Page 364 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 364
พระราชพิธีพระบรมศพในสมัยอาณานิคมฝรั่งเศสจนถึงหลังได้รับเอกราช
เมื่อเข้ําสู่ช่วงของกํารเป็นรัฐในอํารักขําของฝรั่งเศสและตกเป็นอําณํานิคมของฝรั่งเศส ในเวลําต่อมําจนกระทั่งได้รับเอกรําชในปี พ.ศ.๒๔๙๗ เร่ืองรําวเกี่ยวกับพระรําชพิธีถวํายพระเพลิง พระบรมศพของพระมหํากษัตริย์กัมพูชําได้รับกํารบันทึกไว้ค่อนข้ํางดีเพียงพอสําหรับกํารนําเสนอ ให้เห็นถึงรํายละเอียดได้อย่ํางชัดเจน
เนื้อหําส่วนที่ ๒ ของบทควํามน้ีจะกล่ําวถึงรํายละเอียดของกํารจัดกํารพระรําชพิธีถวําย พระเพลิงพระบรมศพของพระมหํากษัตริย์ในช่วงสมัยที่กัมพูชําอยู่ภํายใต้อําณํานิคมของฝร่ังเศส จนกระทั่งได้รับเอกรําช โดยจะเป็นกํารนําเสนอภําพรวมรํายละเอียดกํารจัดกํารพระรําชพิธีถวําย พระเพลิงพระบรมศพของพระมหํากษัตริย์กัมพูชําในช่วงปลํายสมัยกรุงอุดงค์ต่อเน่ืองสู่สมัย กรุงพนมเปญ จํานวน ๕ รัชกําล ได้แก่
- พระบําทสมเด็จพระหริรักษ์รํามําอิศรําธิบดี (พระบําทองค์ด้วง) ครองรําชย์ ระหว่ําง พ.ศ.๒๓๙๐–๒๔๐๓ ทรงมีพระนํามหลังสวรรคตว่ํา “พระบรมโกฏฐ์”
- พระบําทสมเด็จพระนโรดมบรมรํามเทวําวตําร (พระองค์รําชําวดี) ครองรําชย์ ระหว่ําง พ.ศ.๒๔๐๓–๒๔๔๗ ทรงมีพระนํามหลังสวรรคตว่ํา “พระสุวรรณโกฏฐ์”
- พระบําทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์จอมจักรพงศ์ (พระเจ้ําศรีสวัสดิ์) ครองรําชย์ระหว่ําง
พ.ศ.๒๔๔๗–๒๔๗๐ ทรงมีพระนํามหลังสวรรคตว่ํา “พระบรมรําชํานุโกฏฐ์”
- พระบําทสมเด็จพระสีสุวัตถ์ิมุนีวงศ์ (พระเจ้ํามณีวงศ์) ครองรําชย์ระหว่ําง พ.ศ.๒๔๗๐–๒๔๘๔ ทรงมีพระนํามหลังสวรรคตว่ํา “พระบรมขัตติยโกฏฐ์”
- พระบําทสมเด็จพระนโรดมสุรํามฤต ครองรําชย์ระหว่ําง พ.ศ.๒๔๙๘–๒๕๐๓ ทรงมีพระนํามหลังสวรรคตว่ํา “พระมหํากัญจนโกฏฐ์”
โดยเน้ือหําในส่วนที่ ๒ น้ี ผู้เขียนได้สรุปข้อมูลจํากหนังสือ “พระราชพิธีถวายพระเพลิง” (ពះ រជពធិ ថី យ ពះ ភងើ ) เรยี บเรยี งโดย เปรยี บ จนั มํารํา ( ប ន់ម ៉រ៉ ) จี รฏั ฐํา (ជី រដ ្) และ กวง วรี ะ (គង់ វីរៈ) จดั พมิ พเ์ ผยแพรโ่ ดยกระทรวงวฒั นธรรมและวจิ ติ รศลิ ปแ์ หง่ รําชอําณําจกั รกมั พชู ําเมอื่ พ.ศ.๒๕๕๖ เ น อื ่ ง ใ น ก ํา ร พ ร ะ ร ํา ช พ ธิ ถี ว ํา ย พ ร ะ เ พ ล งิ พ ร ะ บ ร ม ศ พ พ ร ะ ก ร ณุ ํา พ ร ะ บ ํา ท ส ม เ ด จ็ พ ร ะ น โ ร ด ม ส หี น ุ พ ร ะ ม ห ํา วรี กษตั รยิ ์ โดยขนั้ ตอนและรํายละเอยี ดตํา่ งๆ ของกํารจดั กํารพระรําชพธิ ถี วํายพระเพลงิ พระบรมศพ ในแต่ละรัชกําลนั้นยึดธรรมเนียมปฏิบัติในภําพรวมที่เหมือนกันตํามลําดับดังต่อไปนี้
๑. พิธีกรรมหลังจากที่พระมหากษัตริย์สวรรคตและการประดิษฐานพระบรมศพ
ทนั ทที พี่ ระมหํากษตั รยิ เ์ สดจ็ สวรรคต (ภําษําเขมรใชค้ ํา วํา่ “เสวยพระทวิ งคต”) จะมกี ํารประชมุ พระบรมวงศํานุวงศ์ สมเด็จพระสังฆรําช ขุนนําง เสนําบดี และข้ํารําชกํารชั้นสูง (ปัจจุบันเรียกว่ํา “กลุ่มปรึกษํารําชบัลลังก์” [ក ុមប ក រជបល ័ង ]) จะประชุมร่วมกันเพื่อพิจํารณํารับรององค์รัชทํายําท จํากสมําชิกรําชวงศ์เพ่ือสืบรําชสมบัติเป็นพระมหํากษัตริย์พระองค์ใหม่ และเพื่อรับตําแหน่งเป็น องค์ประธํานในกํารจัดพระรําชพิธีพระบรมศพ
ในขณะเดียวกันพรําหมณ์รําชครูแห่งรําชสํานัก ( រគូ) ถวํายซองทองบรรจุหมําก พระสุพรรณบัฏ และจุดเทียนถวํายแด่พระบรมศพ พระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์-สดับปกรณ์ ถวําย
เสด็จสู่แดนสรวง
3๖๒ ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ
