Page 104 - นครรังสิตของเรา
P. 104
โบสถ์ วิหาร ปรากฏโบสถ์วิหารวัดสิงห์ เป็นสถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา เจดีย์ พบในเขตจังหวัดปทุมธานี ที่มีรูปแบบแสดงเอกลักษณ์ชัดเจนมี 2 รูป หลงเหลืออยู่ มีรูปแบบและลักษณะสถาปัตยกรรมที่ทรงคุณค่าทั้งทางด้านประวัติศาสตร์
ตอนปลายที่มีรูปทรงงดงาม แม้จะถูกซ่อมเปลี่ยนแปลงไปบ้างแต่ยังคงโครงสร้างเดิมอยู่ แบบใหญ่ๆ คือ เจดีย์ไทย และเจดีย์มอญ ส่วนเจดีย์ไทยมี 2 รูปแบบ คือ ทรงลังกา และความงาม (ภาพที่ 53) ลักษณะของเรือนขนมปังขิง เป็นสถาปัตยกรรมที่มีการประดับ
สิ่งที่น่าสนใจ คือ ลวดลายตกแต่งหน้าบันศิลปะสมัยอยุธยา เป็นลายแกะไม้กระหนก และทรงย่อมุม เป็นเจดีย์ที่ได้รับความนิยมในสมัยอยุธยาตอนปลาย พบอยู่หลายวัดใน ตกแต่งด้วยไม้ที่ฉลุลวดลายต่างๆ ทั้งบริเวณช่องลม ราว ระเบียง เชิงชาย หรือ หน้าจั่ว
ช่อหางโต (ภาพที่ 50) เป็นของเดิมสมัยอยุธยาที่งดงามอย่างยิ่ง (โรจน์ คุณอเนก, อ�าเภอเมือง และอ�าเภอสามโคก เจดีย์ทรงลังกา เช่น ที่วัดมะขาม วัดสะแก วัดเจตวงศ์ ชื่อดังกล่าวแปลตรงตัวมาจากขนมปังที่ชาวยุโรปมักจะใช้ประดับตกแต่งขนมบ้านตุ๊กตา
2553, 10) เจดีย์ทรงย่อมุมไม้สิบสอง เช่น ที่วัดมะขาม วัดสิงห์ วัดสระแก วัดต�าหนัก วัดป่ากลางทุ่ง ฉลองในเทศกาลคริสต์มาส ต้นแบบนั้น
โบสถ์วัดมะขาม ยังแกะสลักลายหน้าบันรูปพระนารายณ์ทรงครุฑ ส่วนลาย วัดเจตวงศ์ (ภาพที่ 51) ส่วนเจดีย์อีกประเภทหนึ่งเป็นเจดีย์ มอญ พบอยู่หลายวัด มาจากบ้านสไตล์วิคตอเรียน ในประเทศอังกฤษ รูปแบบของเรือนขนมปังขิง
ปูนปั้น สมัยอยุธยา เช่น ที่วิหารวัดสะแกและหน้าบันโบสถ์วัดเทียนถวาย ส่วน ตามชุมชนที่มีคนมอญอาศัยอยู่ เช่น ที่วัดท้ายเกาะใหญ่ วัดเจดีย์ทอง วัดศาลาแดง ในประเทศไทยปรากฏให้เห็นอยู่ทั่วไป ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเป็นบ้านเรือนคหบดี หรือ
ลวดลายปูนปั้น สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นพบวิหารวัดฉาง โบสถ์วัดเจตวงศ์ และโบสถ์ วัดเจตวงศ์ วัดล�าแล วัดโคก วัดบางตะไน (ภาพที่ 52) เจดีย์ดังกล่าวเป็นเจดีย์ทรงกลม เชื้อพระวงศ์ เนื่องจากเป็นอาคารที่ต้องใช้ช่างฝีมือในการก่อสร้าง (ภาพที่ 54)
วัดป่ากลางทุ่ง ฐานแปดเหลี่ยม ตกแต่งลวดลายและเครื่องยอดแบบเจดีย์มอญ
ภาพที่ 52 เจดีย์มอญทรงจอมแหฐานแปดเหลี่ยมวัดท้ายเกาะ
สถาปัตยกรรมแบบตะวันตก ในจังหวัดปทุมธานีมีสถาปัตยกรรมส�าคัญที่
มีประวัติความเป็นมาเกี่ยวข้องกับสถาบันพระมหากษัตริย์และสถานที่ราชการอยู่
หลายแห่ง เป็นอาคารสถาปัตยกรรมยุคใหม่แบบชาติตะวันตกที่เริ่มเข้ามาสู่สยามใน
สมัยรัชกาลที่ 4 เรียกเรือนปั้นหยา มุงด้วยกระเบื้องหลังคาชนกันแบบพีรามิดเปิด
บางส่วนเป็นหน้าจั่ว ตกแต่งด้วยลายฉลุหรูหราฟู่ฟ่า เรียกว่า “เรือนขนมปังขิง”
(Ginger Bread) เช่น ศาลากลางหลังเก่า แพขาว ศาลหลังเก่า ที่ท�าการอ�าเภอเมือง
หลังเก่า ที่ท�าการอ�าเภอสามโคกหลังเก่า ศาลาท่าน�้าวัดฉาง ศาลาหงส์ทอง วัดบางหลวง
สะพานโค้ง วัดบางหลวงและวัดบางตะไน เป็นต้น อาคารดังกล่าวยังปรากฏหลักฐาน ภาพที่ 53 อาคารศาลากลาง จังหวัดปทุมธานี พ.ศ. 2460
ภาพที่ 50 ลวดลายแกะไม้หน้าบันลายกระหนกช่อหางโต โบสถ์ วัดสิงห์ ภาพที่ 51 เจดีย์ย่อมุมไม้สิบสองวัดมะขาม สถาปัตยกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย
100 นครรังสิตของเรา นครรังสิตของเรา 101
