Page 113 - HistoryofNakornratchasima
P. 113
ภายในลานชั้นในมีปราสาทประธานที่สร้างด้วยศิลามีมุขยื่นยาวออกมาทาง
ด้านหน้า ส่วนใหญ่ผนังมุขด้านทิศใต้จะเจาะช่องหน้าต่าง ภายในประดิษฐาน
รูปเคารพ ๓ องค์ คือ พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาพระโพธิสัตว์สูรยประภา และ
พระโพธิสัตว์จันทรประภา ชั้นประดับของหลังที่มุมจะใช้นาคปักประดับ โดยส่วนใหญ่
เท่าที่พบทับหลังและเสาประดับกรอบประตูจะไม่ได้มีการแกะสลักใด ๆ บริเวณด้านทิศ
ตะวันออกเฉียงใต้ในลานชั้นในเป็นที่ตั้งของอาคารที่เรียกว่า บรรณาลัย
จากการส�ารวจทางโบราณคดีพบบรรณาลัยของศาสนสถานประจ�าอโรคยศาล
ชั้นประดิษฐานพระโพธิสัตว์ไภษัชยราชที่มุขด้านหน้าประดิษฐานพระยมและกาฬ
ปัจจุบันพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยส�ารวจพบศาสนสถาน
ประจ�าอโรคยศาลอยู่ประมาณ ๓๓ แห่ง โดยที่พบในจังหวัดนครราชสีมา ๖ แห่ง
อโรคยศาลที่พบในจังหวัดนครราชสีมา ได้แก่
๑. ปรางค์พลสงคราม ต�าบลพลสงคราม อ�าเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา
๒. ปราสาทบ้านปราสาท ต�าบลเมืองปราสาท อ�าเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา
๓. ปราสาทนางร�า ต�าบลนางร�า อ�าเภอประทาย จังหวัดนครราชสีมา
๔. กุฏิฤๅษีน้อย ริมถนนโบราณทางทิศใต้ของเมืองพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
๕. ปรางค์ครบุรี ต�าบลครบุรีใต้ อ�าเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา
๖. ปราสาทเมืองเก่า ต�าบลโคราช อ�าเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา
จากการศึกษาของ โคลด ชาล์ค เสนอว่า ขนาดของอโรคยศาลในแต่แห่งนั้น
สามารถพิจารณาของอุทิศที่พระเจ้าชัยวรรมันที่ ๗ ถวายให้แก่ศาสนสถานประจ�า
อโรคยศาล พบว่ากุฎิฤๅษีเมืองพิมายเป็นศาสนสถานประจ�าอโรคยศาลระดับที่ ๒ รอง
จากศาสนสถานประจ�าอโรคยศาลทั้ง ๔ แห่ง รอบเมืองพระนครหลวง
โบราณวัตถุชิ้นส�าคัญ
โบราณวัตถุที่พบในกุฏิฤๅษีน้อยคือ ประติมากรรม
รูปพระพุทธเจ้าไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาตถาคตตาม
จารึกที่พบรูปเคารพประจ�าศาสนสถานอโรคยศาล
ประกอบด้วย รูปพระพุทธเจ้าไภษัชยคุรุไวฑูรย
ประภาตถาคต พระโพธิสัตว์สูรยไวโรจนโรจิ และ
พระโพธิสัตว์จันทรไวโรจนโรหิณิ
ประติมากรรมรูปพระพุทธเจ้าไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาสุคต
สันนิษฐานว่าเป็นประติมากรรมจากกุฎิฤๅษีน้อย
ศาสนสถานประจ�าอโรคยศาล
ต�าบลประตูชัย อ�าเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย
รู้เรื่องเมืองโคราช ท่องประวัติศาสตร์และอารยธรรมขอม 111
