Page 54 - test ebook1
P. 54
ปกครองเต็มที่ (ประชาธิปไตยทางราบ) หรือที่เรียกว่าการเมืองภาคพลเมืองนั่นเอง การท าให้ชุมชน
เข้มแข็งโดยการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้จึงเป็นที่มาของการสร้างประชาสังคม ซึ่งมีองค์ประกอบ
ที่ส าคัญคือ
- Personal mastery คือ การก าหนดตัวตนของประชาชนเพื่อการเรียนรู้ พร้อมรับการ
เปลี่ยนแปลง เพื่อที่จะเข้าสู่กระบวนการประชาสังคม
- Shared vission คือ การก าหนดสร้างวิสัยทัศน์และทิศทางร่วมกันโดยมองอนาคต
ร่วมกันของประชาชน
- Team learning คือรูปแบบกระบวนการจัดการแบบใหม่ให้กับประชาชน กล่าวคือ
สร้างความเข้าใจใหม่ให้มีการเรียนรู้จักตนเอง รู้จักชุมชนและโลกภายนอกที่มีการเปลี่ยนแปลง
2) ประชาสังคมในมิติทางสังคมและวัฒนธรรม เป็นพัฒนาการที่ไม่ควรมองข้าม
คุณค่า เพราะการรวมตัวกันขององค์กรชุมชนที่พัฒนาเป็นประชาสังคม นับเป็นการเรียนรู้ร่วมกัน
ของประชาชนในการสร้างชุมชนเข้มแข็ง
3) ประชาสังคมเป็นกระบวนการที่สร้างพลังของชุมชนในการแก้ปัญหาท้องถิ่น
จากกรณีศึกษาเรื่อง การบริหารจัดการลุ่มน ้าแม่ตาช้าง ของประชาชน 3 อ าเภอ คือ อ.หางดง
อ.แม่ริม และ อ.เมือง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งการแก้ไขปัญหาตามแนวทางของภาครัฐไม่มีผล
ในทางปฏิบัติการแย่งชิงน ้ายังคงเป็นปัญหาที่แก้ไม่ตก แต่เมื่อจัดให้มีการประชุมร่วมกันระหว่าง
ชาวบ้าน และคนบนดอย ซึ่งได้ข้อสรุปว่าต้องมีการร่วมมือกันแก้ไขปัญหาด้วยแนวทางสันติวิธี
และใช้หลักการแบ่งปันพึ่งพากันและกัน โดยรูปแบบของคณะกรรมการร่วมมีการร่าง
แนวทางแก้ไขปัญหาระยะสั้น ระยะยาว โดยใช้หลัก “สิทธิชุมชน” ตามรัฐธรรมนูญปี 40 ปัญหา
ทุกอย่างก็สามารถแก้ได้ด้วยคความพึงพอใจของทุกฝ่าย กระบวนการประชาสังคมจึงเป็นเครื่องมือ
ส าคัญในการสร้างพลังของชุมชนร่วมกันแก้ปัญหาในท้องถิ่น
4) กระบวนการประชาสังคม สร้างการเรียนรู้ และสร้างเครือข่าย มีกรณีศึกษา
มากมายโดยเฉพาะ “กลุ่มสัจจะออมทรัพย์” เช่นเครือข่ายกลุ่มออมทรัพย์จังหวัดสงขลา
กลุ่มออมทรัพย์ในจังหวัดตราด ล้วนแต่ใช้กระบวนการประชาสังคม เข้าไปบริหารจัดการ ท าให้
ทั้งชุมชนได้ประโยชน์ทั้งผู้ให้กู้และผู้กู้ โดยมีเป้าหมายที่ส าคัญคือดอกผลจากเงินออมถูกใช้
เพื่อจัดตั้งกองทุนสวัสดิการ ของชุมชน การเสริมสร้างจริยธรรมและคุณค่า สร้างความเข้มแข็ง
ให้ชุมชนเครือข่ายออมทรัพย์
5) กระบวนการประชาสังคมเป็นเครื่องมือหรือกลไกในการพัฒนาประชาธิปไตย
แนวราบที่เสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับสังคมฐานราก ดังจะเห็นได้จากหัวใจของประชาสังคมคือ
5.1) การตระหนักในสิทธิประโยชน์ของตนเอง
5.2) มีความเข้าใจในเรื่องส านึกสาธารณะและเสรีภาพบางประการของงาน
เพื่อสันติของสังคม
องค์กรชุมชนและเครือข่ายชุมชน 49
