Page 101 - Tuyen Tap VTLV 2016
P. 101
Văn Thơ Lạc Việt
Nha Mân, Miền Quê Nội.
Nha Mân, gối đầu lên một nhánh bên hữu ngạn Sông
Tiền, và duỗi mình về hướng Sông Hậu. Đó là quê Nội tôi.
Từ thời Pháp cai trị đến năm 1955, thuộc quận Châu
Thành, tỉnh Sa Đéc. Năm 1956 đến năm 1965, Sa Đéc trở
thành quận bằng cách phân chia lại lănh thổ của tỉnh, Nha
Mân thuộc quận Đức Tôn, và quận lỵ tại Cái Tàu Hạ. Năm
1966, tỉnh Sa Đéc được tái lập và Nha Mân trở lại trực
thuộc quận Châu Thành. Trụ sở xã cạnh đầu cầu Nha Mân,
sát đường liên tỉnh Vĩnh Long Sa Đéc Vàm Cống. Tôi
không biết địa danh Nha Mân do đâu mà có, và ranh giới từ
đâu đến đâu nữa, chỉ biết là con sông trải dài theo quê Nội
tôi có tên là Nha Mân. Tôi nhớ trên bản đồ quân sự ghi là
"rạch" nhưng tôi xin gọi là "sông" để phân biệt với những
con "rạch nhỏ" dọc hai bên bờ sông. Không biết có phải do
vậy mà tên Nha Mân trở thành miền quê này hay không?
Về mặt hành chánh từ xa xưa thì Nha Mân là xã Tân Nhuận
Đông do sự kết hợp 3 xã Phú Nhuận, Tân Hựu, và Tân Hựu
Đông khoảng năm 1940 hay 1941 gì đó. Và cho dù tên
hành chánh của xã có là gì đi nữa, thì Nha Mân vẫn là cái
tên rất thân thương đối với những người sinh sống trên
vùng đất hiền òa trù phú này, một vùng đất được òng phù
sa bồi đắp quanh năm, nhất là vào mùa nước dâng cao từ
thượng nguồn sông Mékong đổ xuống với lưu lượng trung
bình 90.000m3/giây. Cũng trong 1 giây đồng hồ, lưu lượng
đó chuyên chở khoảng 5/10.000 trọng lượng phù sa trong
vào mùa khô, và khoảng 15/10.000 trọng lượng phù sa
trong mùa mưa cung cấp cho các tỉnh vùng hạ lưu.
Sông Nha Mân, bắt đầu từ một nhánh của Sông Tiền
(còn gọi là Tiền Giang), rồi quanh co uốn khúc như hằng
trăm con sông khác, góp phần tạo nên hệ thống sông rạch
chằng chịt trên miền quê thân thương của vùng đất "cù lao"
giữa Sông Tiền với Sông Hậu. Phần cuối của sông Nha
Mân, nối vào rạch Ba Càng (trên đường Vĩnh Long Cần
Thơ) và ra Sông Hậu, ngang chợ Cần Thơ.
Dọc bờ trái sông (từ cầu Nha Mân vào) có nhiều rạch
nhỏ. Những rạch này cách nhau từ vài trăm thước đến vài
100
