Page 46 - NhungMuaXuanTroLai
P. 46
Xuaân Maäu Daàn (1998)
TRAÂU ÑI COÏP ÑEÁN
Tính soå moät naêm uø lì
Naêm 1997 ñaõ qua laø naêm Ñinh Söûu, theo tuïc leä coå truyeàn cuûa AÙ ñoâng ñoù laø naêm
Con Traâu. Tröôùc khi ñoùn Xuaân môùi, chuùng toâi muoán cuøng baïn ñoïc ñieåm laïi moät vaøi
bieán coá chính trong tình hình thôøi söï Vieät Nam vaø thôøi cuoäc theá giôùi dính líu xa gaàn
ñeán nöôùc naøy.
Taïi sao khi tính soå naêm Traâu laïi goïi noù laø uø lì? Lì coù nghóa laø laøm bieáng lì lôïm,
laàn khaân, khoâng chòu caát böôùc, trong khi chöõ uø coù nghóa laø uø uø caøng caïc doát ñaëc caùn
mai. Vì ngu neân traâu khoâng chòu caát böôùc. Nhöng khoâng phaûi baát cöù traâu naøo cuõng
uø lì, noù chæ dôû chöùng tuøy luùc tuøy nôi.
Rieâng naêm 1997, ôû Vieät Nam noù uø lì. Ngöôøi noâng daân Vieät Nam bieát tính traâu,
neân gaäp anh naøo laøm bieáng khoâng chòu caát böôùc, hoï noåi suøng quaát cho noù maáy roi
vaøo ñít ñau ñieáng, anh ta ñaønh phaûi caém coå... keùo caày traû nôï.
Nhöng noùi ñeán traâu, chuùng ta khoâng theå khoâng noùi ñeán ngöïa. Con traâu, con ngöïa
cuøng vôùi con choù con meøo laø nhöõng con vaät thaân thieát nhaát vôùi loaøi ngöôøi. Chuùng
ñaõ trôû thaønh "nhaân hoùa" trong nhöõng chuyeän nguï ngoân cuûa con ngöôøi. Vieät Nam coù
thaønh ngöõ daân gian "ñaùnh nhau nhö choù vôùi meøo" vaø theo ngoân ngöõ Haùn Vieät, daân
Vieät Nam coøn noùi "ngöu taàm ngöu maõ taàm maõ", nghóa laø traâu tìm ñeán traâu maø ngöïa
tìm ñeán ngöïa. Toùm laïi ñoù laø lôøi chæ trích teä phe ñaûng, beø phaùi, taäp ñoaøn aên coù cuûa
baïn beø, thaân thuoäc cho ñeán con caùi chaùu chaét, chuù baùc coâ dì xa gaàn tuøm lum, cuûa
nhöõng keû coù quyeàn coù theá, xuùm laïi laøm giaàu cho tuùi tieàn rieâng. Ngöôøi Myõ goïi ñoù laø
crony economy (kinh teá phe ñaûng).
Coù ñöùa chaùu ngoaïi hoûi toâi: OÂng ôi, oâng coù bieát taïi sao con traâu tìm ñeán con traâu
khoâng? Toâi ñaùp vì noù "höûi" thaáy muøi noù thích, nghóa laø gioáng caùi muøi cô theå cuûa noù,
noù hít hít roài nhe raêng cöôøi, thuù vò ñaùo ñeå. Thaèng beù laéc ñaàu: Khoâng phaûi, bôûi vì noù
cuøng noùi tieáng gioáng nhau, tieáng Traâu.
Toâi ngaån ngöôøi ra nhìn noù gaät guø. Toâi nghó ñeán Hoäi nghò Phaùp Thoaïi ôû Haø Noäi.
Ñaây khoâng phaûi laø chuyeän traâu ñi tìm traâu, maø caùi löôõi uoán leân ñeå noùi tieáng Taây,
tieáng nöôùc ngoaøi, maø caùc oâng Coäng saûn sau khi chieám ñöôïc mieàn Nam goïi ñoù laø
"voïng ngoaïi". Nhöng vaøo naêm 1997 thôøi theá laïi khaùc, ngöôøi ta baét buoäc phaûi laøm aên
baèng ñöôøng moàm, neân caùi luôõi noùi tieáng Taây naøy ñi tìm caùi luôõi Taây khaùc ñeå ñoái
thoaïi kieám caùch naën ra tieàn.
Ñoái thoaïi hay ñoái thoïi
Nhöng tröôùc khi ñi vaøo ñöôøng luôõi tieáng Taây naøy, chuùng ta cuõng neân ñieåm qua
moät vuï ñaáu khaùc cuõng baèng voõ moàm nhöng gay go hôn. Vuï ñaáu chí chaït naøy ñöôïc
