Page 46 - พท21001
P. 46
37
ตัวอยางเชน
หัวขอ บาน
ความคิดหลัก บานเปนที่อยูอาศัย
หัวขอ ราชสีห
ความคิดหลัก ราชสีหไดชื่อวาเปนเจาปาในบรรดาสัตวทั้งหลาย
ความคิดหลักนี้ คือ ประโยคใจความที่จะปรากฏในตอนใดตอนหนึ่งของขอความที่กลาวแลว
ฉะนั้นการที่จะทราบวาประโยคใดเปนประโยคใจความ ตองพิจารณาจากหัวเรื่อง ประโยคใจความมักมี
เนื้อหาสอดคลองกับหัวเรื่อง
ในกรณีที่ไมทราบหัวขอเรื่อง ตองเขาใจวาสวนที่เปนประโยคใจความนั้นจะมีเนื้อความหลัก
ของเนื้อความอื่นที่ประกอบกันขึ้นเปนหัวขอนั้น ถาขาดสวนที่เปนใจความ เนื้อความอื่นก็เกิดขึ้นไมได
หรือความหมายออนลง
การอานอยางวิเคราะห
การอานอยางวิเคราะห หมายถึง การอานที่มีการพิจารณาแยกรายละเอียดออกเปนสวน ๆ
เพื่อทําความเขาใจ และใหเห็นถึงความสัมพันธระหวางสวนตาง ๆ เหลานั้น
การอานอยางวิเคราะหเริ่มตนจากพื้นฐานขอมูลและความคิดจากการอานเองเปนอันดับแรก
เพื่อใหเขาใจเนื้อเรื่องโดยตลอด ตอจากนั้นจึงแยกเรื่องในบทอานออกเปนสวน ๆ ไดรูวา ใครทําอะไร
เพื่ออะไร อยางไร ในเรื่องมีใครบาง หรือตัวละครกี่ตัว และที่มีบทบาทสําคัญมีกี่ตัว ทําไมเหตุการณ
จึงเปนอยางนั้นหรือเพราะเหตุใด ตอไปนาจะเปนอยางไร
ตอไปนี้จะนํานิทานเรื่อง “กระตายบนดวงจันทร” มาเลาใหฟง
นิทานเรื่อง กระตายบนดวงจันทร
กาลครั้งหนึ่งมีกระตาย ลิง นกน้ํา และสุนัขจิ้งจอก สาบานรวมกันวาจะไมฆาสัตวตัดชีวิต และ
บําเพ็ญตนเปนฤๅษีอยูในปา พระอินทรขอทดสอบในศรัทธาของสัตวทั้งสี่ จึงปลอมตัวเปนพราหมณ
เที่ยวขอบริจาคทานโดยไปขอจากลิงเปนตัวแรก ลิงมอบมะมวงให จากนั้นพราหมณไปขอทานจากนกน้ํา
นกน้ําถวายปลาซึ่งมาเกยตื้นอยูริมฝงแมน้ํา สวนสุนัขจิ้งจอกก็ถวายนมหมอหนึ่งกับผลไมแหง
เมื่อพราหมณไปขอบริจาคทานจากกระตาย กระตายพูดกับพราหมณวา “ขากินแตหญาเปน
อาหารหญาก็ไมมีประโยชนใด ๆ กับทานเลย” พราหมณจึงเอยขึ้นวา ถากระตายบําเพ็ญพรตเปนฤๅษี
ที่แทจริงขอใหสละชีวิตของตนเปนอาหารแกพราหมณ กระตายตอบตกลงทันทีและทําตามที่พราหมณ
ขอรองวาใหกระโดดลงกองไฟแดง พราหมณจะไมลงมือฆาและปรุงกระตายเปนอาหาร กระตายปนขึ้น
ยืนบนกอนหินและกระโดดลงกองไฟ ในขณะที่กระตายกําลังจะตกสูเปลวไฟนั้น พราหมณไดควา
กระตายไว แลวเปดเผยตัวตนที่แทจริงวาคือใคร แลวพระอินทรก็นํากระตายไปไวบนดวงจันทร
(จากนิตยสารสารคดี ฉบับที่ 147 ปที่ 13 หนา 30)