Page 128 - พท21001
P. 128
119
3. ประโยคเนนกริยา คือ ประโยคที่ตองการเนนกริยาใหเดน จึงกลาวถึงกริยากอนที่จะ
กลาวถึงประธาน กริยาที่เนนไดในลักษณะนี้มีอยูไมกี่คํา คือ เกิด ปรากฏ มี
รูปประโยค กริยา ประธาน
เกิดน้ําทวมในประเทศบังกลาเทศ เกิดน้ําทวม ในประเทศบังกลาเทศ
น้ําทวม ขยายกริยา
ปรากฎดาวเทียมบนทองฟา ปรากฏ ดาวเทียม
บนทองฟา ขยายกริยา
4. ประโยคคําสั่งและขอรอง คือ ประโยคที่อยูในรูปคําสั่งหรือขอรองและจะละประธานไว
โดยเนนคําสั่งหรือคําขอรอง เชน
คําสั่ง 1. จงกาเครื่องหมายกากบาท หนาขอความที่ถูกตอง
คําที่ขีดเสนใต คือ กริยา
คําขอรอง 2. โปรดรักษาความสะอาด คําที่ขีดเสนใต คือ กริยา
ถาเดิมประธานที่ละไวลงไป ก็จะกลายเปนประโยคเนนผูกระทํา
เชน 1. ทานจงกาเครื่องหมายกากบาทหนาขอความที่ถูกตอง
2. ทานโปรดรักษาความสะอาด
หนาที่ของประโยค
ประโยคชนิดตาง ๆ สามารถบอกความหมายไดตามเจตนาของผูสงสาร เพราะการสื่อสารกัน
ตามปกตินั้น ผูสงสารอาจมีเจตนาไดหลายประการ ประโยคจึงทําหนาที่ตาง ๆ กัน เชน บอกกลาว
เสนอแนะ ชี้แจง อธิบาย ซักถาม วิงวอน สั่งหาม ปฏิเสธ เปนตน ขอความหรือประโยคที่แสดงเจตนา
ของผูสงสารเหลานี้จะอยูในรูปที่ตาง ๆ กันไป ซึ่งอาจแบงหนาที่ของประโยคไดเปน 4 ประเภทดวยกัน
คือ
1. รูปประโยคบอกกลาวหรือบอกเลา ประโยคลักษณะนี้ โดยปกติจะมี ประธาน กริยา
และอาจมีกรรมดวย นอกจากนี้อาจมีสวนขยายตาง ๆ เพื่อใหชัดเจน โดยทั่วไปประโยคบอกเลาจะบงชี้
เจตนาวาประธานของประโยคเปนอยางไร
ตัวอยาง
ประโยค เจตนา
ภาษาไทยเปนภาษาประจําชาติของเรา ภาษาไทยเปนอะไร
นองหิวขาว นองอยูในสภาพใด