Page 96 - Nobel_10.02.25_Neat

ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР

менимча, бу сафар ҳеч ким бирон бир университетда пресс-релиз
тайёрламади.

Мухбир: Сиз инновaциялар ва иқтисодиёт ўртасидаги муно­
сабатларни таҳлил қилганингиз учун мукофотга сазовор бўлдингиз.
Маълумки, инновaциялар ялпи ички маҳсулотнинг ўсишига туртки
беради, аммо сизнинг ишингиз бизга ўргатган энг муҳим нарса нима
деб ўйлайсиз?

Паул Ромер: Хўш, технология билан содир бўлаётган воқеа-
лар бизнинг назоратимиз остида эканлигини ўргатади. Агар биз
биргаликда маълум бир турдаги технологияни такомиллашти-
ришга қарор қилсак, буни амалга оширишимиз мумкин ва бунинг
учун баъзи бир жамоавий ҳаракатлар, тадқиқотни қўллаб-қувват-
лаш ёки патент ҳимоясини таъминлаш, иккаласининг аралашмаси
ва баъзи бир йўналтирилган энергия керак бўлади.

Университет таълим тизимини ҳамма учун очиш мажбурия-
ти ҳам талаб қилади. Аммо агар биз технологияни такомиллашти-
ришга қарор қилсак, биз уни ўзимиз учун муҳим кўринадиган
йўналишда ва ҳатто тезроқ суръатда яхшилашимиз мумкин. Демак,
буни об-ҳаво каби биз билан содир бўладиган нарса, деб ҳисоблаш-
нинг ўрнига, ўзимиз назорат қиладиган нарса сифатида кўриши-
миз керак.

Мухбир: Тадқиқот ва ишланмаларни рағбатлантириш етар­
лими ёки буни амалга ошириш учун сизга қўллаб­қувватлаш янада
кўпроқ керакми?
Паул Ромер: Мен сизга айтишим керак бўлган нарсалардан
бири шундаки, агар сиз жуда узоқ тарихга назар ташласангиз, ўсиш
суръати тезлашаётганини кўрасиз. Бунинг сабаби шундаки, каш-
фиёт жараёни билан шуғулланадиган одамлар тобора кўпайиб бор-
моқда. Шундай қилиб, ушбу турдаги тадқиқотларни қўллаб-қув-
ватлашнинг жуда муҳим қисми имкон қадар кўпроқ одамларга биз
аллақачон кашф қилган нарсаларни билиш, уларини етказиш ва
биз билган нарсаларни ўрганиш жараёнини баҳам кўриш имкони-
ни беради.

Демак, бу фақат бир миллат нима қилиши ҳақида эмас, бал-

94