Page 181 - ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาเอก มจร เรื่องกลยุทธ์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ : STRATEGIES FOR BUDDHISM PROPAGATION OF OVERSEAS DHAMMADUTA BHIKKHUS

๑๖๓

เผยแผ่พระพุทธศาสนาไปในทิศทางต่าง ๆ และออกไปนอกดินแดนในปกครองของพระองค์ด้วย รวม
ทั้งหมด ๙ สาย ประกอบด้วยพระธรรมทูตที่เดินทางเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งดินแดนรอบต้นก าเนิด

และดินแดนนอกต้นก าเนิดของพระพุทธศาสนา จนในที่สุด พระพุทธศาสนาได้เผยแผ่มาถึงประเทศ
ไทยและเจริญรุ่งเรืองในประเทศไทยจนถึงปัจจุบัน การที่พระเจ้าอโศกมหาราชส่งพระธรรมทูตไปยัง

ทวีปต่าง ๆ ในครั้งนั้นถือเป็นรูปแบบหนึ่งในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตไป

ต่างประเทศในปัจจุบัน
จากการศึกษาการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ สามารถสรุป

ความได้ในประเด็นดังต่อไปนี้
ประเด็นที่ ๑ ความเป็นมาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศของประเทศไทยกล่าวคือการ

ส่งพระธรรมทูตไทยไปเผยแผ่พระศาสนาในต่างประเทศ มีหลักฐานชัดเจนว่าเริ่มในสมัยกรุงศรีอยุธยา

เป็นราชธานี รัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐ์ ได้ส่งพระธรรมทูตไปที่ประเทศลังกา ๒ คณะ
ได้แก่ คณะของพระอุบาลีและพระอริยมุนี และคณะของพระวิสุทธาจารย์และพระวรญาณมุนี รวม

ระยะเวลาในการฟื้นฟูพระพุทธศาสนาในประเทศลังกาประมาณ ๗ ปี จนท าให้นิกายสยามวงศ์หรือ

อุบาลีวงศ์ได้รับการฟื้นฟูขึ้นในประเทศศรีลังกา และในยุคกรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี รัชสมัยของ
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ ได้ส่งคณะสงฆ์ไปที่ประเทศศรีลังกาอีกครั้งหนึ่ง

โดยมีระยะเวลาประมาณ ๑ ปี และในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่
๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ช่วงก่อน พ.ศ. ๒๕๐๐ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร) ได้รับ

อาราธนาไปประเทศพม่า อินเดีย ยุโรปและอเมริกาเพื่องานพระธรรมทูต และท่านได้ส่งอาจารย์และ

นิสิตของมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ไปศึกษาต่อที่ประเทศพม่า ศรีลังกาและอินเดีย และเริ่มมีการ
ส่งพระธรรมทูตไทยไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศต่าง ๆ

ส่วนในประเด็นของพระธรรมทูตในปัจจุบัน หมายถึง พระสงฆ์สาวกที่ท าหน้าที่เผยแผ่
หลักธรรมค าสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อประโยชน์สุขของประชาชนเป็นอันมาก

และพระธรรมทูตไทยยุคใหม่ คือ ผู้แทนของคณะสงฆ์ไทยที่ได้รับการฝึกฝนอบรมในหลักการและ

วิธีการเพื่อมอบหมายให้ไปท างานเผยแผ่ธรรมะแก่ประชาชนทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ
ในปัจจุบันพระภิกษุที่จะไปปฏิบัติหน้าที่เป็นพระธรรมทูตสายต่างประเทศได้นั้นต้องได้รับ

คัดเลือกจากส านักฝึกอบรมให้เดินทางไปปฏิบัติหน้าที่พระธรรมทูตในต่างประเทศและต้องมีคุณสมบัติ

ตามที่ส านักฝึกอบรมก าหนดไว้ด้วย
ประเด็นที่ ๒ ระเบียบปฏิบัติส าหรับพระธรรมทูตสายต่างประเทศในปัจจุบันซึ่งเป็นผู้แทน

ของคณะสงฆ์ไทยที่ได้ผ่านการอบรมตามหลักสูตรโครงการอบรมพระธรรมทูตสายต่างประเทศ และ

ได้รับมอบหมายให้น าหลักธรรมค าสั่งสอนทางพระพุทธศาสนาไปเผยแผ่แก่ประชาชนในต่างประเทศ