Page 3 - 2world

๓

ความสามารถ และหลีกเลี่ยงที่จะแสดงออกถึงการไร้ความสามารถในเวลาที่รู้ว่าผลลัพธ์เชิงลบจะเกิดขึ้น แต่
นักทฤษฎีแนวเพิ่มพูนมีเป้าหมายที่สนับสนุนความเชื่อที่ว่าคุณลักษณะของตนนั้นสามารถเปลี่ยนแปลงได้
และให้ความสําคัญกับการเรียนรู้และการพัฒนาความสามารถต่างๆ คนกลุ่มนี้จะมีความกังวลในการ
แสดงออกความสามารถน้อยกว่าการพัฒนาความสามารถ ดังนั้นนักทฤษฎีแนวตัวตนจึงมีแนวโน้มไปทาง
เป้าหมายเพื่อผลงานและนักทฤษฎีแนวเพิ่มพูนมีแนวโน้มไปทางเป้าหมายเพื่อการเรียนรู้

แม้ว่าต้นกําเนิดของความสามารถต่างๆ จะเป็นสิ่งที่ซับซ้อนและไม่อาจรู้ได้ แต่ส่วนสําคัญที่ทําให้
เข้าใจเรื่องนี้ได้ก็คือ คนแปลความหมายของเหตุการณ์ต่างๆ ที่สัมพันธ์กับความเชื่อเกี่ยวกับคุณลักษณะของ
ตน นักทฤษฎีแนวเพิ่มพูนและแนวตัวตนได้สร้างระบบการแปลความหมายและการตอบสนองต่ออุปสรรค
๙
หรือความยากลําบากเพื่อก้าวไปสู่ความสําเร็จที่แตกต่างกัน โดยไม่เกี่ยวกับความสามารถที่มีอยู่เดิม หากมี
ความเชื่อว่าคุณลักษณะของตนเป็นสิ่งตายตัวแล้ว ความล้มเหลวก็คือเครื่องแสดงการด้อยความสามารถของ
ตน แต่หากมีความเชื่อว่าคุณลักษณะของตนเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้ ความล้มเหลวก็หมายความว่ายังใช้
ความพยายามไม่พอหรือยังใช้วิธีที่ไม่เหมาะสม อีกนัยหนึ่งก็คือความต้องการพัฒนาทักษะให้มีมากขึ้น และ
การปรับปรุงผลงานให้ดีขึ้นในอนาคต งานวิจัยยังได้แสดงให้เห็นอย่างต่อเนื่องว่าทฤษฎีแนวเพิ่มพูนนําไปสู่
๑๐
ความสําเร็จในระดับที่สูงกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับทฤษฎีแนวตัวตน ซึ่งเกิดมาจากความเชื่อที่ว่า
ความสามารถนั้นพัฒนาและปรับปรุงให้ดีขึ้นได้ และความพยายามที่จะลุกขึ้นสู้นั้นทําให้สามารถเอาชนะ
ความพ่ายแพ้ได้ ซึ่งความพยายามที่จะลุกขึ้นสู้นี้เป็นคุณสมบัติที่จําเป็นต่อชัยชนะที่ยิ่งใหญ่

ในทางพระพุทธศาสนา มรรคมีองค์ ๘ เป็นระบบความคิดและการดําเนินชีวิตในรูปแบบต่างๆ ซึ่ง
เป็นไปได้ทั้งด้านที่ดีงามและด้านที่ไม่ดีงาม ซึ่งชัดเจนว่าพระพุทธศาสนามุ่งให้เข้าใจทั้งสองด้าน แต่เน้นให้เกิด
ด้านที่ดีงาม และในระดับสูงสุดมุ่งให้บรรลุธรรม ซึ่งเรียกว่า “อริยอัฏฐังคิกมรรค” หรือ “อริยมรรคมีองค์
๑๑
๘” ประกอบด้วย สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ

๑๒
สัมมาสติ และสัมมาสมาธิ ซึ่งหมายถึง ความเห็นชอบ ความดําริชอบ เจรจาชอบ การงานชอบ การเลี้ยง
ชีวิตชอบ ความเพียรชอบ ความระลึกชอบ และความตั้งใจชอบ ตามลําดับ องค์ประกอบของมรรคทั้ง ๘ องค์
นี้ ทําหน้าที่อย่างสัมพันธ์กันในฐานะเป็นระบบความคิดและการกระทํา หรือการดําเนินชีวิตอยู่ภายใต้ตัว
บุคคล ที่ตรงจุดพอเหมาะพอดีให้ได้ผลสําเร็จตามเป้าหมาย คือความดับทุกข์ จึงเป็นทางสายกลาง หรือ
๑๓
มัชฌิมาปฏิปทา โดยมีสัมมาทิฏฐิเป็นข้อแรก ในฐานะเป็นจุดเริ่มต้น เป็นแกนนําให้องค์ประกอบข้ออื่นๆ
เกิดมีขึ้นได้ เปรียบเหมือนการเดินทาง จะต้องรู้ว่าทางไหนที่จะไป อย่างน้อยต้องรู้ว่าจะตั้งต้นที่ไหน ถ้ายังตั้ง

๙
ดูตัวอย่างใน Blackwell, Trzesniewski, & Dweck, 2007.
๑๐
ดูตัวอย่างใน Blackwell, Trzesniewski, & Dweck, 2007; Henderson & Dweck, 1990; Robins &
Pals, 2002; Sorich & Dweck, 1999.
๑๑
ดูรายละเอียดใน ม.อุ. (ไทย) ๑๔/๓๓๕/๓๓๙.
๑๒ ที .ม. (บาลี) ๑๐ /๓๒๙ /๒๑๔, ๔๐๒ /๒๖๖, ที .ม . (ไทย) ๑๐ /๓๒๙ /๒๕๘, ๔๐๒ /๓๓๕, ม .อุ. (บาลี) ๑๔/
๓๒๕ /๒๙๗, ๓๗๕ /๓๑๙, ม .อุ .(ไทย) ๑๔ /๓๒๕ /๓๙๒, ๓๗๕ /๔๒๑, องฺ .ติก . (บาลี) ๒๐ /๖๒ /๑๗๓, องฺ .ติก . (ไทย) ๒๐ /๖๒/
๒๔๓, อภิ .วิ. (บาลี) ๓๕ /๒๐๕ /๑๒๕, ๔๘๖ /๒๘๑, ๔๘๘ /๒๘๔, ๔๙๐/๒๘๕, ๔๙๘ /๒๘๘, ๕๐๔ /๒๙๑, อภิ .วิ. (ไทย) ๓๕/
๒๐๕/๑๗๑, ๔๘๖/๓๗๑, ๔๘๘/๓๗๓, ๔๙๐/๓๗๓, ๔๙๘/๓๗๗, ๕๐๔/๓๘๐.
๑๓
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต), พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย, พิมพ์ครั้งที่ ๓๒, (กรุงเทพมหานคร :
สํานักพิมพ์ผลิธัมม์, ๒๕๕๕), หน้า ๕๒๖.