Page 55 - แห่งการเรียนรู้ นิทรรศรัตนโกสินทร์
P. 55
เงินถุงแดง
นี่คือประวัติศาสตร์ของสิ่งเล็กๆ ที่ได้ช่วยเอกราชของชาติจากการรุกรานของประเทศล่าอาณานิคมใน
อดีตที่นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ได้น ามาเสนอให้เรา เงินถุงแดง
เงินถุงแดง เป็นเงินที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงได้จากการค้าส าเภาส่วน
พระองค์เมื่อครั้งยังทรงด ารงพระอิศริยยศ พระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์
นอกจากจะถวายสมเด็จพระบรมชนกนาถใช้ในการแผ่นดินแล้ว ทรงเก็บหอมรอมริบเงินที่ได้จากการค้า
ส่วนพระองค์ไว้เป็นจ านวนมากโดยเก็บใส่ "ถุงผ้าสีแดง" ไว้ข้างพระแท่นที่บรรทม จึงเรียกกันอีกอย่างหนึ่งว่า
“เงินพระคลังข้างที่” ค าว่า “พระคลังข้างที่” ทรงพระราชทานเป็นทุนส ารองให้แก่แผ่นดินส าหรับใช้ในยาม
บ้านเมืองอยู่ในภาวะคับขันในเวลาต่อมา
เงินในถุงแดงที่ทรงสะสมนี้ประมาณ 4 หมื่นชั่งเศษ โดยก่อนเสด็จสวรรคตได้มีพระด ารัสสั่งเสียมอบเงินถุง
แดงนี้ไว้ใช้ไถ่บ้านไถ่เมือง แต่ได้ทรงขอไว้ส าหรับปฏิสังขรณ์วัดวาอารามเสีย 1 หมื่นชั่ง ซึ่งภายหลังก็จริงดังพระ
ราชด ารัส เมื่อถึงเวลาต้องไถ่บ้านไถ่เมืองกับฝรั่งเศสในสมัย รศ 112 ในสมัยรัชกาลที่ 5 ไทยเราต้องใช้เงิน 3
หมื่นชั่งเศษของพระนั่งเกล้าฯ ไถ่บ้านไถ่เมือง ซึ่งเวลานั้นก็ประมาณ สองล้านห้า-สองล้านหก ซึ่งเป็นจ านวนเงิน
ที่ไม่น้อยเลย
ในเอกสารพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3 โดยเจ้าพระยาทิพากรวงศามหาโกษาธิบดี
ได้กล่าวถึงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ที่ส าคัญเมื่อใกล้สวรรคต
พระราชทานแก่ขุนนาง ข้าราชบริพารที่เข้าเฝ้าฯ ไว้ว่า
32-54
