Page 82 - รายงานการถอดบทเรียน

เขตสุขภาพท 10 : การพฒนาศักยภาพผประกอบการผลตภัณฑเครื่องสําอางผสมสมนไพร
ั

ู
ิ
ี่
ุ
ี่

ศนยวทยาศาสตร การแพทยท 10 อบลราชธานี ร วมกบกรมวทยาศาสตร การแพทย ไดแก สํานัก
ุ
ั
ิ
ู
ิ

ั
ู
ิ
ั
ุ
ั
ั
ิ
เครื่องสําอางและวัตถอนตราย สถาบนวจยสมุนไพร และศนย%วิทยาศาสตร%การแพทย%ทั้ง 15 แห2ง ดําเนนการพฒนา
ุ
ู
ี่
ุ
ั
ุ
ศักยภาพผประกอบการเครื่องสําอางผสมสมนไพร ในเขตสขภาพท 10 โดยนําองค%ความรู
ไปสนบสนนพฒนา
ั
ั
ู

ศักยภาพผประกอบการใหสามารถสร
างผลตภณฑที่มีคุณภาพและความปลอดภัยสอดคลองกบเกณฑ%คุณภาพ Smart

ั
ิ
%
ื
Product และ FDA Thai Herb โดยคัดเลอกผประกอบการ OTOP/SME ทผลิตเครื่องสาอางทมีส2วนผสมของ
ู
ํ
ี่
ี่
W
ี่
ั
:

2
ั
สมุนไพรขมิ้นชน บวบก และวานหางจระเขเข
าร2วมโครงการ จํานวน 3 ราย และมีผลิตภณฑ%ทเปนเปาหมายในการ
ั
ั
ํ
พัฒนา จานวน 6 ผลิตภณฑ%
ุ
ู
ุ
ส2งเสริมผประกอบการใหเกิดองค%ความรู
ในการสกัดสมนไพร การผลิตและควบคุมคณภาพเครื่องสําอาง

ุ
ี่
ุ

ึ

ผสมสมนไพรใหมีคณภาพ ปลอดภัย ได
มาตรฐาน รวมถงกฎหมายทเกี่ยวของ โดยสนับสนนใหเข
าร2วมการอบรมเชิง
ุ
ู
ื้
ปฏบัติการ เรื่อง การพัฒนาศักยภาพผประกอบการ SME/OTOP ด
านเครื่องสําอางผสมสมุนไพร และลงพนที่ตรวจ
ิ
ึ
ี
ั
ุ
เยี่ยมผประกอบการทั้ง 3 ราย ร2วมกบสํานกงานสาธารณสขจังหวัด เพื่อประเมินสถานประกอบการ และศกษาวิธการ
ู
ั
ํ
2
ั
็
ขั้นตอนในการผลิตของผประกอบการแตละราย พร
อมให
คาแนะนํา และทําการเกบตวอย2างวัตถุดิบสมุนไพร สารสกัด
ู
2
สมุนไพรในการผลิตเครื่องสําอาง จํานวน 5 ตัวอย2าง ได
แก ผงขมิ้นชน จํานวน 3 ตัวอย2าง ผงใบบวบก 1 ตัวอย2าง
ั
ั
rs
ิ
ุ
rs
สารสกัดว2านหางจระเข 1 ตัวอย2าง เพื่อทดสอบ 1) การปนเปอนของจลนทรีย% 2) การปนเปอนของโลหะหนัก และ

ั
ํ
%
ู2
3) ปริมาณสารสําคัญ พร
อมเกบตัวอย2างผลิตภณฑเครื่องสาอางผสมสมุนไพร จํานวน 6 ตัวอย2าง ได
แก สบเหลว
็
2
ู2
ั

