Page 104 - Tuyen Tap VTLV 2016

Quê Hương và Tình Yêu

Hương Chánh trông coi đường sá cầu cống. Hương Giáo
trách nhiệm về trường học. Hương Quản lo về an ninh trật
tự. Hương Bộ ghi chép và lưu giữ sổ bộ của làng. Ba vị
Hương Thân, Hương Hào, và Xă Trưởng, hợp lại thành
Ban Chấp Hành thường trực điều hành công việc của Xã.
Riêng Xã Trưởng có thêm trách nhiệm thuế má. Chánh Lục
Bộ trách nhiệm về bộ đời, như: khai sanh, khai tử, lập hôn
thú, ...
Hằng ngày có xe đò loại nhỏ, chạy đường Sa Đéc Nha
Mân Hòa Tân, và ngược lại. Từ hàng cây me ra đến bờ
sông, còn một khoảng cách chừng 5 thước. Đồng thời, trên
sông Nha Mân có "đò máy" chở khách, xuôi ngược trên
thủy trình Xẻo Mát - Hòa Tân - Ngă Ba - Nha Mân. Đó là
phương tiện chuyên chở công cộng. Ngoài ra, bà con trong
làng còn có phương tiện di chuyển riêng là ghe, xuồng, xe
đạp (thuở đó nông thôn chưa có xe gắn máy), và vài xe du
lịch của khu nhà giàu gần chợ Vinh. Ngay vàm rạch Ông
Đại, có ông bà chủ hảng xe đò Tân Phát chạy đường Sa
Đéc - Sài Gòn. Vì vậy mà những chiếc xe loại 40 chỗ ngồi,
sơn màu vàng, thường ra vào đường này, và mặt đường đủ
rộng cho hai xe xuôi ngược.
Chợ Nha Mân được xây cất giống như những chợ nông
thôn miền Nam. Đó là ngôi chợ hai mái, đòn dông hướng ra
bờ sông, mái thoai thoải về hai dãy phố trệt buôn bán bên
hông chợ. Chung quanh có trải đá lởm chởm. Họa đồ tổng
thể của khu chợ, gồm: (1) Nhà chợ, dành cho những gian
hàng áo quần vải vóc, tạp phẩm, quày thịt, trái cây. (2) Hai
dãy phố hai bên, là những tiệm tạp phẩm, tiệm thuốc bắc,
hớt tóc, tiệm rượu, tiệm ăn, có cả tiệm bán và hút thuốc
phiện nữa. (3) Phía trước hướng ra bờ sông, là nơi dành cho
người mua gánh bán bưng trong những giờ "nhóm chợ".
Sau khi "tan chợ" thì sân này trống trơn. (4) Bờ sông là bến
đậu cho ghe xuồng, có chiếc cầu ván mặt rộng dành cho
"đò máy" cặp vào để khách lên xuống. (5) Phía sau chợ là
"Nhà Việc" (sau này gọi là trụ sở Xã) nơi mà Ban Hội Tề
(sau này là Ủy Ban Hành Chánh xă) điều hành những công
việc của Xã Tân Nhuận Đông. (6) Một bến xe nhỏ, vừa đủ

103