโยคเขาไวดวยกัน ดังนี้

“จารุณีและอรัญญาเดินทางไปเชียงใหม”
ประโยคที่ 1 เราจะประสบความลมเหลว

ประโยคที่ 2 เราไมทอถอย

รวมประโยคไดวา “แมเราจะประสบความลมเหลวเราก็ไมทอถอย”