Page 36 - พท21001

27

3. วิธีการอาน
การอานโคลงสี่สุภาพสามารถอานได 2 ลีลา คือ

1. อานแบบรอยแกว
2. อานแบบทํานองเสนาะ

การแบงชวงเสียง วรรคแรกเปน 2 ชวง เปน 3 2 หรือ 3 2 วรรคหลัง เปน 2 การแบงชวงเสียง

ตองพิจารณาใหคงความหมาย แทนที่จะแกตามปกติบทรอยกรองที่ไพเราะ กวีจะจัดกลุมคําไวดีแลว
การเอื้อนเสียงทอดเสียง ตามปกติจะเอื้อนเสียงทายวรรคแรกของแตละบาท ในบาทที่ 2

อาจเอื้อนเสียงไดถึงคําที่ 1 คําที่ 2 ของวรรคหลัง และบาทที่ 4 ระหวางคําที่ 2 กับคําที่ 3 ของวรรคที่ 2

และทอดเสียงตามตําแหนงสัมผัส

ตัวอยางโคลงสี่สุภาพ

เรืองเรือง ไตรรัตนพน พันแสง

รินรส พระธรรมแสดง ค่ําเชา

เจดีย ระดงแซง เสียดยอด
ยลยิ่ง แสงแกวเกา แกนหลาหลากสวรรค

(นิราศนรินทร)

การอานฉันท

ฉันท มีลักษณะบังคับพิเศษแตกตางไปจากคําประพันธชนิดอื่นโดยบังคับ ครุ ลหุ แทนคํา
ธรรมดา และบังคับสัมผัส เชนเดียวกับคําประพันธชนิดอื่น ๆ

คําลหุ ( , ) คือ พยางคที่มีลักษณะใดลักษณะหนึ่ง ดังนี้

1. การประสมสระเสียงสั้นในแม ก กา เชน จะ ทิ ปุ ยกเวน พยางคที่ประสมดวย สระ อํา ใอ
ไอ เอา ซึ่งจัดเปนคําครุ เชน คํา ไกล ใจ เรา

2. คํา บ บ จัดเปนคําลหุ
คําครุ คือ พยางคที่มีลักษณะใดลักษณะหนึ่ง ดังนี้

1. ประสมสระเสียงยาวในแม ก กา เชน อา ดี เธอ ปู
2. ประสมสระ อํา ใอ ไอ เอา

3. มีตัวสะกด เชน มด กัด เด็ก

แผนบังคับอินทรวิเชียรฉันท

อินทรวิเชียรฉันท บทหนึ่งมี 2 บาท บาทหนึ่งมี 2 วรรค วรรคหนา 5 คํา วรรคหลัง 6 คํา

มีการแบงจังหวะการอาน ดังนี้

สายันห ตะวันยาม ขณะขาม ทิฆัมพร
เขาภาค นภาตอน ทิศตะตก ก็รําไร