Page 31 - e-Book งานกฐิน

-26-
พระยาละแวกตีเมืองเพชรบุรีครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๑๒๔
หลังจากที่ตีเมืองเพชรบุรีในป พ.ศ. ๒๑๒๑ ไมสําเร็จ ครั้นถึงป พ.ศ. ๒๑๒๔ พระยาละแวก (สมเด็จพระบรมราชาที่ ๔ นักพระสัฏฐา) ยกทัพเรือมาตีเมืองเพชรบุรีอีกครั้งหนึ่ง แตในครั้งนี้สามารถตีเมือง เพชรบุรีไดสําเร็จ ดังความในพระราชพงศาวดารกรุงเกา ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์วา
“...ศักราช ๙๔๓ มะเส็งศก (พ.ศ. ๒๑๒๔)...อนึ่งในเดือน ๓ นั้น พรญาละแวกยกพลมาเมืองเพ็ชรบุรี
ครั้งนั้นเสียเมืองเพ็ชรบุรีแกพรญาละแวก...” 22
21
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) กลาววา พระยาละแวกยกทัพเรือ มีพล ๗๐๐๐๐ มาตีเมืองเพชรบุรี สมเด็จพระมหาธรรมราชาให เจาเมืองยโสธรธานีและเจาเมืองเทพธานีไปชวย พระยาศรีสุรินทรไชยเจาเมืองเพชรบุรีรบศึก ครั้งนั้นเสียเมืองเพชรบุรี เจาเมืองทั้ง ๓ เสียชีวิตในที่รบ พระยาละแวกกวาดตอนครัวกลับไป
สวนพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระพนรัตน ฉบับตัวเขียนกลาวถึงเหตุการณครั้งนี้ไววา
“...๏ ลุศักราช ๙๒๔ ปจอ จัตวาศก...ครั้นถึงเดือนสาม พญาลแวกก็ยกทับเรือมา พลประมาณ 70000 มาเอาเมืองเพ็ชบูรี ในขณะนั้น สมเดจพระพุทธเจาอยูหัวตรัสใหเมืองยศโสธรราชธาณี เมืองเทพราชธาณี ออกไปรั้งเมืองเพ็ชบูรี จึ่งพระศรีสุรินทไชยเจาเมืองเพ็ชบูรี แลเมืองยศโสธรราชธาณี เมืองเทพราชธาณี ก็ชวยกันตกแตงการที่จะรบพุงปองกรรเมือง ครั้นพญาลแวกยกมาถึง ก็ใหยกพลขึ้นลอม เมืองเพ็ชบูรีอยูสามวัน แลวใหยกพลเขาปลนเมืองเพ็ชบูรี ใหพลทหารเอาบันไดพาดปนกําแพงเมือง แลชาวเมืองเพ็ชบูรีรบพุงปองกรรเปนสามารถ ขาศึกชาวลแวกตองสาตราวุทธตายเปนอันมาก จะปนปายปลน มิไดก็พายออกไป แตพญาลแวกยกเขาปลนดั่งนั้นถึงสามครั้งก็มิไดเมือง แลวตําหริะวาจะปลนอีกคร้ังหนึ่ง ถามิได ไซจะเลีกทับคืนไป
ขณะนั้นเจาเมืองเพ็ชบูรี แลเมืองยศโสธรราชธาณี เมืองเทพราชธาณี มิไดสมัครสมานดวยกัน ตางคนตาง บังคับบันชา แลอยูปองกรรแตหนาที่ซึ่งไดเปนพนักงานรักษานั้น มิไดพรอมมูนคิดอานดวยกันซึ่งจะแตงการปองกรร ขาศึก ครัน้ ถึงวันแปดค่ํา พญาลแวกยกเขาปลนตําบลคลองกระแชงแลประตูบางจาน ชาวเมืองตานทานเปนสามารถ ขาศึกเผาหอรบทลายแลวปนกําแพงเขาไดในที่นั้น ก็เสียเมืองเพ็ชบูรีแกพญาลแวก แลเสียเจาเมืองเพ็ชบูรี เมืองยศโสธรราชธาณี เมืองเทพราชธาณี ตายในทนี่ ั้น พญาลแวกก็กวาดครัวอพยบเลีกทับคืนไปเมือง...”22 23
สงครามครั้งนี้ปรากฏในพงศาวดารของกัมพูชาเพียงแตมีการกลาวถึงปศักราชคลาดเคลื่อนไปบาง เล็กนอย โดยระบุวาเปนสงครามที่เกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๑๒๓ ดังความในพงศาวดารเขมร จ.ศ. ๑๒๑๗ วา
“...ลุศักราช ๑๕๐๒ (จ.ศ. ๙๔๒) ศกมะโรงนักษัตร พระชันษาได ๒๘ ป...เมื่อปมะโรงนั้น พระองคให
ยกกองทัพไปตีเขตแดนกรุงไทยชนะ ไดครอบครัวบาง แลวเสด็จกลับมา...”24
23
นอกจากนี้ยังปรากฏหลักฐานในพระราชพงศาวดารพระมหากษัตริยเสวยราชสมบัติในกรุงกัมพูชาธิบดี กลาววาในป จ.ศ. ๙๒๔ มีการสงครามระหวางกรุงศรีอยุธยากับกัมพูชา 3 ครั้ง ดังความที่ผูเขียนแปลมาตอไปนี้
22 อัญชนา จิตสุทธิญาณ และศานติ ภักดีคํา (บรรณาธิการ), พระราชพงศาวดารกรุงเกา ฉบับหลวงประเสริฐ ภาษาไทย – เขมร,, หนา ๑๓๔.
23 พระราชพงศาวดารฉบับสมเด็จพระพนรัตน ฉบับตัวเขียน เลม ๖ (หมูพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับ พระราชหัตถเลขา เลม ๖) เลขที่ ๖ ตู ๑๐๘ มัดที่ ๑ ประวัติ ไดจากกรมเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ๗/๔/๒๔๘๒.
24 “พงศาวดารเขมร จ.ศ. ๑๒๑๗,” ใน ประชมุ พงศาวดารฉบับกาญจนาภิเษก เลม ๑๒ (กรุงเทพฯ: สํานัก วรรณกรรมและประวตั ิศาสตร กรมศิลปากร, ๒๕๔๙), หนา ๑๔๖.