Page 18 - สังคมไทยในบริบทโลก
P. 18
สังคมไทยในบริบทโลก
ขบวนการชาตินิยม (Nationalism) แต่ก็ถูกปราบปรามจากประเทศมหาอ านาจทั้งห้าคือ อังกฤษ
ฝรั่งเศส ออสเตรีย ปรัสเซีย และรัสเซียที่ด าเนินการร่วมกันในการปกครองระบบประชุม
ความเคลื่อนไหวของขบวนการชาตินิยมเป็นแรงบันดาลใจให้เกิด
ส านึกในความเป็นชาติและต้องการความอิสระในการปกครองตนเอง น าไปสู่การรวบรวมแว่น
แคว้นต่างๆ เข้าด้วยกัน จัดตั้งประเทศขึ้นมาใหม่ เช่นการรวมประเทศอิตาลี ในพ.ศ. 2413
และการรวมเยอรมนี ใน พ.ศ. 2414 นับเป็นการเปลี่ยนแปลงศูนย์กลางแห่งอ านาจในยุโรป
จากเดิมที่ประเทศอังกฤษและประเทศฝรั่งเศสไปยังประเทศเยอรมนี เนื่องจากความพร้อมด้าน
ทรัพยากร ประชากร การทหารและอาวุธ ขณะที่ประเทศอังกฤษมุ่งปรับปรุงการผลิตสินค้า
ตามกระบวนการปฏิวัติอุตสาหกรรม ส่วนประเทศฝรั่งเศสพ่ายแพ้ต่อประเทศเยอรมนีในสงคราม
รวมชาติ
จากความพ่ายแพ้ของประเทศฝรั่งเศส ประเทศเยอรมนีเกรงว่า
จะถูกแก้แค้นในภายหลัง จึงใช้วิธีการโดดเดี่ยวประเทศฝรั่งเศสทางการทูตเพื่อมิให้มีพันธมิตร
โจมตีประเทศเยอรมนี แต่ไม่เป็นผลส าเร็จนับตั้งแต่ พ.ศ. 2447 เป็นต้นมา ประเทศมหาอ านาจ
ยุโรปก็เกิดการแบ่งกลุ่มเป็น 2 ฝ่าย คือฝ่ายฉันทไมตรีไตรมิตร (Triple Entente) ประกอบด้วย
ประเทศอังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย และฝ่ายพันธไมตรีไตรมิตร (Triple Alliance) ซึ่งมีประเทศเยอรมนี
อิตาลี ออสเตรีย - ฮังการี การแบ่งฝ่ายด้วยการจับเป็นกลุ่มพันธมิตรเป็นสาเหตุให้ความขัดแย้ง
รุนแรงมากยิ่งขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต่างก็แสวงหาอ านาจด้วยการแย่งกันเข้ายึดครองดินแดน
ที่เป็นจุดยุทธศาสตร์ส าคัญหรือมีผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ดังเช่นดินแดนในคาบสมุทรบอลข่าน
ซึ่งรวมเรียกว่าอาณาจักรออตโตมานที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของตุรกี (ภาพที่ 2.5) เนื่องจาก
เป็นเส้นทางติดต่อทางการค้าระหว่างทวีปเอชียและยุโรป จึงเป็นบริเวณที่ประเทศอังกฤษต้อง
ป้องกันมิให้มหาอ านาจอื่นใดเข้ามามีบทบาทแทนที่ตนเอง อันจะขยายขอบเขตเข้าไปในอาณา
นิคมของอังกฤษในเอเชียได้
58
