Page 117 - Maukon
P. 117

tjzpf
                                  qdkaom
                                                                                                (7)
                                                                                       (8)
                                                                               (9)
                                                             (1)
                                                                                                      (6)
                               (2)
                                           tyfygonf/
                                     cdkifNrJa&;wdkYudk
                                        xdkYjyif
                                                                                                                 EdkifiHwnf armfuGef;rsm;
                                  tcsufudkvnf;
                                                                   wifjyonf/
                                        EdkifiHawmf\
                                                                            EdkifiHwumESifh
                                     EdkifiHo;mwdkif;u
                                                    t"GefY&Snf&yfwnfEdkif&ef?
             ydkrdkcdkifrmuspfvspfodyfonf;a&;udk
                   ESifh tpDtrHrsm;udk owfrSwfxm;&Sda&;/
                                                                            Nidrf;csrf;pGm
                                        vGwfvyfa&;?
                                                                                          pOfrsm;udk csrSwfaqmif&Gufa&;/
   &Sif;&Sif;pmay
                                     tpOftav;xm;
                                  odomxif&Sm;ap&efjzpfygonf/
                                                    urÇmhEdkifiHrsm;tv,frSm
                                                                                  ckwHk;vkyfí EdkifiHa&;tjrwfxkwfrI a&SmifMuOfa&;/
             txl;tav;teufxm;NyD;
                                                                            twl,SOfwGJaexdkifa&;?
                                        tcsKyftjcmtmPmESifh
                                                                                                         ppfrSefaom 'Drdkua&pDvlaerIpepf wnfaqmufa&;/
                                     apmifha&Smuf&rnfh
                                                          NrJa&;wdkYudk tpOftav;xm; apmifha&Smuf&rnfqdkonfhtcsuf jzpfygonf/

                                                    tcsKyftjcmtmPmydkif
        ,lNyD; rdrdwdkYEdkifiHrSm rSm;cJhonfrsm;udk xyfrHrrSm;ap&ef? tjcm;jynfyEdkifiHrsm;rSm rSm;cJh
                                                                                                                 349
                                                                                             vli,frsm;tygt0if vli,fxkwpf&yfvHk;ESifh trsKd;orD;wdkY\ vkyfief;
                                                       þtcsufonf rdrdwdkYEdkifiHudk vGwfvyfNyD; tcsKyftjcmtmPmydkifonfh EdkifiH
                                                                            EdkifiHtcsif;csif;
                                     wm0ef&Sdonf
                                        e,fajrwnfwHh
                                              rsm;rSm udk,fydkif&yfwnfcsufESifh vGwfvGwfvyfvyf qHk;jzwfaqmif&GufEdkif&ef txl;vdk
                                                                                    axG;,Sufwif rjyKa&;? bmoma&;ESifh bmoma&;tzGJUtpnf;rsm;udk
                                                 vGwfvyfonfh EdkifiHtjzpf *kPfodu©m&Sd&Sd &yfwnfEdkif&ef? jynfwGif;jynfy ta&;udpö
                                                                                       vGwfvyfpGm ,HkMunfudk;uG,fcGifh&Sda&;? bmoma&;ESifh EdkifiHa&;udk a&m
                                                             EdkifiHawmf\ vGwfvyfa&; tcsKyftjcmtmPmESifh e,fajrwnfwHhcdkif
                                                                               vGwfvyfí wuf<uaom EdkifiHjcm;a&; rl0g'udk tpOfwpfpdkuf usifhoHk;NyD;
           tcsufjzpfygonf/ ,aeY rdrdwdkYEdkifiHESifh jynfyEdkifiHrsm;\ tawGUtBuHKrsm;udk oiffcef;pm
                         Edkifonfh udk,fydkifjy|mef;cGifh&Sda&;? tiftm;enf;aom wdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;\ quf
                               jynfaxmifpkBuD; rNydKuGJa&;? wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDnGwfrI ydkrdkcdkifrm
