Page 338 - วิทยาศาสตร์ม.ปลาย
P. 338
338
National Electric Code : เป็นหนังสือคู่มือรวบรวมข้อแนะน าและกฎข้อบังคับในการติดตั้ง
อุปกรณ์ไฟฟ้าให้มีความปลอดภัย แม้ว่าจะมีเนื้อหามากมายแต่หนังสือคู่มือนี้ก็ไม่มีจุดมุ่งหมายส าหรับการ
สอน หรือใช้แก่บุคคลที่ไม่เคยผ่านการอบรมมาก่อน ส่วนของไทยเราก็มีคู่มือพวกนี้หลายแห่งด้วยกัน เช่น
คู่มือของการไฟฟ้านครหลวง การพลังงานแห่งชาติ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ซึ่งหลักการและกฎข้อบังคับส่วน
ใหญ่ก็คล้ายๆ กับของ NEC (National Electric Code) ของต่างประเทศนั่นเอง
สวิตซ์อัตโนมัติหรือเซอร์กิตเบรกเกอร์ (circuit breaker) : เป็นอุปกรณ์ป้ องกันที่ใช้จ ากัด
กระแสไฟฟ้าสูงสุดในวงจร เมื่อกระแสเกินค่าจ ากัดเซอร์กิตเบรกเกอร์จะเปิดวงจรไม่ให้กระแสไฟฟ้ าไหลสู่
วงจรอีก จนกว่าจะกดปุ่มท างานใหม่ ปัจจุบันใช้แทนสวิตซ์ฟิวส์กันมาก เนื่องจากสามารถต่อวงจรเข้าไป
ใหม่ได้ทันที ในขณะที่ฟิวส์ต้องสลับเปลี่ยนตัวใหม่เข้าไปแทน และยิ่งในระบบไฟฟ้ า 3 เฟสด้วยแล้วถ้าเกิด
ขาดที่ฟิวส์เพียงเส้นเดียวเหลือไฟฟ้ ามาแค่ 2 เฟสเท่านั้น อาจเกิดการเสียหายไหม้ขึ้นที่มอเตอร์ 3 เฟสได้
หลักการท างานของเซอร์กิตเบรกเกอร์จะท างานโดยอาศัยอ านาจแม่เหล็ก เมื่อมีกระแสไฟฟ้าในวงจรไหล
เข้ามามากๆ สนามแม่เหล็กจะดึงสวิตซ์ให้ตัดวงจรออก และบางแบบจะมีตัวป้ องกันกระแสเกินขนาดด้วย
ความร้อนต่อร่วมมาด้วยโดยอาศัยการที่มีกระแสไหลผ่านความต้านทานของตัว ไบเมตอลลิก (bimetallic)
(ไบเมตอลลิก เป็นโลหะที่ขยายตัวเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นและหดตัวเมื่ออุณภูมิต ๋าลง) เมื่อกระแสไหลผ่านมากจะ
เกความร้อนมาก ตัวไบเมตอลลิกจะขยายตัวดึงให้สวิตซ์ตัดวงจรออก เราใช้ตัวอักษรย่อแทนเซอร์กิตเบรก
เกอร์ด้วย CB
ฟิวส์ (fuse) เป็นอุปกรณ์ป้ องกันที่ใช้จ ากัดกระแสไฟฟ้ าสูงสุดในวงจร เมื่อกระแสเกินค่าจ ากัดฟิวส์
จะเกิดความร้อนมากขึ้นจนกระทั่งหลอมละลายขาดจากกัน วงจรก็จะเปิด ฟิวส์จะต้องอย่างอนุกรมกับวงจร
หม้อแปลง (transformer) : เป็นอุปกรณ์ที่ใช้เปลี่ยนแรงดันไฟฟ้าให้สูงขึ้นหรือต ่าลง เพื่อให้ตรงกับ
แรงดันที่ใช้กับอุปกรณ์ไฟฟ้ าต่างๆ เช่น มีเครื่องซักผ้าแรงดัน 110 โวลต์ แต่มีไฟฟ้ าแรงดัน 220 โวลต์ เราก็
ต้องใช้หม้อแปลงแรงดัน 220 โวลต์ ให้เป็นแรงดัน 110 โวลต์ จึงจะใช้เครื่องซักผ้าได้ นอกจากนี้เรายังนิยม
ใช้หม้อแปลงกับเครื่องติดต่อภายใน และระบบเสียงกริ่งเรียก เป็นต้น
เฟส (phase) : หมายถึงชนิดของระบบไฟฟ้าที่ใช้มีทั้งระบบ 1 เฟส 2 สาย แล 3 เฟส 4 สาย อุปกรณ์
ไฟฟ้า 1 เฟส 2 สาย จะใช้ตามบ้านที่อยู่อาศัย ส่วนระบบไฟฟ้า 3 เฟส 4 สาย นิยมใช้กับธุรกิจใหญ่กับ
โรงงานอุตสาหกรรม