Page 9 - Beth am fynd i'r afael a sbwriel
P. 9

2.1




          Beth yw sbwriel?




                                                                     Hyd at                   10 i 20                    Hyd at                   MILIWN O
        Gwastraff yn y lle anghywir yw sbwriel. Gellir ei      2 FLYNEDD                   MLYNEDD                200 O FLYNYDDOEDD          FLYNYDDOEDD
        weld ar dir ein hysgolion, mewn gwrychoedd, ar
        balmentydd, traethau ac yn ein parciau. Gall sbwriel
        amrywio o eitemau bach fel bonion sigaréts a gwm
        cnoi, i fagiau plastig a chaniau.
                                                                   Croen banana,             Bagiau plastig          Caniau alwminiwm             Poteli gwydr
                                                                  calonnau afalau
        Daw’r rhan fwyaf o sbwriel o bobl yn ei ollwng – naill
        ai ar bwrpas neu ar ddamwain – er bod rhai mathau
        o sbwriel yn dod o ffynonellau eraill, er enghraifft         Hyd at                    Hyd at                    Hyd at             AMHENDANT
        wedi ei chwythu gan wynt neu ollyngiadau gwastraff    15 MLYNEDD               100 MLYNEDD                450 O FLYNYDDOEDD
        domestig.


        Y prif fathau o sbwriel yw rhai’n ymwneud â smygu,
        melysion, diodydd a bwyd brys.
                                                                  Bonion sigaréts             Cewynnau               Poteli diod plastig         Plastig HDPE
        Pam yw hyn yn broblem?
                                                            anafiadau a gwenwyn bwyd. Gall sbwriel ar ein
        Mae’r amser y mae sbwriel yn aros o amgylch y       strydoedd yn y pen draw fynd i mewn i’n dyfrffyrdd
        lle ar ôl iddo gael ei ollwng yn dibynnu ar yr hyn a   a’r amgylchedd morol lle mae deunyddiau, fel plastig,
        ddefnyddiwyd i’w wneud. Os yw wedi ei wneud o       yn diraddio dros amser ond byth yn diflannu’n               Cadwch Gymru’n Daclus
        sylwedd oedd yn fyw ar un adeg, bydd yn diraddio yn   gyfan gwbl, gan greu ‘cefnforoedd plastig’ sy’n cael
        y pen draw, os nad yw, gallai barhau am gannoedd neu  eu bwyta gan bysgod a bywyd morol arall ac yn             Llywodraeth Cymru
        hyd yn oed miloedd o flynyddoedd.                   ymddangos yn y gadwyn fwyd.
                                                                                                                        RSPCA
        Mae sbwriel yn achosi niwed sylweddol i’n bywyd     Er mwyn clirio hyn, mae sbwriel sy’n cael ei daflu’n
        gwyllt a’n hamgylchedd ac mae’r effeithiau’n rhai   ddiofal yn arwain at gost uniongyrchol o’i lanhau i
        hirdymor yn aml ac yn ymestyn y tu hwnt i darddiad   drethdalwyr.  Yng Nghymru, mae hyn tua £70 miliwn          Eco-Sgolion Rhyngwladol
        y broblem. Mae bygythiadau i fywyd gwyllt yn sgil   y flwyddyn. Yn ogystal â niwed amgylcheddol, mae
        sbwriel yn cynnwys anifeiliaid yn mynd yn gaeth,    amgylchedd llawn sbwriel yn cael effaith negyddol ar        Rhaglen Ei Daflu!
        all arwain at lwgu, camgymryd sbwriel am fwyd,      dwristiaeth, trosedd, iechyd meddwl a phrisiau eiddo.
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14