Page 35 - รวมอารยธรรมเกือบเสร็จ

๓๑

งานทางด้านนาฏศิลป์ ได้รับการฟื้นฟูและเจริญรุ่งเรืองมากในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า

เจ้าอยู่หัวมีการจัดตั้งกรมมหรสพขึ้น เพื่อบ ารุงนาฏศิลป์ และการดนตรีของไทยเอาไว้ทั้งยังมีกรมขึ้นกับกรม

มหรสพหลายกรม เช่น กรมโขนหลวง กรมปี่พาทย์หลวง เป็นต้น ขณะเดียวกันพระบาทสมเด็จพระมงกุฎ

เกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงเข้าร่วมแสดงละครกับข้าราชบริพารอยู่เสมอท าให้อาชีพศิลปินได้รับการส่งเสริมและ
ยกระดับขึ้นมามากและยังท าให้ละครไทยเดิมไม่สูญหายไป ในสมัยนี้ละครพูดเจริญก้าวหน้ามาก

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงก าเนิดละครพูดแบบใหม่ขึ้นโดยมีสติละครทั้งชายจริงหญิงแท้

เล่นปนกัน พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ละครพูดประมาณ ๑๒๐ เรื่อง เช่น หัวใจนักรบ เวนิสวานิส กุศโล

บาย วิวาห์พระสมุทรฯลฯ ในสมัยนี้โขนก็ได้รับการสนับสนุนเป็นอันมากมีทั้งโขนของหลวง และคณะโขน

ของเอกชน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ บทร้องและบทพากย์รามเกียรติ์

ส าหรับเล่นโขนอีก ๖ ชุด เช่น ชุดสีดาหาย ชุดเผาลงกา ชุดจองถนน ( สินชัย กระบวนแสง และณรงค์ เขียน

ทองกุล , ๒๕๔๑ : ๑๘๑-๑๘๒ )

ดุริยางคศิลป ์

สมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว วงดนตรีของไทยยังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องแต่

มีการปรับปรุงบางอย่าง โดยเฉพาะพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงคิดสร้างระนาดเหล็กและ

ระนาดทุ้มเหล็กเพิ่มในวงปี่พาทย์เรียกว่า วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่และยังน ามาใช้กับวงมโหรีแต่ย่อลดขนาดปี่

พาทย์ให้เหมาะสมที่จะบรรเลงกับเครื่องดนตรีในวงเครื่องสายกลายมาเป็นวงมโหรีเครื่องใหญ่ ต่อมาใน

สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ า กรมพระยานริศรานุวัดติ
วงศ์ทรงคิดประดิษฐ์วงปี่พาทย์ให้แสดงกับละครดึกด าบรรพ์ โดยตัดเครื่องดนตรีที่มีเสียงแหลมสูงออก

ระนาดเอกตีด้วยไม้นวม กลองทัดเปลี่ยนเป็นกลองตะโพน มีขลุ่ยอู้ ซออู้ และฆ้องหมุ่ย ๗ ใบ

สมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่ นาฎดุริยางคศิลป์ ได้รับการท านุบ ารุงอย่างดียิ่ง ทรง

จัดตั้งหน่วยงานขึ้นรับผิดชอบสงวนรักษาและส่งเสริมนาฎดุริยางคศิลป์ ของไทยขึ้นโดยตรง ได้แก่ กรม

มรสพ และกองปี่พาทย์หลวง นอกจากนั้นยังทรงตั้งโรงเรียนพรานหลวงขึ้นเพื่อฝึกหัดนาฎศิลป์ ดุริยางคศิลป์

แก่เยาวชนผู้สนใจ สมัยนี้หลวงประดิษฐ์ไพเราะ(ศรศิลปบรรเลง)ได้สร้างอังกะลุงแบบไทยโดยเลียนแบบ

อังกะลุงของชวา (อินโดนีเซีย) ขึ้น อย่างไรก็ตามเมื่อถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งเป็น

ช่วงเวลาที่ประทศไทยตกอยู่ในภาวะเศรษฐกิจตกต ่าพระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้ยุบกรมมหรสพและโรงเรียน

พรานหลวงเสีย แต่การสืบทอดนาฏดุริยางคศิลป์ ก็ยังมีอยู่ สมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเองก็

ทรงโปรดดนตรีไทยและได้ทรงพระราชนิพนธ์เพลงไทย ๓ เพลงคือ โหมโรงคลื่นกระทบฝั่ง ราตรีประดับ