                                                                                                EdkifiHawmf\ tem*wfb0 om,majzmifhjzL;a&;udk a&S;½INyD; ausmif;om;
             OD;wnfxm;onfh
                                                                                                   orm;rsm;\ tusKd;pD;yGm;udk xdxda&mufa&muf umuG,fapmifha&Smuf&;/
                            uspfvspfodyfonf;a&;? vlrsdK;tcsif;csif; wef;wl&nfwl&Sda&; udk,fhMur®mudk,f zefwD;
                                                                                                            'Drdkua&pDydkifcGifhrsm;ESifh jynfolYvGwfvyfcGifhrsm;udk tmrcHcsufay;onfh
                                                                         cspfMunf&if;ESD;pGm aygif;oif;qufqHa&;wdkYudk vufawGU taumiftxnf
                                                                      ay:vmatmif usifhoHk;a&;qdkonfh tcsufrsm;yif jzpfygonf[k &Sif;vif;
                                                                ]]tajccHrl 9 csufudk tcsufwpfcsif;tvdkuf cGJjcm;wifjyoGm;rnfjzpfygonf/
                                                                                                      EdkifiHawmf\ vltrsm;pkBuD;jzpfaom awmifolv,form;rsm;ESifh tvkyf
                ]],if;tcsufonf jynfaxmifpkrNydKuGJa&;ESifh wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDnGwfrI
                      vuf&Sifoef&yfwnfcGifhESifh ,if;wdkY\ zGHUNzdK;wdk;wufa&;twGuf cdkifrmaom tumtuG,f
                                                                                                                 350
                                                                                                a&;twGuf
                                                                                                         rdrdEdkifiHtwGif;
                                                                         rnfjzpfygonf/
                                                                                                   ]]rdrdEdkifiHrSm
                                                                               &SnfwnfwHhcdkifNrJonfh
           wyfrawmftcef;u@udk
                                                                                                      xnfhoGif;xm;jcif; jzpfygonf}}
                                                                                                wdkif;&if;om;tcsif;csif;
                                                                                                         rSm;,Gif;usL;vGefrdjcif;
                                                                                                   usa&mufvmr,fh
           txl;tav;xm;
                                                                         jynfaxmifpkrNydKuGJa&;ESifh
   &Sif;&Sif;pmay
                                                                               EdkifiHawmfjzpfvmEdkifygonf}}
                                                                                                         rjzpfay:ap&ef
                                                                                                   tEÅ&m,frSeforQudk
                                                                                                aoG;pnf;Mu7efvdkygonf/
           todtrSwfjyKEdkif&ef
                                                                                                         &nf&G,fNyD;
                                                          pkBuD;ESifh rcGJrcGmpwrf; xm0&NrJNrHpGm zGJUpnf;xm;&rnf jzpfygonf}}
                                        a&G;aumufwifajr§mufcHEdkifonfh t&nftcsif;jynfhpHkolwdkY jzpfoifh ygonf/}}
                                                                                                wdkif;&if;om;vlrsKd;
                                                                                             tcsif;csif; cspfMunfoifhjrwfrI&Sda&;twGuf e,fpyfa'oawGygrusef wpfrsdK;om;vHk;
                                                                                                            onfhtcsufrsm;? vuf&Sdvnf; rSm;aeonfhtcsufrsm;udk pl;prf;avhvmNyD; ,if;trSm;rsKd;
                                                                                                         tqkdygtcsufudk
                                                                                                   umuG,fwm;qD;Edkif
                                                                      OD;wnfaom EdkifiHwnfaqmufrnfqdkvQif wdkif;&if;om;tm;vHk; rcGJrcGm xm0&vufwGJ
                                                                                          zGHUNzdK;wdk;wufvma&;? vlaerItqifhtwef;jrifhrm;vma&;? trsKd;om;*kPfodu©m jrifhwuf
