Page 88 - 02_สทธมนษยชนกบการปฏบตงานของตำรวจ_Neat

๘๑

ÈÒÅÃÑ°¸ÃÃÁ¹ÙÞ
ศาลรัฐธรรมนูญ คือ อีกหนึ่งองคกรตุลาการที่มีสวนเกี่ยวของในการคุมครองสิทธิ

และเสรีภาพผานคําวินิจฉัยที่ออกมาในคดีตางๆ กอตั้งครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญป ๒๕๔๐ เชนกัน
ทําหนาที่หลักในการพิทักษรัฐธรรมนูญ ซึ่งไดบรรจุสาระวาดวยสิทธิเสรีภาพเอาไวมากมายดวย

โดยเฉพาะอยางยิ่งในการตรวจสอบกฎหมายของฝายนิติบัญญัติมิใหขัดหรือแยงตอบทบัญญัติ
ของรัฐธรรมนูญ เพื่อรักษาความศักดิ์สิทธิ์ของความเปนกฎหมายสูงสุด

อํา¹Ò¨Ë¹ŒÒ·Õè·Õèสํา¤ÑޢͧÈÒÅÃÑ°¸ÃÃÁ¹ÙÞ

๑. วินิจฉัยความชอบดวยรัฐธรรมนูญของรางกฎหมายและรางขอบังคับการประชุม
ของฝายนิติบัญญัติกอนที่จะประกาศใชบังคับมิใหขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญ

๒. วินิจฉัยความชอบดวยรัฐธรรมนูญของบทบัญญัติแหงกฎหมายที่ประกาศใชบังคับ
แลว

๓. วินิจฉัยความชอบดวยรัฐธรรมนูญของเงื่อนไขการตราพระราชกําหนด

๔. วินิจฉัยปญหาความขัดแยงเกี่ยวกับอํานาจหนาที่ระหวางรัฐสภา คณะรัฐมนตรี
หรือองคกรตามรัฐธรรมนูญ
จากสถิติคดีของศาลรัฐธรรมนูญ มีการรับเรื่องเขาสูกระบวนการรวมกวา ๑,๒๐๐ เรื่อง

(๑๑ เมษายน ๒๕๔๑-/๓ กรกฎาคม ๒๕๕๘) เรื่องที่ขอใหศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยสวนใหญเปนเรื่อง

การพิจารณาวินิจฉัยกรณีบุคคลหรือพรรคการเมืองใชสิทธิและเสรีภาพในทางการเมืองโดยมิชอบ
ดวยรัฐธรรมนูญ, การวินิจฉัยวาบทบัญญัติแหงกฎหมายขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญหรือไม

และการวินิจฉัยคํารองของบุคคลซึ่งถูกละเมิดสิทธิและเสรีภาพเพื่อมีคําวินิจฉัยวาบทบัญญัติ
แหงกฎหมายขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญ

ตัวอยางคดีสําคัญของศาลรัฐธรรมนูญ เชน การชี้ขาดวาพระราชบัญญัติชื่อบุคคล
พ.ศ.๒๕๐๕ ในสวนที่บังคับให “...หญิงมีสามี ใหใชชื่อสกุลของสามี...” ขัดตอรัฐธรรมนูญที่รับรอง

เรื่องความเสมอภาคทางเพศเอาไว (คําวินิจฉัยที่ ๒๑/๒๕๔๖), การวินิจฉัยวาพระราชบัญญัติระเบียบ
ขาราชการฝายตุลาการศาลยุติธรรม พ.ศ.๒๕๔๓ ที่ระบุคุณสมบัติของผูพิพากษาไววาจะตองไมมี

“...กาย หรือจิตใจไมเหมาะสม...” จนทําใหทนายความผูพิการรายหนึ่งถูกตัดสิทธิออกจากการ
สอบคัดเลือกนั้น มีปญหาความชอบดวยรัฐธรรมนูญ เนื่องจากไปขัดตอหลักการไมเลือกปฏิบัติตอบุคคล

(คําวินิจฉัยที่ ๑๕/๒๕๕)