Page 84 - รายงานการถอดบทเรียน
P. 84
ุ
ั
เขตสุขภาพท 11 : การเตรียมสารสกดแอลกอฮอลสมนไพรมะกรด
ี่
ู
ู
ี
]
ี
ั
2
ุ
ิ
ความเปนมา การสกดสารสมนไพรตามวถภมิปญญาชาวบาน โดยใสผลมะกรูดผาซีกลงในหมออลมิเนยมขนาดใหญ
ู
้ํ
ี
ื่
้ํ
ํ
ั
ื
x
ี่
ั่
เตมใหนาทวมผลมะกรูดและปดฝาหม อ ตมเดอดนาน 1 ชวโมง ทาใหสารสกดทมนามันหอมระเหยและสารอนๆ
ิ
ุ
ู
ี่
ู
ั
ื่
สญเสยไปในระหวางการสกดดวยความร อน ผลผลตสารสกดทไดมีคณภาพไม สมบรณ เนองจากตรวจไมพบสาร
ี
ิ
ั
ํ
ั
ื
ั
ั้
ิ
เอกลักษณสมุนไพรมะกรูด คอ d-limonene ß-pinene และ sabinene ทงในสารสกดและผลตภณฑเครื่องสาอาง
ึ
ุ
ํ
ั
ิ
ั
ั
ผสมสมนไพรมะกรูด จงมีผลทาใหผลตภณฑเครื่องสาอางไม สามารถยกระดบคณภาพผลตภณฑส Smart Product
ํ
ุ
ู
ิ
ั้
ได ดงนนศนยฯ จึงค นหาและรวบรวมวิธีสกัดสมุนไพรจากงานวิจัยต างๆ และศึกษาวิดิทัศน การสกัดสมุนไพรมะกรูด
ั
ู
ื่
ั
ี
ิ
ํ
็
จากสออเลกทรอนกส เพอใหไดวธสกดอยางงาย เหมาะสมกบวสาหกจขนาดยอม(SME) นาไปใชเปนแนวทางในการ
ื่
?
ิ
ิ
ิ
ั
ิ
ุ
ั
ู
สกัดสารสมุนไพรมะกรูด สําหรับใชในสตรตํารับผลิตภณฑเครื่องสําอางผสมสมนไพร
วิธดาเนินการ /ลาดบขั้นตอน
ํ
ั
ํ
ี
ี่
ั
ู
1. ศูนยฯ ประสานงานใหผประกอบการจดหาผลมะกรดในพนทชุมชน ใหเจาหน าทศูนยฯ ดําเนนการสกัด
ื้
ี่
ิ
ู
?
สารสําคัญที่เปนสารเอกลักษณสมุนไพรมะกรด
ู
ิ
ุ
ั
ุ
2. วสดอปกรณ ไดแก ผลมะกรูดสด น้ําหนัก 5 กิโลกรัม และ 95% แอลกอฮอล ปริมาตร 2 ลตร
วธการสกด คอ นาผลมะกรูดสดมาคัดแยก เลอกใชเฉพาะผลมะกรูดทผวสดด ไมเนาเสย ไม มเชอรา ลางดวยนา
้ํ
ิ
ํ
ี่
ื้
ื
ี
ิ
ี
ี
ี
ั
ื
ิ้
ั้
ี
ิ
ั่
ํ
?
สะอาด 3-4 ครั้ง จากนนนาผลมะกรูดใสตะกร าผงลมใหแหง แลวใชมดตดฝานสวนผวมะกรูดออกมาและหนเปนชน
ั
ึ่
้ํ
ุ
ั
เล็กๆ ความหนาขนาด 2-3 มิลลิเมตร นําผิวมะกรูดทหนไปชงนาหนก แล วบรรจลงในขวดแกวประมาณ 3 ใน 4 ของ
ั่
ั่
ี่
ั่
พื้นที่ขวดบรรจุ ใส 95% แอลกอฮอลลงไปในอตราสวนโดยนาหนกตอปริมาตร 1:1 และ 1:2 เช น ผิวมะกรูดหน 500
ั
้ํ
ั
ั
ิ
ิ
ั้
ี่
x
ื
x
กรัมตอแอลกอฮอล 500 มลลิลตร จากนนปดปากขวดใหแนนและพนปากขวดดวยแผนพาราฟลม วางขวดในทมด
ั
ํ
ิ้
ั
ั
็
และเยน หมักขวดไวนาน 7 วน ในแตละวนใหนาขวดออกมาเขยาเบาๆ เพื่อใหสารละลายแอลกอฮอลสมผสชนสวน
ั
ี่
ผวมะกรูดอยางทวถง ครบ 7 วน ใหเทสารสกดลงในขวดทสะอาดอกใบ นาสารสกดทไดไปกรองเพอเอาเศษกากผว
ิ
ึ
ี
ั
ื่
ี่
ิ
ั
ั
ํ
ั่
มะกรูดออกและวดค า pH จากนั้นนําสารสกดไปกรองดวยกระดาษกรองปราศจากเชื้อขนาด 0.45 ไมครอน เพื่อทาให
ั
ั
ํ
<
ื่
็
ื่
ื่
ื้
ั
ั
ึ
ี
ั
ุ
ั
ิ
สารสกดปราศจากเชอจลนทรีย เกบสารสกดในขวดทบแสงหรือขวดสชา เพอปองกนการเสอมสลายของสารสกดเมอ
ิ
%
ื
ั
ั
<
ี่
ํ
โดนแสงและเกบขวดไวในทเยน จดทาปายชอ ระบชอสารสกด แหลงทมาของวตถดบมะกรูด รุ นผลต วนเดอนปท ี่
ุ
ื่
ื่
ุ
็
ิ
็
ั
ี่
ั
ั
ู
ื่
ผลต(สกด) วนหมดอาย และชอผผลตสารสกด โดยทวไปสารสกดจะมีอายการใชงานภายใน 1-2 ป ขนอยกบสภาพ
ิ
ั
ั
%
ึ้
ุ
ั
ั
ั่
ิ
ู
ุ
ู
การเก็บรักษาของผใช งาน
79
