Page 309 - Journal of Asian History_Neat

t

r

8 CENGlZ ORHONLU

kimdan Osmanli hakimiyctini lamnni$ vc kcndisinc ahidname vc-
rilmi? olan bu zat, adasina yapilan sefcr kar§isinda, Humruz deki
Porlekizlilere habcr gondcrerck yardima (ja^irmi^ti. Hurmuz dcki
Porlckiz kumandani D. Antonio dc Noronha, D. Joao de Noronha
yi gondermi$, o da Dom Alvaro da Silveira ile bulu$up oraya
varmi^ti15. Basra Beylcrbeyine gondcrilen 27 Zilhiccc 966 (30 Eylul
1559) tarihli hukum ile, oradaki kuvvetlerin kurtarilmasi igin Iazim
geleni yapmasi istenmekte idi. Aym vesikada, Lahsa eyaletinin Musul
sancak beyi Murad adli zata tevcih edildigi kayitlidir !3. Ayni tarihlc
Bahreyn hakimi Murad §ah’a (reis) da bir hukum gonderilmi^tir.
Bunda, defalarla adam gonderip baghli£ini bildirdigini buna mukabil
memlekct ve vilayetinin kendisine sancak tarikile tcvcih edildigini,
Lahsa Beylerbeyi Mustafa’mn haber vermeden, izinsiz olarak Bah-
rcyn’e ge<pp dahl ve taarruzda bulundugunu, kendisinin de miida-
faa sadedinde tedbirler aldigim, portekizlilere muracaat ettigini,
** kadirga ve sair sefineleri ellerinden almdigi i^in adada mahsur
kaldiklari beyan olunmakta olup ''bu fekilde orz-i ubudiyet eden
balka tecax'iiz eden Ur azl olunmuftur yerine ba$ka bir beylerbeyi
layin edilmek uzeredir dergah-t saadet'e goslerdigi bagltlrk ve
yakinliktan" dolayi kendisinden bu askeri ote yakaya nakletmesi
istenmi§tirli. Buna Murad §ah*in ne cevap verdigi bilinmemekte-
dir. Bu hususda diplomatik te^ebbusler olgunla$tigi gibi, Portekiz
hukumeti de Osmanlilarla yeni bir <;ati$maya girmek istemedigi igin,
adadaki askerlerin silah ve atlarim birakmak §arti ile nakledilme-
lerini kabul etmi§tir. Bu i§te Basra beylerbeyi ile birlikde, daha
3. s. 139, hukum nu. 364). Lahsa eynletioi te^kil eden bir kisim sanc^klar, bu je-
kildc arz*i ubudiyet cderek Osmanli hakimiyctini tamyan ajiret jeyhlerine. esascn
aih:p olduklari yerlcria kenditerine tevcih edilmesinden meydana yelmijti. Yaoi
fiili bir Osmanli idaresi ve tcjkilati mevcud dcjildi. Murad §ah'in vefati uzerine
yerioe kardeji §ehabeddin jfe^mijtir. Bu olaytn ne zaman oldu£u jimdilik bilinroi-
yor. §ebabeddin’in muracaat* uzerine bu hususda kendisine bir meojur-» bumayuo
verilmijtir (Feridun Be£, Af unfeatu* s-Selatin. Istanbul 12S4. c. I. s. 610-612). Bab-
* •• . reyq hakimlerioden Ahmed adli olanm Murad §nh’dan evvel hukum aurmesi icab
ediyor. Zira ona jjonderilen name-i humayun Scydi Ali Reis vak’asindan hemeo
soora olup Osmanli donaomasina aid toplarm getirilmesine aiddir (aym tier, s-
61S-619).
** Faria Y Sousa, The Portuguese /lira, or the Discovery and Conquest of
India by the Portuguese, trans. John Stevens, London 1695, c. II. a. 1G9.
MD, nu. 3. s. 140, hukum nu. 366; Satvet s. 1141.
14 27 Zilhicce 966 (M D.nu. 3. s. 139. hukum nu. 364*. Safvct. j. 1141-1142).

. *. I