Page 100 - นครรังสิตของเรา

4.1.2 นาฏศิลป์ เป็นงานศิลปะอีกประเภทหนึ่งที่โดดเด่นพบเกี่ยวโยงกับ งิ้ว เป็นการแสดงของจีนในพื้นที่รังสิต นิยมจัดแสดงงิ้วในงานประจ�าปีของ การแสดงมายากล ในสมัยโบราณ เรียกการเล่นปาหี่ มีคณะมายากลล่องเรือ โดยเฉพาะคนหนุ่ม สาว จึงมีการหยอกล้อกันเป็นบทกลอน เป็นท่วงท�านองที่มีจังหวะ
ชาติพันธุ์ในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี คือ ชาวรามัญที่มาตั้งถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่หลายอ�าเภอ ศาลเจ้าต่างๆ เช่นที่ศาลเจ้าไต้ฮงกง ศาลเจ้าพ่อเจ้าแม่ศูนย์การค้ารังสิต งิ้วหรืออุปรากรจีน ไปตามหมู่บ้านตามล�าน�้า เป็นการแสดงเพื่อประกอบการขายของ หรือขอเงิน ปัจจุบัน โดยเหตุการณ์เล่นประกอบการโขลกขนมจีนที่มีสร้อยร้องว่า โนเน ประกอบอยู่ด้วยทุกครั้ง
เช่น งิ้ว ร�ามอญ ปีพาทย์มอญ โนเน ร�าพาข้าวสาร เป็นต้น เป็นการแสดงที่ผสมผสานการขับร้องและการเจรจา ประกอบกับลีลาท่าทางของนักแสดง สภาพแวดล้อมเปลี่ยนไป คณะมายากลต่างๆ เปลี่ยนอาชีพ จึงไม่ปรากฏให้เห็น จึงเรียกการละเล่นชนิดนี้ว่า โนเน (ภาพที่ 48) โดยมีเนื้อหาตัวอย่างการร้อง ดังนี้
ปี่พาทย์มอญ น่าจะเข้ามาสู่เมืองไทยในสมัยอยุธยา แต่เดิมเครื่องดนตรี ปี่พาทย์ ให้ออกเป็นเรื่องราว โดยน�าเอาเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ มาดัดแปลงเป็นบทแสดง ร�ามอญ เป็นการแสดงของชาวมอญที่มีมาตั้งแต่โบราณผู้แสดงเป็น

มอญมีเพียง 5 ชิ้นเท่านั้น คือ ฆ้องมอญ ปี่มอญ ตะโพนมอญ เปิงมางคอก รวมทั้งยังเอาความเชื่อทางประเพณี และศาสนาเข้ามาผสมผสานกับการแสดงด้วย หญิงสาว จ�านวน 5 คนขึ้นไป ลักษณะการร�ายืนเป็นวงกลม ลีลาท่าร�าอ่อนช้อยงดงาม
และระนาดมอญ (ภาพที่ 45) ปัจจุบันน�าเอาเครื่องดนตรีอื่นๆ ผสม เช่น ระนาดเอก งิ้วที่แสดงในศาลเจ้าในเขตเทศบาลนครรังสิตถือเป็นนาฏศิลป์ที่มีลักษณะ เคลื่อนไหวมือและเท้าตามจังหวะ เพลงมีจังหวะช้า ท่วงท�านองเยือกเย็น เพลงที่ใช้ร�า
ระนาดทุ้ม ฆ้องวงเล็ก ฆ้องวงใหญ่ ปี่ ตะโพน ฉิ่ง ฉาบ และเครื่องก�ากับจังหวะ โดดเด่นประเภทหนึ่ง ที่ยังยึดถือเป็นประเพณีปฏิบัติในงานเทศกาลต่างๆ ในศาลเจ้า มี 12 เพลง ประกอบปี่พาทย์มอญ การแต่งกายนิยมนุ่งผ้าซิ่นลายทางลง สวมเสื้อ

วงปี่พาทย์มอญโดดเด่นมีชื่อเสียงมาตั้งแต่อดีต เช่น วงครูสุ่ม ดนตรีเจริญ ชาวต�าบล (ภาพที่ 46) คอกลมเกล้ามวยผม มีดอกไม้และเครื่องประดับผมงดงาม พาดผ้าสไบใช้แสดง
บางปรอก อ�าเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี ถูกจ้างไปเล่นในงานพระบรมศพพระบาท
สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และต่อมา รัชกาลที่ 6 ได้พระราชทาน ทั้งงานรื่นเริง งานบุญ และงานศพ (ภาพที่ 47)
นามสกุลดนตรีเจริญเป็นต้นสกุล และสกุลดนตรีเสนาะเป็นที่รู้จักวงดนตรีนี้

เป็นที่แพร่หลาย วงปี่พาทย์มอญจึงเป็นที่นิยมและเกิดขึ้นแพร่หลายกระจาย
ไปหลายอ�าเภอ ในเขตอ�าเภอธัญบุรี มีด้วยกัน 10 วง ได้แก่ วงอรรถกฤษณ์
วงประยงค์ศิลป์ วงโกมินทร์ วงถาวร วงพร้อมบรรเลง วงจรัล เอี่ยมประเสริฐ
วงมนต์ เมืองเพชร วงแฉล้อม พ่วงสุวรรณ วงบันลือ และวงอ�านวย ภาพที่ 48 การเล่นโนเน ร้องท�านองบทกลอนประกอบการแสดงการโขลกขนมจีน

การละเล่นเพลงโนเน (ชะม้อย ฤทธิ์มังกร)
ชาย โนเนเจ้าช่างนาถเอย รักหญิงจะขอพิงพาด

พาดไว้ก็ที่ต้นมะแว้ง พี่จะท�าบุญไปด้วยสิ่งใด
หนอจึงจะได้ร่วมหอกับแม่ใส่เสื้อแดง

ภาพที่ 47 ร�ามอญ เป็นนาฏศิลป์โบราณของชนชาติมอญ (สร้อยชาย) เอ๋ยยอดเจ้าเอ๋ยยายโน ยายโนเนเอย
โนเน เป็นการละเล่นพื้นเมืองอย่างหนึ่งของจังหวัดปทุมธานี นิยมเล่นกันมาก โนเนละโนเน โนช้า ไม่รัก ไม่มาหรอกแม่โนเนเอย

ภาพที่ 46 ภาพการแสดงงิ้วเป็นนาฏศิลป์จีนชนิดหนึ่ง ในสมัยโบราณ ใช้เล่นในงานแต่งงาน บวชนาค เป็นการละเล่นประกอบการท�างาน หญิง โนเนเจ้าช่างนาถเอย รักหญิงจะมาขอพิงพาด
คือ การโขลกขนมจีน ที่นิยมรับประทานกันในงานบุญต่างๆ การท�าขนมจีนมักมี พาดไว้ก็ที่ต้นมะแว้ง พี่จะท�าบุญไปให้เสียจนตาย

กรรมวิธีหลายขั้นตอน ขั้นตอนส�าคัญคือ การโขลกแป้ง ต้องใช้คนจ�านวนมากช่วยกัน ก็คงไม่ได้ หรอกแม่ใส่เสื้อแดง
ภาพที่ 45 เครื่องดนตรี ปี่พาทย์มอญ

96 นครรังสิตของเรา นครรังสิตของเรา 97