Page 169 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 169
รําษฎรแต่งขําวไว้ทุกข์ เข้ําถวํายบังคมพระบรมศพพระบําทสมเด็จพระจุลจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัว ด้ํานหน้ําพระท่ีน่ังดุสิตมหําปรําสําท (ที่มํา: นนทพร อยู่ม่ังมี และธัชชัย ยอดพิชัย ๒๕๕๑: ๗๘)
แต่งดา ไว้ทุกข์ อิทธิพลพระนางเจ้าวิกตอเรีย
ในอดีตเมื่อพระมหํากษัตริย์สวรรคต รําชสํานักจะออกประกําศให้รําษฎรทั้งชํายและ หญิงโกนผมทุกคน ยกเว้นไว้แต่ชําวต่ํางชําติ พรําหมณ์ นักบวชต่ํางศําสนํา และชําวป่ําชําวเขํา อย่ํางไรก็ดี ธรรมเนียมนี้ได้ยกเลิกเสียอันเนื่องมําจําก “[รัชกําลท่ี ๕] ได้ทรงมีพระรําชดํารัสสั่งไว้ว่ํา กํารไว้ทุกข์ดังเช่นที่กล่ําวมําแล้วนั้นย่อมเป็นเครื่องเดือดร้อนอยู่เป็นอันมําก ให้ยกเลิกเสียทีเดียว” (ยิ้ม ปัณฑยํางกูร ๒๕๓๕: ๖๓)
ในงํานพระบรมศพรชั กําลที่ ๕ จะสงั เกตไดช้ ดั วํา่ ชดุ ไวท้ กุ ขด์ งั้ เดมิ ของสยํามคอื เครอื่ งนงุ่ หม่ สีขําว ในขณะท่ีของชําวต่ํางชําติคือชุดสีดํา ดังปรํากฏในจดหมํายเหตุ ควํามว่ํา “...แต่ผู้ที่จะมา กราบถวายบังคมพระบรมศพน้ัน ควรแต่งตัวให้เรียบร้อยอย่างธรรมเนียมไว้ทุกข์ คือผู้ชายนุ่งขาว สวมเสื้อขาว ผู้หญิงนุ่งขาว สวมเส้ือขาว ห่มขาว ถ้าเป็นชาติที่มีธรรมเนียมไว้ทุกข์ดา ก็แต่งกาย ตามลัทธิแห่งตนๆ และถ้าจะมีดอกไม้ธูปเทียน หรือพวงมาลัยมากระทาสักการบูชาด้วยก็ยิ่งดี จะมี เจ้าพนักงานคอยเป็นธุระจัดการให้ผู้ที่มาน้ัน ได้กราบถวายบังคมพระบรมศพตามความปรารถนา” (ย้ิม ปัณฑยํางกูร ๒๕๓๕: ๖๔) อําจกล่ําวได้ว่ํา กํารกําหนดให้แต่งชุดสีใดสีหนึ่งนั้นสัมพันธ์กับ เรอ่ื งกํารจดั ระเบยี บของรําชสํา นกั โดยมเี ปํา้ หมํายหลกั เพอื่ ใหเ้ กดิ ควํามเรยี บรอ้ ย อยํา่ งไรกต็ ําม ขอ้ มลู ข้ํางต้นก็แสดงให้เรําเห็นชัดว่ํา กํารแต่งกํายไปงํานศพด้วยชุดสีดําเป็นธรรมเนียมของคนชําติอื่น
๗
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๑๖๗
เสด็จสู่แดนสรวง
