Page 134 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๑๐๖

มรดก

โจทก์ฟ้องขอแบ่งมรดกจากจ าเลยซึ่งต่างเป็นบุตรของเจ้ามรดก โดยฟ้องเมื่อพ้น ๑ ปี

นับแต่เจ้ามรดกตาย อ้างว่าครอบครองมรดกร่วมกับจ าเลย จ าเลยให้การว่า เจ้ามรดกท าพินัยกรรม

ยกมรดกให้จ าเลยคนเดียว จ าเลยครอบครองมรดกฝ่ายเดียว คดีโจทก์ขาดอายุความ วันชี้สองสถาน

จ าเลยรับว่าเจ้ามรดกไม่ได้ท าพินัยกรรม

ประเด็นข้อพิพาท คดีโจทก์ขาดอายุความแล้วหรือไม่

หน้าที่น าสืบ ให้โจทก์เป็นฝ่ายน าสืบก่อน

เหตุผล โจทก์และจ าเลยต่างเป็นทายาทโดยเป็นบุตรของเจ้ามรดก จ าเลยต่อสู้ว่าเจ้ามรดกท า

พินัยกรรมยกมรดกให้จ าเลยคนเดียว แต่ในวันชี้สองสถานจ าเลยรับว่าเจ้ามรดกไม่ได้ท า

พินัยกรรม จึงไม่ต้องก าหนดเป็นประเด็นข้อพิพาท คงมีประเด็นข้อพิพาทเพียงข้อเดียวว่าคดี

โจทก์ขาดอายุความแล้วหรือไม่ ปรากฏว่าโจทก์ฟ้องขอแบ่งมรดกเมื่อพ้น ๑ ปี นับแต่เจ้ามรดกตาย

ถ้าหากโจทก์มิได้ครอบครองทรัพย์มรดก ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๗๔๘ คดีโจทก์ย่อมขาดอายุความ

ตามมาตรา ๑๗๕๔ ดังที่จ าเลยให้การต่อสู้ โจทก์กล่าวอ้างว่าโจทก์ครอบครองมรดกร่วมกับ

จ าเลย จ าเลยปฏิเสธ ภาระการพิสูจน์ตกแก่โจทก์ โจทก์จึงมีหน้าที่น าสืบก่อน (ฎีกาที่ ๑๔๕๓/

๒๔๘๒, ๘๒๖/๒๔๘๔, ๑๗๗๕/๒๔๙๓)

คดีร้องขัดทรัพย์

ผู้ร้องยื่นค าร้องขอให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึดอ้างว่าเป็นของผู้ร้อง โจทก์ให้การว่าทรัพย์ที่ยึด

เป็นของจ าเลย

ประเด็นข้อพิพาท ทรัพย์ที่ยึดเป็นของผู้ร้องหรือไม่

หน้าที่น าสืบ ให้ผู้ร้องเป็นฝ่ายน าสืบก่อน

เหตุผล ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๒๘๘ บุคคลใดกล่าวอ้างว่าจ าเลยหรือลูกหนี้ตามค าพิพากษาไม่ใช่

เจ้าของทรัพย์สินที่เจ้าพนักงานบังคับคดีได้ยึดไว้ บุคคลนั้นอาจยื่นค าร้องขอต่อศาลที่ออกหมาย

บังคับคดีให้ปล่อยทรัพย์สินเช่นว่านั้น ค าร้องขอดังกล่าวจึงเป็นเสมือนค าฟ้องที่โจทก์เสนอข้อหา

ต่อศาล ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๑ (๓) ดังนั้น ผู้ร้องจึงมีฐานะเสมือนเป็นโจทก์ ส่วนโจทก์มีฐานะเสมือน

เป็นจ าเลย เมื่อผู้ร้องกล่าวอ้างว่าทรัพย์ที่ยึดเป็นของตน แต่โจทก์ยืนยันว่าเป็นของจ าเลยซึ่งเป็น

ลูกหนี้ตามค าพิพากษา เมื่อไม่มีข้อสันนิษฐานของกฎหมายเป็นคุณแก่ผู้ร้อง ภาระการพิสูจน์

ย่อมตกแก่ผู้ร้องที่จะต้องน าสืบให้สมข้อกล่าวอ้างนั้น ผู้ร้องจึงมีหน้าที่น าสื บก่อน

(ฎีกาที่ ๗๐๕/๒๔๙๗, ๖๐๙/ ๒๕๐๒, ๕๔๐/๒๕๒๖)