Page 97 - TEKNOLOJİ VE TASARIM 8.SINIF

BİYOTAKLİT
TEKNOLOJİ VE TASARIM

Kutup balıkları ve kurbağalarının soğuk nedeniyle donup sonrasında tekrar hayata
döndüklerinde organlarının buz nedeniyle hasara uğramaması bugün bile bilim
insanlarını şaşırtıyor.

Yaşayan Buz balığı türlerinin hiçbirinin kanında, omurgalıların hayatı için zaruri sayılan
kırmızı kan hücreleri ve dokulara oksijen taşıyan hemoglobin yok.

Kan hücrelerimizde azalma olsa buna “anemi” diyoruz, kan hücrelerimizin sayısı daha

da azalırsa ölüm riski ortaya çıkıyor. Peki bu hayvanlar kırmızı kan hücreleri ve
hemoglobin olmadan nasıl yaşıyor?

Bukalemun ve mürekkep balıklarının bulundukları ortama göre renk ve desenlerini
anında değiştirir. Bütün bukalemunlarda, sadece ısı olarak hissedilen görünmez
dalga boylarına yakın neredeyse kızılötesi ışık başta olmak üzere daha geniş bir ışık
tayfını yansıtan daha derinde başka bir katman bulunuyor.

Bilim insanları, derindeki bu kristalli hücrelerin soğukkanlı hayvanların beden ısılarını
ayarlamaya yaradığını, daha üstteki renk değiştirici hücrelerin ise kamuflaj
gösterileriyle ilgisi olduğunu tahmin ediyor.

Onlar bukalemunların kristalleri nasıl kontrol ettiklerini anlamaya çalışırken, başka

bilim insanları da renkleri solmayan boya ve kumaş gibi malzemeler üretmek
amacıyla renk yaratıcı doğal nanoyapıların aynısını oluşturmaya çalışıyorlar.

Kuşlar, karıncalar, arılar ve kaplumbağalar hiçbir cihaz kullanmadan yön tayin
edebilir ve uçuşlar gerçekleştirir.

Göçmen kuşların göç yolculukları, olağanüstü görüntüleriyle insanoğlunun çok eski
çağlardan beri merakını cezbetmiştir. Ornitologların ve diğer araştırmacıların

yaptıkları çalışmalar, göçmen kuşların iki uç nokta arasında aynı rotayı izleyerek göç
ettiklerini göstermiştir.

Üstelik bu iki uç arasında binlerce kilometre mesafe olabilir. Öte yandan biz
insanlar, bazen evimizin yolunu bulmakta bile zorlanırız. Peki kuşların bu üstün

yeteneklerinin ardında yatan sır nedir?

93