Page 112 - HistoryofNakornratchasima
P. 112
อโรคยศาลสมัยพระเจ้าชัยวรรมันที่ ๗
อโรคยศาล ถูกสร้างขึ้นในสมัยของพระเจ้าชัยวรรมันที่ ๗ แห่งเมืองพระนครหลวง
อาณาจักรขอมโบราณ มีการสถาปนาอโรคยศาลจ�านวน ๑๐๒ แห่ง จากฉันท์บทที่ ๑๗
ของจารึกที่พบในศาสนสถานประจ�าอโรคยศาลกล่าวว่า “พระองค์ทรงสถาปนาอโรคยศาล
พร้อมทั้งสุคตาลัย (วัด) และพระสุคตไภษัชยนี้ ในปีศักราชที่แทนด้วย จันทร์ (๑) ใจ
(๑) ท้องฟ้า (๐) และกาย (๘) (มหาศักราช ๑๑๐๘).” ( A. Barth ๑๙๐๓ : ๔๖๒.;
L. Finot ๑๙๐๓ : ๓๑.) จากฉันท์ซึ่ึ่งกล่าวถึงพระเจ้าชัยวรรมันที่ ๗ สถาปนาอโรคยศาล
และสุคตาลัยในปราสาท
อโรคยศาล เดิมสันนิษฐานว่ามีสถานะเป็นโรงพยาบาล จากการศึกษาของ
หลุยส์ ฟิโนต์ ที่ให้ค�านิยามว่า อโรคยศาล เทียบเท่าค�าว่า L’Hôpital (L. Finot, ๑๙๐๓
: ๓๑.) แต่ในปัจจุบันมีข้อสังเกตว่า อโรคยศาล (มาจากค�าบาลี) แปลว่า ศาลาไร้
โรค หมายถึง สถานบ�าบัดรักษาโรคด้วยสมุนไพร หรือ บริเวณที่รักษาโรคด้วยการ
นวดแผนโบราณด้วยต�ารารักษาในสมัยนั้นให้ผู้เจ็บป่วยได้ทุเลาอาการลงไป ส่วนสุคต
าลัย หมายถึง บริเวณศาสนสถานประจ�าอโรคยศาล เป็นที่ประดิษฐานพระไภษัชยคุรุ
ลักษณะแผนผัง สุคตาลัย (ศาสนสถานบริเวณอโรคยศาล)
สุคตาลัย หรือ ศาสนสถานบริเวณอโรคยศาล มีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส
หันไปทางทิศตะวันออก มีก�าแพงวงล้อม ๑ ชั้น ไม่มีแนวของระเบียงคด ด้านมุมทิศ
ตะวันออกเฉียงเหนือนอกก�าแพงมีสระน�้ารูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส บริเวณกึ่งกลางก�าแพง
ด้านทิศตะวันออกจะมีซึุ่้มประตูที่เรียกว่า โคปุระ ต�าแหน่งกึ่งกลางโคปุระนี้มักจะ
พบฐานประติมากรรมรูปเคารพพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรประดิษฐาน บริเวณปีกด้าน
ทิศของโคปุระจะมีการเจาะช่องประตูทางเข้า
แผนผังสุคตาลัย
บริเวณปราสาทบ้านปราสาท
ตั้งอยู่ที่ ปราสาทบ้านปราสาท บ้านปราสาท
ต�าบลเมืองปราสาท อ�าเภอโนนสูง
จังหวัดนครราชสีมา
110 รู้เรื่องเมืองโคราช ท่องประวัติศาสตร์และอารยธรรมขอม