ั
ั
ู2
ขมิ้นชน แชมพูมะกรูดผสมว2านหางจระเข สบน้ํามนขมิ้นชนผสมน้ําผึ้ง สบใบบวบกผสมใบเตย สบน้ําผึ้งรังไหมผสม
ู2
ั
ขมิ้นชน และสบู2ขมิ้นชนผสมน้ําผึ้ง เพื่อทดสอบ 1) การปนเปอนของจุลนทรีย 2) การปนเปอนของโลหะหนัก 3)
rs
%
rs
ิ
ั
ั
ิ
ั
%
ิ
ู2
ทดสอบเอกลักษณของสมุนไพรในตํารับ และ 4) ทดสอบประสทธภาพการกนเสียในสบเหลวขมิ้นชน รวมทั้ง
ั
ํ
ุ
ดําเนนการเฝWาระวังคณภาพของ Smart Product ในปbงบประมาณ 2563 จานวน 1 ตัวอย2าง พบว2า วัตถุดบ
ิ
ิ
:
สมุนไพรและสารสกัดสมุนไพร ทั้ง 5 ตัวอย2าง ตรวจพบปรมาณสารสําคญของสมุนไพรทใชเปนสวนผสมในการผลิต
ิ

ั
ี่
2
ั
%
ั
ั
ํ
ํ
ุ
เครื่องสําอาง ส2วนผลิตภณฑ%เครื่องสําอาง ตรวจพบเอกลกษณสารสาคัญของสมนไพร จานวน 4 ผลิตภณฑ% (ร
อยละ
ั
66.67) ตรวจไม2พบเอกลกษณสารสําคญของสมุนไพร จํานวน 2 ตัวอย2าง (ร
อยละ 33.33) ส2วนการทดสอบการ
%
ั
ั
ู2
ิ
%
rs
rs
ปนเปอนของจุลนทรีย การปนเปอนของโลหะหนักของทุกตัวอย2าง และประสิทธิภาพการกันเสียในสบเหลวขมิ้นชน
ิ
กําลงอยู2ระหว2างดําเนนการ
ั
ิ
ุ
ู2
%
ั
จากการวเคราะหหาสาเหตุของการตรวจไมพบสารสําคัญของสมนไพรในสูตรตํารับสบน้ํามันขมนชนผสม
2
ิ้
ั้
ี่
2

2
น้ําผึ้ง พบว2า เกิดจากกระบวนการ/ขนตอนการผลิตทไม2เหมาะสม ทําใหเกิดความไมคงตวของปริมาณสารสําคัญ สวน
ั
ั
ู2
สาเหตุของการตรวจไม2พบสารสําคัญของสมุนไพรในสูตรตํารับสบใบบวบกผสมใบเตย พบว2า เกิดจากกระบวนการ/
ี่
ั

ขั้นตอนการผลิตที่ไม2เหมาะสม ทําใหเกิดความไม2คงตัวของปริมาณสารสําคัญ และเกิดจากวัตถุดิบใบบวบกทนํามา
ั
ู
2
ํ
ั
ผลิตมีปริมาณสารสําคญนอย จึงได
ให
คําแนะนาในการปรบขั้นตอนกระบวนการผลิตแกผประกอบดังกล2าว โดย

ิ

ิ

ั้
ั
แนะนําใหเตมผงสมุนไพรลงในขนตอนสุดทายของกระบวนการผลิต หลังจากด2างทําปฏกริยาการเกิดสบกบน้ํามัน
ิ
ู2

W
ั
ั
ู

2
ิ
เรียบร
อยแล
ว เพื่อปองกนไมใหสารสําคญของสมุนไพรถกทําลายจากด2างที่ใชในการผลิต และใหเกดความคงตัวของ
ิ
ั
สารสําคัญของสมนไพรในผลตภณฑ% รวมทั้งใหเปลี่ยนแหลงในการจัดซื้อสมนไพรใบบวบกใหม2 โดยจัดซื้อจากแหล2งท ี่
ุ
ุ
ั

2
น2าเชื่อถือ 77