Page 5 - HuaThuanPhong
P. 5
12 §5 Tø mët đành lý có thº bi¸n đêi thành bèn đành lý
Nghiên cùu kÿ quan h» giúa bèn đành lý A PHN C
trên, chúng ta s³ th§y n¸u gåi (B) là đành lý
thuªn, thì (A) là đành lý đ£o, (D) là đành lý
ĐO
ph£n, và (C) là đành lý ph£n đ£o. N¸u l¦n lưñt ĐO
gåi (C), (D) là đành lý thuªn, thì giúa nhúng
đành lý còn l¤i cũng có mët mèi quan h» nh§t ĐO ĐO
đành. Ta dùng hình v³ bên ph£i đº biºu di¹n
PHN PHN
méi quan h» đó, chúng ta s³ th§y rõ hơn.
B PHN D
Nhưng đành lý có ph¦n gi£ thi¸t phùc t¤p hơn, thì hình thùc bi¸n đêi cõa chúng
cũng nhi·u hơn. Thông thưíng, n¸u gi£ thi¸t gçm hai ph¦n, có d¤ng A là B và E
là F, thì giú nguyên mët ph¦n không đêi, còn ph¦n kia s³ đ£o lën vîi k¸t luªn như
trên đã làm. D¤ng têng quát cõa nó đưñc biºu di¹n như sau:
(A) Đành lý thuªn N¸u A là B, và E là F, thì C là D.
(B) Đành lý đ£o
a) N¸u A là B, và C là D, thì E là F.
b) N¸u E là F, và C là D, thì A là B.
(C) Đành lý ph£n
a) N¸u A là B, và E không ph£i là F, thì C không ph£i là D.
b) N¸u E là F, và A không ph£i là B thì C không ph£i là D.
(D) Đành lý ph£n đ£o
a) N¸u A là B, và C không ph£i là D, thì E không ph£i là F.
b) N¸u E là F, và C không ph£i là D, thì A không ph£i là B.
Thí dö như đành lý “trong tam giác đ·u, đưíng phân giác ð đ¿nh chia đôi c¤nh đáy”,
có thº bi¸n đêi như sau:
(A) Đành lý thuªn: N¸u mët tam giác là cân, và mët đưíng th¯ng chia đèi góc đ¿nh,
thì thưíng đó chia đôi c¤nh đáy.
(B) Đành lý đ£o:
a) N¸u mët tam giác là tam giác cân, và mët đưíng th¯ng qua đ¿nh chia đôi
c¤nh đáy, thì đưíng đó chia đôi góc đ¿nh.
b) N¸u mët đưíng th¯ng chia đôi gèc mët đ¿nh cõa mët tam giác, và chia đôi
c¤nh đáy, thì tam giác đó cân.
A
LT X sách hình håc
E
