Page 33 - พท21001
P. 33
24
ตัวของผูใดผูนั้นก็จะมีความสุขความสบาย ไมปวยไขไดทุกขถาสิ่งนั้นหนีหายไปจากตัวก็จะทําใหผูนั้นเปน
ไขไดทุกขและอาจถึงแกความตายได ถาสิ่งนั้นไมกลับคืน อยูในรางกาย สิ่งที่กลาวนี้ภาษาไทยเรียกวา
ขวัญ อันเปนคํามีความหมายในภาษาที่เขาใจกันอยางเลา ๆ แลวก็ยุงดวย ที่วายุงเพราะเปนสิ่งมองไม
เห็นตัววามีรูปรางเปนอยางไร
(ขวัญและประเพณีทําขวัญ ของ เสฐียรโกเศศ)
1.2 พรรณนาโวหาร คือ การเขียนเลนเรื่องอยางประณีตมักแทรกความรูสึกของผูเขียน
ดวยทําใหผูอานเกิดความรูและอารมณคลอยตาม เชน การพรรณนาความสวยงามคุณความดีตลอดจน
พรรณนาอารมณและความรูสึกในใจ ฯลฯ
ตัวอยาง พรรณนาโวหาร
ไมผล เชน ละมุด มะมวง ขนุน พอปลูกไวขางสนามและบริเวณมุมขาง สวนที่เลื้อยรอบบาน
ก็มีเถาวัลยและสายหยุดขึ้นอยูคนละมุม ราตรีอยูตรงบันไดขึ้นหอหนาบาน ซึ่งเปนทางไปหองรับแขก
ชะลูดปลูกอยูที่สะพานขามทองรองเล็ก ๆ อยูกึ่งกลางระยะจากตัวบานไปยังประตูรั้วบาน คนละดานกับ
เถาพวงครามดอกสีมวง ใบแข็งดวย ถาไปถูกมันจะคัน แตดอกเปนสีครามเปนชอยาวมองดูสวยและบาน
อยูไดหลายวัน ถาดอกรวงจะหมุนเพราะกลีบของมันเปนเฟองมี 5 - 6 กลีบ คลายใบพัด มันหมุนตัวลง
มากวาจะถึงพื้นเหมือนกังหันตองลม ดูสวยงามเพลินตาดี ผมชอบเก็บดอกมันขึ้นไปปลอยบนหนาตาง
สูง ๆ ใหมันหมุนจี๋ลงมาสูพื้นดินเปนของเลนสนุก เมื่อสมัยเด็กกอนเขาโรงเรียน
(เด็กบานสวน ของ พ.เนตรรังสี)
1.3 เทศนาโวหาร คือ กระบวนความอบรมสั่งสอน อธิบายในเหตุผล หรือชี้แจงใหเห็น
คุณและโทษ เพื่อใหผูอานเชื่อถือตาม
ตัวอยาง เทศนาโวหาร
บรรดาของมีคาทั้งหลายจะหาสิ่งไรมีคาเกินวิชาดีกับจรรยาดีไมไดเลย ทรัพยอื่น ๆ อาจจะถูก
ขโมยลักหรือลดนอยลงดวยการจับจายใชสอย แตวิชากับจรรยาดีนี้เปนอมตะไมรูจักตายยิ่งจายมากก็ยิ่ง
เพิ่มทวีคูณขึ้นและเราจะแยกแบงใครก็ไมได แมขโมยจะลักเอาไปก็ไมได แตจงทราบดวยวาโดยเฉพาะ
วิชาดีที่แหลมคมนั้นถาไมมีสติคอยควบคุม ปลอยเพงมองแสหาความสุขในทางที่ผิดแลว ก็จะเปนตัว
มหาอุบาทว มหาพินาศ มหาจัญไร ดูเถอะ มนุษยบางเหลาถือตัววาฉลาดแตขาดสติ ประพฤติตัว
เลวทราม กอกวนหมูคณะใหยุงเหยิงเดือดรอนอยูทุกวันนี้ก็เพราะเขามีวิชาดีที่แหลมคมและใชวิชาดี
ที่แหลมคมไปในทางที่ผิด ซึ่งไมมีสติควบคุมนั้นเอง
(โลกานุศาลนี ของ สมเด็จพระมหาวีรวงศ (พิมพ ธมฺมธโร))
1.4 สาธกโวหาร คือ การเขียน โดยยกตัวอยางประกอบเพื่อใหผูอานเขาใจเรื่องไดชัดเจน
ยิ่งขึ้นนิยมใชในการบรรยายโวหาร และเทศนาโวหาร
ตัวอยาง สาธกโวหาร
ในที่นี้จะชักนิยายมาเปนอุทาหรณใหเห็นวา ผูที่ตั้งความเพียรไดรับรางวัลของธรรมดาโลก
อยางไร