Page 55 - ดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
P. 55
2. การควบคุมภาวะสมดุลกรด – ด่างโดยการหายจจ (respiratory regulation)
คาร์บอนไดออกไซด์ จะรวมกับน ้าได้เป็นกรดคาร์บอนิก ซึ่งเป็นกรดอ่อน
ดังสมการ CO2 +H2O —–> H2CO3
แม้ว่า H2CO3 จะแตกตัวได้ง่ายและจห้ไฮรโดรเจนไอออนจ านวนน้อยก็ตาม แต่ก็มีอยู่เป็นปริมาณ
มากจนร่างกาย จึงท าจห้เกิดภาวะกรดได้มากเช่นเดียวกัน ดังนั้น คาร์บอนไดออกไซด์ที่ได้ออกมา
จะถูกขับออกอย่างรวดเร็ว โดยการเพิ่มอัตราการหายจจ ดังนั้นกรดคาร์บอนิกซึ่งเป็นตัวท าจห้เกิด
ไฮโดรเจนไอออนจนเลือด ก็จะถูกก าจัดออกไปได้อย่างรวดเร็ว ศูนย์ควบคุมการหายจจจนเมดัลลา
จะมีความไวมากต่อคาร์บอนไดออกไซด์และความเป็นกรดของเลือด ถ้ามีการเพิ่มขึ้นของอย่างจด
อย่างหนึ่ง หรือทั้งสองอย่างก็จะท าจห้มีการหายจจเพิ่มขึ้นเพื่อจะท าจห้กลับเข้าสู่ภาวะ ปกติได้เร็ว
ขึ้น
