Page 91 - Đã ru tôi một thời
P. 91
91* Tuyển tập truyện ngắn- Đã ru tôi một thời thơ ấu
chuaån bò thi ñình, may ra ñöôïc ñoã tieán só hay ít ra cuõng ñöôïïc phoù baûng. May
maén nhaát ñöôïc moät trong ba baäc tam khoâi: Traïng nguyeân, Baûng nhaân, Thaùm
hoa. Ai may maén ba laàn ñaäu thì goïi laø tam nguyeân nhö cuï Yeân Ñoã ngaøy xöa:
Giaûi nguyeân, Hoäi nguyeân vaø Ñình nguyeân….
Toâi coøn ñöôïc maáy coâ thuyeát trình vieân cung caáp theâm moät soá kieán
thöùc veà caùi hoïc ngaøy xöa. Ngaøy xöa hoïc Tam thieân töï ba ngaøn chöõ caên baûn,
roài hoïc Tam töï kinh, moät cuoán saùch toaøn nhöõng caâu ba chöõ: do Vöông ÖÙng
Laâm ñôøi Toáng ñaët ra nhö Nhaân chi sô, tính boån thieän. Roài môùi hoïc saùch
Thaùnh Hieàn ñeå ñi thi. Hoïc thi thì coù phaûi tìm saùch in caån thaän khoâng kheùo bò
tam sao thaát boån…
Ngoaøi ra chuùng toâi cuõng ñöôïc ñeán thaêm Tam cung luïc vieän cuûa trieàu
ñình Chuùa Nguyeãn ngaøy xöa… taïi ñaây cuõng coù nhieàu haøng ba chuùng toâi
phaûi ñi qua. Nhöõng nôi trình dieãn vaên ngheä trong cung ñình ñöôïc coâ cho bieát
Trong cung ñình buoåi haùt môû ñaàu baèng tam tinh chuùc tho : ba vò thaàn Phuùc
Loäc Thoï ra chuùc thoï vua vaø baù quan.
Buoåi leã teá ñöôïc baét ñaàu baèng troáng tam luaân cöûu chuyeån ( ba baùnh xe, coù
nghóa laø ba hoài troáng vaø chín lôùp chuyeån).Tieáng noâm goïi laø ba hoài chín
chaäp. Troáng chieâng noåi leân ñeå chuùc möa thuaän gío hoøa, quoác thaùi daân
an…neân coù caâu trong daân gian raèng ba duøi roài laïi ba duøi.
Chuùng toâi coøn nghe keå veà luaät leä ngaøy xöa, ai bò toäi naëng thì bò tru di
tam toäc. Chuùng toâi rôøi khoûi laêng taåm, ñoùn xe oâm ñi veà phía soâng Höông. Oâi
thaät laø eâm ñeàm vaø tröõ tình vôùi nhöõng chieác ñoø ñöa khaùch vieãn du rôøi
beán ngaém doøng Höông Giang laëng lôø troâi. Chuùng toâi ñöôïc nghe loaïi ca nhaïc
truyeàn thoáng treân thuyeàn cuûa maáy coâ gaùi Hueá vôùi chieác noùn baøi thô ñaày
thaân thöông. Chuùng toâi laïi ñöôïc bieát theâm trong nhöõng baøi nhaïc maáy coâ aû
Hueá haùt coù ba loaïi nhòp: Chính dieän phaùch, laø nhòp ngay tieáng ñaøn hay tieáng
haùt, noäi phaùch laø nhòp ngoaøi tieáng ñaøn, tieáng haùt maø trong caâu nhaïc, vaø
ngoaïi phaùch töùc laø ngoaøi tieáng ñaøn, tieáng haùt, ngoaøi caâu nhaïc, töùc laø sau
caâu nhaïc thì chaám döùt. Ñoù laø caùch haùt Hueá, chuùng toâi thaáy treân thuyeàn
vaø beân vaùch che thuyeàn coù treo ñaøn voïng coå.
Toâi thích nghe voïng coå hôn vì laâu laém toâi vaø baïn toâi chöa coù dòp ngoài
goõ thanh la ñeäm cuøng vui, theá laø hoï theo lôøi yeâu caàu cuûa chuùng toâi: Hoï
haùt chuùng toâi goõ thanh la thaät tuyeät vôøi cuøng uoáng vôùi hoï vaøi ba hôùp
röôïu… Toâi laïi nhôù ñeán : Trong nhaïc voïng coå, taøi töû Mieàn Nam coù ba baøi
Baéc nhoû, Löu, Bình, Kim laø Löu Thuûy ñoaûn, Bình
baùn vaén vaø Kim tieàn; Ba baøi nam laø Nam xuaân, Nam ai vaø Ñaûo nguõ cung…
Trôøi cuõng ñaõ veà chieàu, boùng hoaøng hoân laõng ñaõng treân soâng Höông
tuyeät ñeïp, chuùng toâi laïi phaûi taïm bieät chuyeán ñoø neân thô sau 32 naêm xa
caùch nhau coù dòp laõng töû cuøng vôùi Soâng Höông trong tieáng ñaøn ca taøi töû
theo phong caùch Hueá. Toâi ruû baïn: ta leân nhaø haøng kieám daêm ba hoät cho ñôõ
ñoùi, ñeå ngoài thö giaõn taâm tình, hoaëc oân laïi vaøi ba môù kyû nieäm.
Chuùng toâi baùch boä khoaûng ba traêm meùt, thì gaëp Thaày Traàn vaên Ba
cuøng ñi ngöôïc höôùng , theá laø thaày troø tình côø ñöôïc gaëïp nhau trong ngaøy
xuaân. Khoâng gì thuù vò baèng, Chuùng toâi ñoàng yù gheù nhaø haøng vaø aên uoáng