Page 311 - Journal of Asian History_Neat

p

(

». 1559 BAHREYN SEFERl 9

ziyade o bdlgenin on oncinli limam olan KaMf sancak boyi btilu-
nan,Sultan Ali Bey’in buyiik rolu olmu^tur15. Yayinladigimiz ve-
sikada seforin ba$langici Ramazan ba^lannda olup 966 hicri yih-
na tesadiif cdiyoc; ddnu$ tarihi olarak 5 Safer tarihi verilmckte-
dir ki 967 yilinda olmasi Iazimgclir 10 . Sofore Mustafa Pa$a’nin
2 Kadirga,70 harga iginde 1200 ki$i ilc basladigi, fakat ancak 200
ki$i ilo dondugii portokiz kayillarina atfen zikrodilmoktodir *'. Ar$iv
vesikalarinda bir mikdar zikredilmemektedir. Vesikada Bagdnd'dan
Lahsa muhafazasina -400 tufekgi. 200 atli gonderilinis oldugu ifade
cdilmi§tir. Bu bakimdan Lahsa’dan katilan diger kimsclerde oldu-
guna gore her halde 800 ki$i ile bu hareketo ba^landigi tahmin
edilebilir. Zira, eyalotin emniyeti igin gerido do kuvvot birakilmi§ti!S.
Lahsa beylerbeyi’nin Bahreyn’de bulunmasi heniiz Osmanli hakimi-
yetine isinamami? olan yerlerin, dzelliklo a$iretlerin serbest kalma-
larina sebeb olmu$tu. Hatta bunlardan biri olan ve a$ireti kendisine
sancak tariki ile verilmi? olan, Sa'dun adli arap reisi, Bahreyn’deki
asker kirildi, diye Lahsa cyaletinin kendi tasarrufu altina girdigini
iddiaya ba§lami$ti19. Bu bakimdan geride kalelerde bir miktar as-

*5 Sultan Ali’nin Katif sancak bejdijinc tiiyin tarihi kati olarak bilinme*
mektedir. Bu makamda iken ona ait en eski vesika 12 Ocak 1556 (26 Safer 963)
dir. Bu tarih onun tayin tarihi olmahdir (KK, Ruus. nu. 214. s. -16). Kendisine yos-
terdiji yazarhktan dolayi 25 §ubat 1556 da terakki verilmijtir (MO, nu. 2. s. 10. hukum
nu. 02). Vesikalarda yc^ea "sabik*' ibaresinden, ooua evvelce de burada sancak
beyliji yaptijt anlajiliyor, Nitekim 24 Mayis 1554 tarihli vosika da sancak beyi
olarak ^oruluyor (KK. Ruus, nu. 211. s. 99). Buraya tayin tarihi 1553 yilimn son
aymda. (Muharrem 961) olroahdir (KK, Ruus, nu. 212, s. 21). Sultan Ali, bir muddet
sonra bir zimmet mes'elesinden dolayi Portekizliler in tarafina kaqmijtir. Fakat
jtr:k bu ka;:$ ve jerekie vefat t.irih'eri bi'iamemcktcdir. "Luffara firar eyliyen
Sultan Ali’nin vsfnhnt bildiran, hukum, 26 Ekim 1564" (20 Rebiulevvel 972) tarih*
lidir- §uphesiz vefati bu tarihten 90k once vukubulmu$tur (Safvet, s. 1145).
Bagdad Beylerbeyi Vezir‘.Mehmed Paja’ya adadaki askerlerin kurtanl-
masi ile tferekli ijlerin yapilmasina dair taliraati havi hukum *.l Cumade’l-ula 967
(1 §ubut I5dl)) de, adami Kulaksiz Mebmed Qavuj’a. kendisine ulajtirilmak uzere
verilmi$ti (MO, nu. 3. s. 25S, hukum nu. 747). Bu olaylar vo almaa jjerekli terti-
bat 967 tarihini tajidij-i i^in, vesikada fe^ea 5 Safer tarihi, 967 yili i^indedir.
l" Faria Y Souja, Aynt user, c, .1, *. 1S9, 2(K) ; Safvet, s. 1130.
"(jgu.n sancafr b:yi Osman viidytlin muhafazasi i$in nob?i;i birokdmijtir”
(MD, nu. 3. s, 286, hukum nu. 1116).
Badiye sanca£i be$i olan Hamld-ojlu Sa'dun. Bu zatm sancaji 200.1.OQ
akqalik idi. Bu ftrsattaa istifade ile'^Lahsa'da oOU.OOO ak«;a topladi(.MD. nu. 3 s. 286,
hukum nu. U46: MD. nu. 4, s. 72. hukum nu. 731).

! •
••
•.*
.