Page 44 - พท21001

35

เธอมีใบหนายิ้มแยมแจมใส
เขาทํางานเอาหนา หมายถึง ทํางานเพื่อผลประโยชนของตน

เด็กสาดโคลนกันเลอะเทอะ
เขาสาดโคลนคุณพอ หมายถึง ใสราย

ตนไมตนนี้เปลือกสวย

หลอนรวยแต เปลือก หมายถึง ไมร่ํารวยจริง
มีการเปรียบเทียบกับคุณสมบัติของสิ่งที่นํามากลาว เชน

เขาเปนสิงห สนาม หมายถึง เปนคนเลนกีฬาเกง

1.2 ความหมายของสํานวน
สํานวนเปนขอความที่มีความหมายพิเศษไปจากคําที่ประกอบอยูในขอความนั้น

ไมไดมีความหมายตามรูปคํา ความหมายของสํานวนมีลักษณะเปนเชิงเปรียบเทียบโดยอาศัยนัยของ

ความหมายตามลักษณะหรือคุณสมบัติของขอความนั้น เชน
ออยเขาปากชาง หมายถึง ของตกไปอยูในมือผูอื่นแลวไมมีทางไดคืน

ไกแกแมปลาชอน หมายถึง ผูที่มีความจัดจานเจนสังเวียน
วัวหายลอมคอก หมายถึง เมื่อเกิดความเสียหายแลวจึงหาทางปองกัน

กินขาวตมกระโจมกลาง หมายถึง การพูดถึงสิ่งสุดวิสัยที่จะทําได
สวนตาง ๆ ที่นําไปกลาวเปรียบเทียบใหเขากับสถานการณ เรียกวา คําพังเพย เชน เมื่อของ

หายแลวจึงคิดหาทางปองกัน ก็เปรียบวา วัวหายลอมคอก เปนตน

ความหมายของสํานวนมีลักษณะเหมือนความหมายโดยนัย คือ ตองตีความ หรือ แปล
ความหมายตามนัยของคําหรือขอความนั้น ๆ

2. การเขาใจลักษณะของขอความ
ขอความแตละขอความตองมีใจความอันเปนจุดสําคัญของเรื่อง ใจความของเรื่องจะปรากฏ

ที่ประโยคสําคัญ เรียกวาประโยคใจความ ประโยคใจความจะปรากฏอยูในตอนใดของขอความก็ได
โดยปกติจะปรากฏในตอนตาง ๆ ดังนี้

ปรากฏอยูในตอนตนของขอความ ตัวอยางเชน

“ภัยอันตรายที่จะเปนเครื่องทําลายชาติอาจเกิดขึ้นและมีมาไดตั้งแตภายนอก ทั้งที่ภายใน
อันตรายที่จะมีมาตั้งแตภายนอกนั้นก็คือ ขาศึกศัตรูยกมาย่ํายีตีบานตีเมืองเรา การที่ขาศึกศัตรูจะมาตีนั้น

เขายอมจะเลือกหาเวลาใดเวลาหนึ่งซึ่งชาติกําลังออนแอและมิไดเตรียมตัวไวพรอม เพื่อตอสูปองกันตน

เพราะฉะนั้นในบทที่ 2 ขาพเจาจึงไดเตือนทานทั้งหลายอยาไดเผลอตัว แตขอสําคัญที่สุดเปนเครื่องทอน
กําลังและเสียหลักความมั่นคงของชาติ คือ ความไมสงบภายในชาตินั้นเอง จึงควรอธิบายความขอนี้สักหนอย

(พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ปลุกใจเสือปา)