                                                                                                                 wuúodkvfjrwfol
                                                                                    rnfqdkvQif rdrdwdkYtwGif;rSm at;twl yltrQ&Sdonfh pdwf"mwfrsm;? wpfaoG;wnf;
                                                                                  wpfom;wnf;qdkonfhpdwf"mwfrsm; ydkrdk&SifoefcdkifrmvmNyD; EdkifiHawmfonfvnf; t"GefY
                                                                            ]]þtcsufrsm;udk tajccHum EdkifiHawmfzGJUpnf;wnfaqmufyHkudk pOf;pm;oGm;&
                                                                                       vma&;qdkonfh tcsufrsm;udk rdrdwdkYtm;vHk;u em;vnfoabmayguf vufcHvmMu
                                                                         wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDñGwfa&;udk
                                           arG;zGm;í rdrdudk,fwdkifvnf; EdkifiHtwGif; arG;zGm;oljzpfNyD; vTwfawmf udk,fpm;vS,ftjzpf
                   om;tiftm;pk wpf&yfjzpfygonf/ udkvdkeDe,fcsJUwyfrsm;ESifh vHk;0jcm;em;onfh wyfrawmf
             tm;xm;&rnfh tzGJUtpnf;jzpfygonf/ xdkYaMumifh trsKd;om;a&; tpOftvm&SdcJhonfh
                               awmfvSefa&;?  trsKd;om;vGwfajrmufa&; vIyf&Sm;rIwpfavQmufwGif jynfolwGif;u
                                                    jzpfojzifh EdkifiHawmftBuD;tuJonf or®wjzpfoifhygonf/ or®wonf ½kyfjyoabm
                vnf; jzpfygonf/ tajccHOya'udk xdef;odrf;umuG,fapmifha&Smuf&mrSmvnf; txl;
                                              EdkifiHwum xHk;wrf;pOfvmrsm;ESifhtnD EdkifiHawmftwGif;ü arG;zGm;aom rdbESpfyg;rS
                         jynfolYwyfrawmfjzpfygonf/ wyfrawmfonf wdkYwm0ef ta&;oHk;yg;udk OD;xdyfxm;NyD;
                                                 rsKd;r[kwfbJ vkyfydkifcGifh&Sdaom tBuD;tuJrsKd; jzpfoifhygonf/ EdkifiHawmf or®wonf
                                  wHhcdkifNrJa&;udpöESifhyg qufpyfaeygonf/ wyfrawmfonf e,fcsJUqefYusifa&;? zufqpf
                                                       ]]txufwGif azmfjycJhaom rlrsm;jzifh jynfaxmifpkEdkifiHtjzpf xlaxmifoGm;rnf
           tajccHOya'wGif
                                                                pkBuD;wGif tqifhtwef;wlnDNyD; udk,fydkifjy|mef;cGifh&Sdonfh jynfe,f 14 cku jynfaxmif
                                     ]]wyfrawmfonf EdkifiHawmfvGwfvyfa&;? tcsKyftjcmtmPmESifh e,fajrwnf
                                                                   aexkdifMurnfh jynfaxmifpkEdkifiHawmfrsKd;udk wnfaqmufoGm;oifhygonf/ jynfaxmif
                                                             pktzGJU0ifrsm;tjzpf yg0ifoifhygonf/ jynfaxmifpktzGJU0if jynfe,frsm;onf jynfaxmif
                            aygufzGm;vmNyD; vGwfvyfa&;ESifh tcsKyftjcmtmPmudk xdef;odrf;apmifha&Smufvmonfh
                      t"dutm;jzifh EdkifiHawmfumuG,fa&;ESifh vHkNcHKa&;wm0efudk xrf;aqmifaeaom trsKd;
        rlwpf&yftaeESifh yg0ifoifhaMumif; wifjyvdkygonf/ EdkifiHawmf\ ordkif;aMumif;t&
                                  þodkY
             yHkpHESifh
                                                                                    pepf\
                      oHk;a&;}}
                                                                                                ]](3)
                                                 1993
                                                                                                            wyfrawmfonf
                                                                                       cHpm;cJhMuzl;onfh
                                                                                                                 EdkifiHwnf armfuGef;rsm;
                                                 ckESpf?
             oGm;rnfqdkonfudk
                               pwkw¬tcsufjzpfwJh
                                  qufvufwifjyonf/
                               -
                                                                                                *kPfodu©m&Sdaom
                                                 Mo*kwfv
                                                                                       EdkifiHjzpfygonf/
                                                 9
                                                                                                            trsKd;om;EdkifiHa&;ESifh
                                                                                    taumif;tusdK;tqdk;tjypfrsm;?
