Page 42 - ชุดการสอนประวัติศาสตร์ม.1
P. 42
หลังจากพ่อขุนรามคําแหงมหาราชสวรรคตใน พ.ศ. 1841 แล้ว อาณาจักรสุโขทัยก็แตก เป็นเสี่ยง ๆ
และมีขนาดเล็กลงตามเดิม เพราะบ้านเมืองที่เคยอยู่ในอํานาจต่างตั งตัวเป็นอิสระ
4. พระยาเลอไทย เป็นพระราชโอรสของพ่อขุนรามคําแหงมหาราช เสวยราชย์ต่อจาก พระราชบิดา
เมื่อสวรรคตแล้วราชสมบัติตกแก่พระยางั่วนําถุม
5. พระยางั่วนําถุม ครองราชย์ต่อจากพระราชโอรสของพ่อขุนรามคําแหงมหาราช ใน พ.ศ. 1890
เกิดเหตุการณ์ยุ่งยากขึ นในกรุงสุโขทัย สันนิษฐานว่าเหตุการณ์น่าจะเกิดหลังพระยางั่วนําถุมสวรรคตแล้ว
อาจจะมีผู้ที่ไม่สมควรเป็นกษัตริย์ได้ตั งตนขึ นเป็นกษัตริย์ พระยาลิไทย จึงยกกองทัพจากศรีสัชนาลัยมา
ปราบปราม
6. พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) เป็นพระราชโอรสของพระยาเลอไทย มีพระนามเดิมว่า พระยาลิ
ไทย ก่อนขึ นครองราชย์ทรงเป็นพระมหาอุปราชครองเมืองศรีสัชนาลัย ใน พ.ศ. 1890 ทรงยกทัพมารบและ
ประหารศัตรูที่กรุงสุโขทัย แล้วปราบดาภิเษกขึ นเป็นกษัตริย์ พระองค์ทรงเป็น นักปราชญ์รอบรู้ทั งด้านการ
ปกครอง ศาสนา อักษรศาสตร์ และด้านอื่น ๆ ทรงรวบรวมอาณาจักร สุโขทัยให้เป็นปึกแผ่นขึ นอีกครั งหนึ่ง แม้
อาณาเขตจะไม่ใหญ่โตเท่ากับสมัยพ่อขุนรามคําแหง มหาราชก็ตาม พระราชกรณียกิจที่สําคัญของพระองค์มี
ดังนี
1) การขยายอาณาเขต ทรงขยายอาณาเขตออกไปได้เกือบถึงครึ่งหนึ่งของสมัย พ่อขุน
รามคําแหงมหาราช จารึกหลักที่ 8 ศิลาจารึกเขาสุมนกฏจังหวัดสุโขทัย กล่าวถึงอาณาเขต ของอาณาจักร
สุโขทัยสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 ไว้ดังนี
ทิศเหนือ ครอบคลุมเมืองแพร่ เมืองน่าน
เมืองพลัว (ปัว) เมืองชวา (หลวงพระบาง)
ทิศตะวันออก ครอบคลุมเมือง
สระหลวงสองแคว (พิษณุโลก)
ทิศตะวันตก ครอบคลุมเมือง เมืองลุมบาจาย (หล่มเก่า) เมือง
เชียงทอง สะค้า (สคา) เมืองราด (อยู่ใน
จังหวัดอุตรดิตถ์)
ทิศใต้ ครอบคลุมเมืองปากยม (พิจิตร) เมืองชากังราว (กําแพงเพชร)
เมืองสุพรรณภาว เมืองนครพระชุม เมืองพาน (ทั ง 3 เมืองนี อยู่ใน
จังหวัดกําแพงเพชร) และเมืองพระบาง (นครสวรรค์)
