Page 38 - 03184-4_m1_Green Cover84_Edit_cs6.ai
P. 38
GREEN
Article
รศ. ดร.พิสุทธิ์ เพียรมนกุล
ดร.ณัฐวิญญ ชวเลิศพรศิยา
รัฐพล เจียวิริยบุญญา
ฝนเยอะ-ขยะลน :
ฝนเยอะ-ขยะลน :
ปญหา (ที่กําลังจะ) เรื้อรังของกรุงเทพฯ (1)
ปญหา (ที่กําลังจะ) เรื้อรังของกรุงเทพฯ (1)
“ฝนตก-นํ้าทวม” ดูจะเปนคําที่มาคูกันในประเทศไทยโดยเฉพาะในพื้นที่ กิจกรรมชุมชน ชุมชนเมืองอยางกรุงเทพฯ ผลิตขยะในปริมาณสูงถึง
กรุงเทพมหานคร โดยปจจุบัน “ยิ่งทิ้ง ยิ่งทวม” ก็เปนอีกการรณรงคที่เห็นกันทั่วไป 1.1 กิโลกรัม/คน/วัน (กลายเปนขยะมูลฝอยกวา 10,000 ตันตอวัน) เนื่องจาก
ในชวงหลายปที่ผานมา เราจะเห็นไดวา ฝนที่ตกลงมานั้นตกหนักและนานกวาแต กรุงเทพฯ มีผูคนอาศัยอยูอยางหนาแนนทั้งคนที่อยูอาศัยในเมืองเองและคนตาง
กอนมาก จะดวยเหตุผลดานการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ฤดูกาล มรสุม ฯลฯ จังหวัดที่เขามาทํางานและศึกษาเลาเรียน อีกทั้งยังมีสถานที่ทองเที่ยวมากมาย
แตปริมาณนํ้าฝนที่ตกสะสมในพื้นที่กรุงเทพฯ ก็ไดทําใหเกิดนํ้าทวมขัง (หรือนํ้ารอ ที่เปนที่สนใจของนักทองเที่ยว ซึ่งกิจกรรมเหลานี้ลวนกอใหเกิดขยะปริมาณมาก
การระบาย) รถราไมสามารถสัญจรไปมาได หรือแมกระทั่งฝนตกหนักมีนํ้าทวมขัง เมื่อมีการจัดการขยะไดไมทั่วถึงจึงเกิดการสะสมอุดตันขวางทางนํ้าในที่สุด
สูงจนจมรถเกงเล็กไปกวาครึ่งคันก็เกิดขึ้นอยูบอยครั้ง แตลาสุดคําวา “ฝนตก-นํ้าทวม” การกอสราง/ปรับเปลี่ยนสภาพพื้นที่ พื้นที่ที่เคยเปนจุดรับนํ้าหรือ
คงจะไมเพียงพอ ตองเพิ่มเติมวาเปน “ฝนตก-นํ้าทวม ขยะเกลื่อน” ถอยคําดังกลาว เปนรองนํ้าที่ใชระบายลงสูลํารางสาธารณะถูกปรับปรุงกลายเปนอาคารบานเรือน
คงจะพิสูจนไดชัดเจนจากภาพขาวทางสื่อโซเชียลที่มีใหเห็นไดไมยาก จนทําใหเกิด ทําใหนํ้าที่เคยกักขังในพื้นที่ดังกลาว (เดิมไมมีผูคนอาศัยอยูในพื้นที่) ไหลไปรวมกัน
ความสงสัยวาขยะเหลานั้นมาจากที่ใด บางคนก็วาถังขยะลม ขยะลอยออกมานอก ในบริเวณพื้นที่แองกระทะในเขตเมือง ทําใหดูเหมือนกับวานํ้าฝนมีปริมาณมาก แต
ถังบาง หรือเปนขยะที่สะสมอยูตามทอระบายนํ้าบาง พอนํ้าทวมขยะพวกนี้ก็ถูกดัน แทจริงแลวนํ้าฝนเพียงแคยายจากที่หนึ่งไปทวมอีกที่หนึ่งเทานั้นเอง ในสวนของการ
ออกมา พอนํ้าลดก็เลยกองอยูตามถนนเต็มไปหมด และแนนอนวาขยะเหลานี้ถูกมอง กอสรางที่กีดขวางรองนํ้าธรรมชาตินั้นสงผลใหนํ้าระบายลงสูลํารางสาธารณะได
วาเปนตนเหตุทําใหเกิดการอุดตันขวางทางนํ้าจนทําใหเกิดนํ้าทวม ซึ่งปจจัยที่ทําให ชาลง จึงเกิดนํ้ารอระบายทวมขังในพื้นที่
เกิดนํ้าทวมยังมีอีกหลายประการ ซึ่งแบงออกเปนปจจัยธรรมชาติ (1-3) และปจจัย การทํางานของหนวยงานและเจาหนาที่ ดวยจํานวนเจาหนาที่ผูปฎิบัติ
