Page 192 - XALÇA MEMUL._maket az-en

ÖRKƏN. ŞİRVAN, AZƏRBAYCAN. XIX ƏSRİN SONU
XALÇA MƏMULATLARI Ölçü: / Size: ORKAN. SHIRVAN, AZERBAIJAN. LATE 19 CENTURY
TH

9 х 1000 sm / 9 х 1000 cm
Əriş:
Warp: yun, Z2S; qırmızı, çəhrayı, yaşıl, sarı, qəhvəyi
wool, Z2S; red, pink, green, yellow, coffee brown
192
Arğac: / Weft: yun, Z2S; qəhvəyi / wool, Z2S; coffee brown
CARPET PRODUCTS Sıxlıq: / Density: 45 x 20 10 sm-də / 45 х 20 yarns per 10 cm
Texnika: / Technique:
keçirtmə (əriş üzlü), dolama, hörmə / warp-faced plain weave, wrapping, braiding

Kənarə: / Selvage:
yun, Z2S; qəhvəyi / wool, Z2S; coffee brown
Kolleksiyaya daxilolma tarix:
Accession date: 02.12.1994
İnventar nömrəsi:
Inventory No.: 8460

Örkən özünəməxsus naxış elementinə malikdir. Onun
enli zolaqlarının tərtibatında vizual haşiyə kompozisiyası
üçbucaq elementindən təşkil olunub. Qədimdən bəri
bu cür üçbucaqlar el arasında “dua”, “bəzək”, “damğa”,
“sırğa” və başqa adlarla tanınırdı. Sabitlik, möhkəmlik,
qoruyuculuq və digər mənalarla simvolizə olunan belə
üçbucaqların tərtibatına “örkən bəzəyi” də deyirlər. Burada
“örkən bəzəyi”nin ətrafında “cücəözü” (cücə gözü) və ya
“müjə” (kiprik) adı verilən su zolağı isə təmizlik, aydınlıq
rəmzlərini ifadə edir.
Yarımköçəri tayfalar alaçıqların bağlanıb bərkidilməsində
istifadə etdikləri belə örkənlərin bəzənməsində inanclarla
bağlı olan ənənəvi naxışları nəsildən-nəslə ötürürdülər.

This orkan is patterned with original triangular motifs
that are arranged in wide vertical stripes. Since ancient
times, such triangles were popularly called dua (amulet),
bazak (decoration), damgha (tamga), sirgha (earring), etc.
Such design of triangles, symbolize stability, strength,
protection, etc. It is also called orkan bazayi (orkan
decoration).
The border stripe su (water) with juja gozu (chick’s eye) or
muja (eyelash) ornament around the orkan bazayi represents
the symbols of purity and clarity. The semi-nomadic tribes
tied alachigs (tent)with the help of orkans, decorated with
traditional patterns related to their beliefs that were passed
down from generation to generation.