Page 37 - ชุดการสอนประวัติศาสตร์ม.1
P. 37
หน่วยการเรียนรู้ที่4 ประวัติศาสตร์ไทยสมัยอยุธยา
ตั งแต่กลางพุทธศตวรรษที่ 16 ถึงกลางพุทธศตวรรษที่ 18 อาณาจักรเขมรซึ่งตั งอยู่ในบริเวณ ที่ราบลุ่ม
แม่น ําโขงตอนล่าง มีเมืองพระนคร ซึ่งปัจจุบันเรียกว่า เสียมราฐ เป็นเมืองหลวง ได้ขยาย อํานาจเข้ามาทั งทาง
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และที่ราบลุ่มแม่น ําเจ้าพระยาใน ภาคกลางของดินแดนที่เป็น
ประเทศไทยในปัจจุบัน เขมรได้เมืองละโว้หรือลพบุรีไว้เป็นเมืองหน้าด่าน ด้านตะวันตกของเขมร แต่เมื่อสิ น
สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 (พ.ศ. 1725-1761) แล้ว อาณาจักร เขมรก็เสื่อมอํานาจลง คนไทยกลุ่มต่าง ๆ
รวมทั งคนไทยที่สุโขทัยจึงพยายามตั งตนเป็นอิสระ
1) การสถาปนาอาณาจักรสุโขทัย
1.1 การขับไล่เขมรและการตั้งราชวงศ์พระร่วง
เรื่องราวของการสถาปนาอาณาจักรสุโขทัยปรากฏอยู่ในจารึกหลักที่ 2 ศิลาจารึกวัดศรีชุม จังหวัด
สุโขทัย สรุปความได้ว่า
ก่อนการสถาปนาอาณาจักรสุโขทัย เมือง สุโขทัยซึ่งรวมเมืองศรีสัชนาลัยไว้ด้วย มีพ่อขุนศรีนาวนําถุม
เป็นเจ้าเมืองปกครอง พระราชโอรสของพ่อขุนศรีนาวนําถุมพระองค์หนึ่งทรงพระนามว่า พ่อขุนผาเมือง เป็น
เจ้าเมืองราด ได้อภิเษกสมรสกับนางสุขรมหาเทวี พระราชธิดาของกษัตริย์เขมร และได้รับพระราชทานพระ
แสงขรรค์ชัยศรี ซึ่งเป็นเครื่องแสดงอํานาจอาญาสิทธิ์กับได้รับพระราชทานนามจากกษัตริย์เขมรว่ากมรเตงอัญ
ศรีอินทรบดินทราทิตย์
เมื่อพ่อขุนศรีนาวนําถุมสิ นพระชนม์ลงขอมสบาดโขลญลําพงซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นข้าหลวงหรือ
เจ้าหน้าที่เขมร ได้เข้ายึดครองสุโขทัยไว้ พ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราด จึงร่วมมือกับพ่อขุนบางกลางหาว ผู้เป็น
พระสหายนํากําลังคนไทยสู้รบขับไล่ขอมสบาดโขลญลําพงออกไปได้ พ่อขุนผาเมืองอภิเษกพ่อขุนบางกลางหาว
เป็นกษัตริย์สุโขทัย พระราชทานพระแสงขรรค์ชัยศรีอาญาสิทธิ์กับพระนามที่ได้รับจาก กษัตริย์เขมรให้แก่พ่อ
ขุนบางกลางหาว
พ่อขุนบางกลางหาวขึ นครองราชย์ใน พ.ศ. 1792 ทรงพระนามว่า พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ทรงเป็นต้น
ราชวงศ์พระร่วง
เรื่องน่ารู้
การอ่านพระนามพ่อขุนบางกลางหาว
พ่อขุนบางกลางหาวปรากฏพระนามอยู่ในจารึกหลักที่ 2 ศิลาจารึกวัดศรีชุม จังหวัดสุโขทัย มีข้อความตอนหนึ่ง
เดิมอ่านกันว่า “พ่อขุนบางกลางท่าวเป็นเจ้าเมืองบางยาง” ในพ.ศ.2510 ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ผู้เชี่ยวชาญ
จารึกสุโขทัยอ่านข้อความนี ใหม่แก้เป็น “พ่อขุนบางกลางหาว...ไปเมืองบางยาง”
การอ่านใหม่ทําให้ข้อเท็จจริงเดิมเปลี่ยนแปลงไปคือ
1. พระนาม พ่อขุนบางกลางท่าว ที่ถูกเป็น พ่อขุนบางกลางหาว
2. ตามจารึกไม่ได้บอกว่าพ่อขุนบางกลางหาวเป็นเจ้าเมืองบางยาง
