Page 316 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๒๘๘

ถูกยึดไว้ตามกฎหมาย ไม่สามารถน ามาขายหรือเป็นหลักประกันเพื่อหาเงินค่าธรรมเนียมศาล

ถือได้ว่าเป็นคนยากจน)

๑.๒ สั่งค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล ในกรณีที่ศาลเห็นสมควรไต่สวน

๑.๒.๑ สั่งค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลว่า “รับค าร้อง นัดไต่สวน วันที่ . . .เวลา . . . น.”

๑.๒.๒ สั่งในค าฟ้องว่า “รอไว้สั่งเมื่อไต่สวนค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล

เสร็จแล้ว”

เมื่อโจทก์ยื่นค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลมาพร้อมกับค าฟ้อง ศาลต้อง

พิจารณาค าร้องดังกล่าวก่อนโดยยังไม่สั่งรับฟ้อง ระหว่างการพิจารณาค าร้อง โจทก์จ าเลยจะตกลงกัน

และศาลจะพิพากษาตามยอมยังไม่ได้ เพราะการประนีประนอมยอมความกันในศาลและศาล

จะพิพากษาตามยอมได้ ศาลต้องมีค าสั่งรับฟ้องคดีนั้นแล้ว (ฎีกาที่ ๒๙๙๔/๒๕๔๓)

ข้อสังเกต

๑. ค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมตามมาตรา ๑๔๙

วรรคท้าย (ฎีกาที่ ๖๘๙/๒๕๑๑, ๕๕๙๑/๒๕๔๘)

๒. ผู้ร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลไม่ต้องสาบานตัวให้ค าชี้แจงว่าตนไม่มี

ทรัพย์สินพอจะเสียค่าธรรมเนียมศาลดังเช่นบทบัญญัติเดิมอีกต่อไป

๓. ผู้แทนโดยชอบธรรมยื่นค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลแทนผู้เยาว์

ต้องเขียนในค าร้องว่าผู้เยาว์เป็นผู้ไม่มีทรัพย์สินพอที่จะเสียค่าธรรมเนียมศาลหรือเป็นผู้ที่จะ

ได้รับความเดือดร้อนเกินสมควรหากไม่ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลเมื่อพิจารณาถึงสถานะ

ของผู้เยาว์

๔. นิติบุคคลก็อาจขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลได้ถ้าเข้าหลักเกณฑ์

๕. ในกรณีพนักงานอัยการขอด าเนินคดีตามที่กฎหมายระบุไว้ให้เป็นอ านาจ

ของพนักงานอัยการ เช่น การฟ้องคดีอุทลุม พนักงานอัยการจะขอด าเนินคดีโดยขอให้ได้รับ

ยกเว้นค่าธรรมเนียมศาลไม่ได้

๖. ในการสั่งค าร้องขอยกเว้นค่าธรรมเนียมศาล ไม่ต้องส่งส าเนาค าร้องและส าเนา
ค าฟ้องให้อีกฝ่ายหนึ่งก่อน เนื่องจากบทบัญญัติที่แก้ไขใหม่ไม่ได้บัญญัติให้จัดส่งส าเนา

ให้คู่ความอีกฝ่ายและฟังคู่ความทุกฝ่ายดังเช่นกฎหมายเดิม แต่ตามกฎหมายที่แก้ไขใหม่นั้น

บัญญัติให้ผู้ร้องอาจเสนอพยานหลักฐานไปพร้อมค าร้องและหากศาลเห็นสมควรไต่สวน

พยานหลักฐานเพิ่มเติมก็ให้ไต่สวนโดยเร็วเท่าที่จ าเป็นและให้มีค าสั่งโดยเร็ว