Page 30 - BODRUMDergi | KASIM 2025 | SAYI:17
P. 30
SAĞLIK SAĞLIK
KADINLARIN SESSIZ DÜŞMANI
Yumurtalık Kanseri
PROF. DR.
METE
GÜNGÖR
Yumurtalık kanseri, kadınlarda en sık görülen ve en ölümcül jinekolojik kanserlerden biridir.
Çoğu zaman sinsice ilerleyen bu hastalık, erken evrelerde belirti vermediği için genellikle
geç dönemde teşhis edilir. Karında şişkinlik, hazımsızlık, kasık ağrısı gibi masum görünen
yakınmalar aslında ciddi bir hastalığın habercisi olabilir. Erken tanı şansı sınırlı olsa da
düzenli jinekolojik muayeneler, risk faktörlerinin bilinmesi ve vücuttaki küçük değişikliklerin
önemsenmesi, hastalığın erken fark edilmesinde büyük rol oynar. Günümüzde cerrahi teknikler
ve kemoterapi yöntemlerindeki gelişmeler sayesinde yumurtalık kanseriyle mücadelede önemli
ilerlemeler kaydedilmiştir; ancak en etkili silah hâlâ farkındalık ve düzenli kontrollerdir.
Yumurtalık kanserleri, ülkemizde
rahim içi kanserleri ile birlikte en sık
görülen ve en ölümcül jinekolojik
kanserlerdir.
1)Yumurtalık kanserinin nedenleri ve
risk faktörleri nelerdir?
Yumurtalık kanserinin nedeni tam
olarak bilinmemektedir.
RİSK FAKTÖRLERİ
4 Kalıtsal gen mutasyonları:
Yumurtalık kanserinin küçük bir
bölümü (Yüzde 10-15) kalıtsal gen
mutasyonundan kaynaklanır.
Yumurtalık kanseri riskini artırdığı
bilinen genlere meme kanseri geni
1 ve 2 (BRCA1 ve 2) adı verilir. Bu
genlerin meme kanserine neden
olduğu bilinmekle birlikte, bu
genlerin bulunduğu kadınlarda ayrıca
yumurtalık kanseri riski ciddi şekilde
artar. Bu nedenle ailesinde meme
kanseri hikâyesi olanlarda yumurtalık
kanseri görülme riski de fazladır.
4 Ailede yumurtalık kanseri öyküsü:
Ailesindeki kadınlarda yumurtalık
kanseri tanısı olan kadınların, bu
hastalığa yakalanma riski daha
yüksektir.
4 Önceki bir kanser tanısı: Daha önce
meme, kolon, rektum veya rahim
kanseri tanısı konulmuş kadınların
yumurtalık kanseri riski daha
yüksektir.
4 Artan yaş: Yaşlandıkça yumurtalık
kanseri riski artar. Yumurtalık kanseri
en sık menopozdan sonra (70 kadında
bir) görülür ortalama görülme yaşı 63,
ancak herhangi bir yaşta da meydana
gelebilir.
4 Hiç hamile kalmamış olmak:
Hiç hamile kalmayan kadınlarda
yumurtalık kanseri riski daha
yüksektir. Bununla birlikte özellikle
erken yaşta ve çok sayıda doğum
yapan kadınlarda yumurtalık kanseri
daha az görülür.
2) Yumurtalık kanseri belirtileri nedir?
Yumurtalık kanseri semptomları
hastalığa özgü değildir. Genelde
sindirim sistemi ve mesane sorunları
dahil diğer birçok yaygın hastalığın
semptomlarını taklit eder. Bu yüzden
tanı geç ve ileri evrede konur.
BELİRTİLERİ
o Karında basınç hissi ve şişkinlik,
o Kasıkta dolgunluk veya ağrı,
o Uzun süreli hazımsızlık, gaz veya
bulantı
o Bağırsak alışkanlıklarında kabızlık
gibi değişiklikler
o Mesane alışkanlıklarında sık sık
idrara çıkma ihtiyacı dahil değişiklikler
o İştah kaybı veya hızlı bir şekilde
tokluk hissi
o Vajinal kanama
o Kilo kaybı
3) Yumurtalık kanserinde bir tarama
ve korunma yöntemi var mıdır?
Yumurtalık kanserlerini önceden
tesbit edecek bir yöntem yoktur.
Yani bir tarama metodu yoktur
ve tanı tesadüfen rutin jinekolojik
muayenelerde konur. Genellikle
hastalar yukardaki şikayetler
nedeniyle geç dönemde doktora
başvururlar. Bu nedenle yumurtalık
kanseri tanısı konduğunda, hastalık
genellikle ileri evrededir. Bu nedenle
kadınların hiç olmazsa senede bir
rutin jinekolojik muayene ve pelvik
ultrason yaptırması gerekir. Belirgin
bir korunma yöntemi olmamakla
birlikte doğum yapmış olmak ve en az
bir yıl doğum kontrol hapı kullanmış
olmak yumurtalık kanseri riskini
azaltır. Ayrıca son yıllarda yumurtalık
kanserinin yarısının tüplerden
başladığı tesbit edildiği için bir
şekilde tüplerin alınması yumurtalık
kanserinde yüzde 50 korur.
4) Yumurtalık kanseri tanısı nasıl konur?
4 Pelvik ve karın muayenesi:
Jinekolojik muayene ve karın
muayenesinde elimize bir kitle gelebilir.
Ayrıca karında birikmiş sıvıya bağlı
şişkinlik (ascite) tesbit edilebilir.
4 Radyolojik incelemeler (ultrason, CT,
MRI): Bu yöntemlerle normal anatomik
yapıdan farklı olan yumurtalıklardan
kaynaklanan çeşitli boyutlardaki
kistler ve kitleler, karın boşluğunda sıvı
birikimi ve karın boşluğunda bulunan
diğer organlarda tümoral kitleler ve
büyümüş lenf bezleri tesbit edilebilir.
4 CA 125 kan testi: CA 125 yumurtalık
28
