Page 12 - mukdahansuksapub
P. 12
12 ที่เกิดขึ้นแก่คนในบังคับฝรั่งเศส หากไม่สามารถชําระได้ฝรั่งเศสจะเก็บภาษีในเมืองพระตะบองและเสียมราฐ (ขณะนั้นยังเป็นดินแดนของราชอาณาจักรสยามอยู่) เมืองมุกดาหารจึงเสียดินแดนไป ๓ ใน ๔ ส่วน จึงคงเหลือแต่ดินแดนเขตจังหวัดมุกดาหารในปัจจุบัน ๑๐. เจ้าเมืองมุกดาหาร เมืองมุกดาหารมีเจ้าเมืองสืบต่อกันมาถึง ๗ คน คือ ๑.พระยาจันทรศรีสุราชอุปราชามันธาตุราช(เจ้าจันทกินรี)เจ้าเมืองคน แรกระหว่าง พ.ศ. ๒๓๑๓ ถึง พ.ศ.๒๓๔๗ ๒.พระยาจันทรสุริยวงษ์ (กิ่ง) พ.ศ.๒๓๔๘- พ.ศ๒๓๘๓ ๓.พระจันทรสุริยวงษ์ (พรหม) พ.ศ.๒๓๘๔- พ.ศ.๒๔๐๕ ๔. เจ้าจันทรเทพสุริยวงษ์ดํารงรัฐสีมามุกดาหาราธิบดี(เจ้าหนู)เจ้าจากราชวงษ์ เวียงจันทน์ พ.ศ.๒๔๐๘-พ.ศ.๒๔๑๒ ๕. พระจันทรสุริยวงษ์(คํา) พ.ศ.๒๔๑๓-พ.ศ.๒๔๒๐ ๖. พระจันทรสุริยวงษ์(บุญเฮ้า)พ.ศ.๒๔๒๑-พ.ศ.๒๔๓๐ ๗. พระยาศศิวงษ์ประวัติ(เมฆ จันทรสาขา)พ.ศ.๒๔๓๑-พ.ศ.๒๔๔๑ ๑๑. ปรับปรุงการปกครองหัวเมือง ร.ศ.๑๑๗ ครั้นถึงพ.ศ.๒๔๔๑(ร.ศ.๑๑๗)ได้มี ข้อบังคับลักษณะการปกครองหัวเมือง ร.ศ.๑๑๗ ขึ้น ให้ ยกเลิกการปกครองตามธรรมเนียมโบราณแบบดั้งเดิมของหัวเมืองในแถบลุ่มแม่นํ้าโขง ซึ่งเคยมีตําแหน่งเจ้า เมือง,อุปฮาด,ราชวงษ์,ราชบุตร เป็นตําแหน่ง ผู้ว่าราชการเมือง,ปลัดเมือง,ยกบัตรเมืองฯลฯ ให้เหมือนกันหมด ทั่วราชอาณาจักร เริ่มมีการพระราชทานเงินเดือนแก่กรมการเมืองและข้าราชการทั่วประเทศ จึงทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯให้ราชวงษ์ (แสง) บุตร พระยาศศิวงษ์ประวัติ (เมฆ)เจ้าเมืองมุกดาหารเป็น พระจันทรเทพสุริยวงษา ตําแหน่ง ผู้ว่าราชการเมืองมุกดาหาร ซึ่งถือว่าเป็นผู้ว่าราชการเมืองมุกดาหารคนแรก (ไม่ใช่เจ้าเมือง)ตามระบบ ใหม่ซึ่งเริ่มได้รับพระราชทานเงินเดือนและเป็นผู้ว่าราชการเมืองมุกดาหารคนสุดท้ายด้วย เพราะหลังจากนั้นอีก ๙ ปีเมืองมุกดาหารก็ถูกยุบลงเป็นอําเภอมุกดาหาร ขึ้นกับจังหวัดนครพนม เนื่องจากได้มีการปรับปรุงการ ปกครองหัวเมือง(ภูมิภาค)ให้เป็นระบบเทศาภิบาล มีมณฑล,จังหวัด,อําเภอ,ตําบลและหมู่บ้าน ส่วนเจ้าเมืองคนสุดท้ายก็ได้รับพระราชทานยศบรรดาศักดิ์เป็น อํามาตย์เอก พระยาศศิวงษ์ ประวัติ(เมฆ) ตําแหน่งจางวางที่ปรึกษาราชการเมืองมุกดาหาร ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดเงินปีๆละ ๕๐๐ บาท เมื่อมีการยุบเมืองมุกดาหาร เป็นอําเภอมุกดาหารขึ้นกับจังหวัดนครพนมท่านยังดํารงตําแหน่งเป็นกรมการพิเศษ จังหวัดนครพนมอีกด้วย นอกจากนั้นยังมีการแต่งตั้งให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย)ดํารงตําแหน่ง ข้าหลวงประจําเมืองมุกดาหารอีกตําแหน่งหนึ่ง