                                                 &ufaeY
                                                                                       xdkYaMumifh
                                                                                                ygwDpHkpepfudk
   &Sif;&Sif;pmay
                                                                                                            ruif;ruGm
             tav;teufpOf;pm;&rnf
                                                                                                usifhoHk;NyD;
                                                                                    wpfygwDpepf\
                                                 trsdK;om;nDvmcH
                                                                                                   vdktyfojzifh tajccHOya'rSm yDjyifpGmyg0ifae&ef vdktyfygonf}}
             jzpfonf/
                                                                                                            qufpyfrI&SdaeNyD;
                                                                                                ppfrSefonfh
                                                                                       EdkifiHom;jynfolrsm;taeESifh
                                                    (Rule of Law) &Sd&efvdktyfygonf/ vGwfvyfpGm w&m;pD&ifrIvnf; &Sd&ygrnf}}
                                                                                             xGef;um;us,fjyefYta&;twGuf tbufbufu 0dkif;0ef;yl;aygif;aqmif&Gufa&;}}
                                                 pHknDtpnf;ta0;ü
                                                       awmfwGif tajccHOya'vTrf;rdk;rI  (Supermacy of the Constitution)ESifh w&m;Oya'pdk;rdk;rI
                                                                         aom wHwm;rsm; jzpfoifhygonf/ 'Drdkua&pDxGef;um; us,fjyefYonfh EdkifiHwpfckrSm
           jynfwGif;jynfy tajctaersm;tay: rlwnfNyD; pD;yGm;a&;vkyfenf;vkyf[efrsm;udkvnf;
                                                                                                         xl;jcm;av;eufonfh tcef;u@ta&;ygrIudk tav;xm; todtrSwfjyKum trsKd;
                                                                            jzpfvmap&efrSm EdkifiHa&;ygwDrsm;onf tpdk;&ESifh jynfoltMum; aygif;ul;qufoG,fay;
                                                                               udk oifcef;pm,lEdkifMuolawGvnf;jzpfygonf/ jynfoludk tusdK;jyKaom ygwDpHkpepf
                                                          a&;t,ltq (Seperation of Power)ESifhtnD tzGJUtpnf;rsm; zGJUoGm;&ygonf/ EdkifiH
                                                                tzGJUtpnf;rsm;(Constitutional Institutes)udk owfrSwfzGJUpnf;a&;onf tajccHOya'
                                                                   jzpfygonf/ jynfolrsm;\ qE´ESifhtnD a&G;aumufzGJUpnf;xm;aom tajccHOya'qdkif&m
                                                                                                                 351
                                                                      tcsKyftjcmtmPmonf EdkifiHom;rsm;xHrSmwnfNyD; EdkifiHom;rsm;xHrS qif;ouf&rnf
                                                                                                            wyfrawmf\
                                                             a&;qGJ&mwGif tvGefta&;BuD;onfh tcsufjzpfygonf/ tmPmoHk;&yf ydkif;jcm;owfrSwf
        ajymif;vJusifhoHk;oGm;&rnfjzpfygonf/ pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wdk;wufNyD; jynfolrsm;\ vlaerIb0
                                     tajccHrlrsm;tjzpf tcsuf (1)? (2)? (3) wdkYudk tao;pdwfwifjyNyD; tcsuf (4)udk
                                        cHxm;&onfh OD;odef;xGef;u wifjyonf/ OD;odef;xGef;u wpnygwDtaejzifh EdkifiHawmf
                   ]]EdkifiHwpfckwnfaqmuf&mwGif pD;yGm;a&;xlaxmifrIonf tajccHtkwfjrpfjzpf
                                                                                          rdrdwdkYEdkifiHonf t&if;&SifygvDref 'Drdkua&pdESifh wpfygwDpepfrsm;udk awGUBuHK
                                                                                                'Drdkua&pD
                            ]](4) EdkifiHawmfESifh jynfolwpf&yfvHk;\ pD;yGm;a&;? vlrIa&;? tajctaersm;
                         wdk;wuf  jrifhrm;vma&;twGuf vGwfvyfaom trsdK;om;pD;yGm;a&;0g'udk csrSwfusifh
                                                                                       ygwDpHk
                                                                                    taumif;tqdk;tusdK;
                                              tcef;(1) EdkifiHawmftajccHrlrsm; csrSwfa&;twGuf wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDnGwfa&;
                                                                                  tjypfrsm;udk aumif;aumif;vufawGU cHpm;cJhMuzl;olawG jzpfMuygonf/ tawGUtBuHK
             ajymif;vJaeaom
                ygonf/ rdrdwdkYEdkifiHudk ygwDpHk'Drdkua&pD EdkifiHawmfwnfaqmuf&mrSm rnfonfh pD;yGm;a&;
                                                                                                      om;EdkifiHa&; OD;aqmifrItcef;u@rSm xdkufoifhonfhae&mu yg0ifaqmif&GufcGifh&Sd&ef
                                           ygwD\ oabmxm;udk t*Fyl-2 rJqE´e,frS vTwfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf a&G;cs,f
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122