เชิงพฤติกรรม (4-7) ดังนี้ งานที่มีอยูจํากัด ขาดแคลนงบประมาณ และแนวทางในการบริหารจัดการแบบ
ฝนตก ปริมาณฝนตกในปจจุบันมีแนวโนมที่จะตกหนักและยาวนานขึ้น บูรณาการ ขาดการวางแผน/คาดการณลวงหนา ทําใหเมื่อเกิดฝนตกหนักจนทําให
ทําใหไมสามารถระบายนํ้าฝนไดทันจึงเกิดนํ้าทวมขังหรือนํ้ารอการระบาย (คืนวันที่ เกิดนํ้าทวมการเขาแกไขปญหาจึงเปนไปอยางทุลักทุเล ทําไดเทาที่ความสามารถและ
13-14 ตุลาคม ที่ผานมา มีปริมาณฝนตกสูงสุด 120 และ 200 มิลลิเมตรตอชั่วโมง อุปกรณที่มีจะเอื้ออํานวย เหตุการณนํ้าทวมจึงสงผลรุนแรงอยางที่เราไดรับทราบ
บริเวณฝงธนบุรี และฝงกรุงเทพฯ ตามลําดับ ซึ่งมากกวาศักยภาพการระบายนํ้าที่ กัน เมื่อพิจารณาจากที่บางถนนใชเวลาการระบายกวา 9 ชั่วโมง ซึ่งตอกยํ้าขอจํากัด
ออกแบบไวที่ 60 มิลลิเมตรตอชั่วโมง) ซึ่งจะเห็นไดวา ถึงแมฝงธนบุรี จะมีปริมาณ ของการที่ทุกภาคสวนในสังคมไมชวยเหลือกัน โดยปลอยใหเปนหนาที่ของหนวยงาน
ฝนตกสูงกวา แตกลับไดรับผลกระทบจากนํ้าทวมขังที่ตํ่ากวาอยางชัดเจน หรือเจาหนาที่รับผิดชอบเปนหลัก
มวลนํ้าจากที่อื่น ปญหานํ้าทวมในบางครั้งไมไดมีสาเหตุมาจากการเกิด ทัศนคติของประชาชน ขยะในทอระบายนํ้าเปนอีกปญหาที่ทวีความ
ฝนตกในพื้นที่ แตเปนมวลนํ้าที่ไหลมาตามแมนํ้า ลําคลอง หรือทางนํ้าที่เชื่อมตอกัน รุนแรงมากขึ้น การเจริญเติบโตของเมืองทําใหความหนาแนนของประชากรเพิ่ม
จากภาคเหนือสูภาคกลางเพื่อจะไหลออกสูทะเล เมื่อมวลนํ้ามีปริมาณมากอาจทําให มากขึ้น แนนอนวาปริมาณขยะก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้นตามไปดวย แตเรื่องปริมาณขยะนั้น
เกิดนํ้าลนตลิ่งทวมพื้นที่ที่ไหลผาน ดังเชนเหตุการณนํ้าทวมในป 2554 อาจไมใชปญหาที่แทจริง เนื่องจากเมืองใหญทั่วโลกลวนมีการสรางปริมาณขยะ
ขอจํากัดของพื้นที่ สภาพแวดลอม และระบบระบายนํ้า กรุงเทพฯ ตอคนตอวันสูงอยูแลว แตขึ้นอยูกับการจัดการขยะและมาตรการรับมือขยะควรถูก
เปนพื้นที่ที่มีลักษณะเปนแองกระทะเมื่อฝนตกจึงเกิดการสะสมของนํ้าฝนในพื้นที่ตํ่า รณรงคอยางจริงจัง ดังตัวอยางในอดีต เชน โครงการตาวิเศษ เพื่อสรางจิตสํานึก
อีกทั้งระบบระบายนํ้าในเขตกรุงเทพฯ ก็ไมสามารถใชงานไดเต็มประสิทธิภาพทั้ง ใหประชาชนหยุดการทิ้งไมลงถังหรือแอบทิ้งในที่ตางๆ ซึ่งทําใหเกิดปญหาในการ
จากปญหาทอระบายนํ้าทรุดตัว เกิดตะกอนดินสะสม รวมไปถึงระดับนํ้าขื้นนํ้าลง รวบรวมและเก็บขนคัดแยกขยะเพื่อนําไปใชประโยชนตอไป อยางไรก็ดี การตรวจสอบ
ในแตละชวงเวลา ก็ทําใหเกิดขอจํากัดในการระบายนํ้าไดเชนกัน และบํารุงรักษาระบบและอุปกรณที่ใชในการระบายนํ้าใหอยูในสภาพสมบูรณ
พรอมใชงานก็เปนเรื่องที่ไมควรละเลย เชน การกําจัดใบไมที่สะสมอุดตันในระบบ
ตะแกรง ทอระบายนํ้าและเครื่องสูบนํ้า เปนตน
38 GreenNetwork November-December 2017