Page 191 - XALÇA MEMUL._maket az-en

XALÇA MƏMULATLARI

191
CARPET PRODUCTS

Örkən

ORKAN

Örkən qədim zamanlardan məişətimizdə istifa­ Orkan, a flat-woven item, is sometimes decorated
də olunan, bəzən üstünə müxtəlif naxışlar salınan with various patterns that have been used in our
toxuculuq məmulatıdır. Türk dillərində, o cümlədən, household since ancient times. In Turkic languages,
Azərbaycan dilində hörgü, hörmə, örkən, hörümçək including Azerbaijani, the words horgu (braid), horma
və bu qəbildən olan digər sözlər eyni kökdən – hör // (knit), orkan (rope), horumchak (spider) and other
ör sözündən törəmişdir. Kəndir, ip, çatı mənasında similar words derive from the same root – hor//or,
işlədilmişdir. which means thread, yarn and rope.
Yundan, pambıqdan, ipəkdən, qoyun yunu ilə keçi The yarn, which spun from wool, cotton, silk, and a
qəzilinin qarışığından əyrilən ipdən yer hanasında, eni mixture of sheep’s and goat’s wool, is woven on a ground
8­10 sm, uzunluğu isə 6­10 m və ya toxucunun istəyin­ (horizontal weaving) loom with the width of 8-10 cm,
dən asılı olaraq daha uzun toxunulur. “Örkən nə qədər and the length – 6-10 meters or longer, depending on the
uzun olsa, yenə də doğanaqdan keçəcək” – atalar sözü weaver’s wishes. They attached a doghanag – a slingshot
məhz buradan alınmışdır. Toxunub hazırlanmış örkə­ for a brace, forked knot with long branches 12-15 cm
nin bir ucuna doğanaq tikilirdi. Bu hər qolu 12–15 long to one of the finished orkan’s end. The proverb
sm­ə yaxın haça ağacdır. associated with orkan says: “A pot often sent to the well
Örkəndən minik və yük heyvanlarının palanlan­ is broken at last”.
masında, yük taylarının sarınmasında, alaçıq və ça­ Orkan was used as a rope for packaging cargoes,
dırların bağlanıb bərkidilməsində istifadə edilirdi. strengthening alachigs and tents.