Page 173 - เสด็จสู่แดนสรวง

สมเด็จพระนํางเจ้ําเสําวภําผ่องศรี พระบรมรําชินีนําถ (ประทับนั่งบนพระเก้ําอี้) แวดลอ้ มดว้ ยพระรําชโอรสและพระรําชนดั ดําในฉลองพระองคไ์ วท้ กุ ขง์ ํานพระบรมศพ พระบําทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลํา้ เจํา้ อยหู่ วั (ทมี่ ํา : พระองคเ์ จํา้ จลุ จกั รพงษ์ ๒๕๕๔: ๖๔)
นอกจํากกํารพันแขนดําแล้ว ธรรมเนียมเดิมยังมีกํารนําผ้ํามําพันหุ้มเหรียญตรําประดับยศ บนเครื่องแบบข้ํารําชกํารอีกด้วย ดังเห็นได้จํากในครําวไว้ทุกข์ให้กับสมเด็จฯ กรมพระยําดํารง รําชํานุภําพนั้น ในบันทึกของหม่อมเจ้ําหญิงพูนพิศมัย ดิศกุล พระธิดําซึ่งทรงไว้ในสารคดีน่ารู้ ควํามตอนหนึ่งว่ํา หม่อมเจิม ดิศกุล ทูลเชิญท่ํานให้ไปช่วยหุ้มตรําฯ ซึ่งจะต้องใช้ประดับในฉลอง พระองค์เคร่ืองแบบรําชกํารควํามว่ํา “หม่อมเจิมแม่เลี้ยงข้าพเจ้าวิ่งขึ้นบันไดมาตะโกนเรียกว่า “ทา่ นหญงิ คะ ลงมาชว่ ย กนั หมุ้ ตราของเดจ็ พอ่ เรว็ หมอ่ มฉนั ทา ไมท่ นั ดอกคนเดยี ว” ขา้ พเจา้ ลมื เจบ็ วิ่งลงบันไดตามไปช่วยเย็บผ้าย่นพันทุกข์หุ้มท้ังเหรียญท้ังตราทุกๆ ดวง ในเวลากาลังทาเครื่อง เต็มยศใหญ่อยู่น้ัน มีพวกข้าราชการไปมาเฝ้าเสด็จพ่ออยู่ตลอดเวลา” (หม่อมเจ้ําพูนพิศมัย ดิศกุล ๒๕๑๘ : ๑๒๕)
เผํา่ ทอง ทองเจอื ใหค้ วํามเหน็ วํา่ กํารไวท้ กุ ขถ์ วํายพระบําทสมเดจ็ พระเจํา้ อยหู่ วั ในพระบรมโกศ ท่ีผ่ํานมําในอดีตจะเรียกว่ํา “กํารเข้ําทุกข์ใหญ่” โดยปกติแล้ว กํารแต่งกํายทรงเครื่องเต็มยศของ เจ้ํานํายท่ีเข้ําร่วมในพระรําชพิธีพระบรมศพจะต้องใช้ผ้ําโปร่ง หรือบํางครั้งเรียกว่ําผ้ําตําพริกไทย หรือโบรําณเรียกว่ํา ผ้ําบุหงําโปร่ง มําเย็บหุ้มดวงดํารําและเหรียญตรําเคร่ืองรําชอิสริยําภรณ์ท่ีจะ ประดับกํายด้วย ในปัจจุบันนี้ยกเลิกธรรมเนียมนี้แล้ว เหลือแต่ใช้แถบผ้ําดําพันต้นแขนเสื้อข้ํางซ้ําย เป็นกํารแสดงกํารเข้ําทุกข์ใหญ่เท่ํานั้น (สัมภําษณ์เมื่อ ๘ มีนําคม ๒๕๖๐) นอกจํากเครื่องแบบแล้ว เครื่องรําชอิสริยําภรณ์ตระกูลต่ํางๆ และกํารประดับเครื่องรําชอิสริยําภรณ์ยังได้รับกํารกําหนด แบบแผนเพอื่ ใชใ้ หเ้ หมําะกบั งํานพระรําชพธิ พี ระบรมศพและพระศพอกี ดว้ ย ตวั อยํา่ งเชน่ เครอื่ งรําช อิสริยําภรณ์อันเป็นโบรําณมงคลนพรัตนรําชวรําภรณ์ จะถูกกําหนดว่ําไม่สํามํารถประดับอิสริยยศ ในงํานอวมงคลได้ เป็นต้น ในครําวงํานพระศพสมเด็จพระเจ้ําพี่ยําเธอ เจ้ําฟ้ํามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลํานครนิ ทร์ เมอื่ พ.ศ.๒๔๗๒ นนั้ พระบําทสมเดจ็ พระปกเกลํา้ เจํา้ อยหู่ วั ทรงเครอื่ งแบบ
๗
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๑๗๑
เสด็จสู่แดนสรวง