Page 94 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๒-๒๕๖๑-กฎหมาย
P. 94
ดุลพาห
ยุยงให้บุคคลเป็นความกันนั้นย่อมเป็นโมฆะ ใช้บังคับไม่ได้ เพราะขัดต่อความสงบเรียบร้อย
ของประชาชน แต่ปัจจุบันเริ่มเปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งมีการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน
ในการอนุญาโตตุลาการด้วย
ในประเทศไทยก็มีหลักการที่ใกล้เคียงกับเรื่องดังกล่าวในเรื่องห้ามส่งเสริมให้บุคคล
เป็นความเช่นกัน เช่น เรื่องการห้ามทนายความรับเงินค่าว่าความเป็นส่วนแบ่งจากผลของ
การชนะคดีในการว่าความ โดยมีพระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. ๒๔๗๗ และ พ.ศ. ๒๕๐๘
แต่พระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. ๒๕๒๘ และประกาศข้อบังคับสภาทนายความว่าด้วย
มรรยาททนายความ พ.ศ. ๒๕๒๙ มิได้บัญญัติห้ามมิให้ทนายความเข้าเป็นทนายความโดยวิธี
สัญญาแบ่งเอาส่วนจากทรัพย์สินที่เป็นมูลพิพาทอันจะพึงได้แก่ลูกความดังเช่นพระราชบัญญัติ
ทนายความสองฉบับแรก (ที่ยกเลิก) ไปแล้ว อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีแนวความคิดของนักกฎหมาย
ไทย และแนวคำาพิพากษาศาลฎีกาที่แบ่งได้เป็นสองฝ่าย ดังนี้
ฝ่ายที่หนึ่ง เห็นว่า สัญญาจ้างว่าความที่มีข้อตกลงแบ่งเอาส่วนจากทรัพย์สินอันพึง
จะได้ของลูกความตกเป็นโมฆะ เพราะข้อตกลงดังกล่าวขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรม
อันดีของประชาชน เนื่องจากไม่ต้องด้วยหลักจริยธรรมทางวิชาชีพของทนายความ การที่
ข้อบังคับสภาทนายความว่าด้วยมรรยาททนายความ พ.ศ. ๒๕๒๙ มิได้บัญญัติให้การสัญญา
จ้างว่าความที่มีข้อตกลงค่าตอบแทนโดยแบ่งเอาส่วนจากทรัพย์สินที่เป็นมูลพิพาทที่ลูกความ
ได้รับตามคำาพิพากษาเป็นการประพฤติผิดมรรยาททนายความอย่างพระราชบัญญัติทนายความ
พ.ศ. ๒๔๗๗ และ พ.ศ. ๒๕๐๘ มีผลเพียงว่าสัญญาลักษณะนี้ไม่เป็นการประพฤติผิดมรรยาท
ทนายความเท่านั้น แต่ยังขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนอยู่
โดยมีตัวอย่างคำาพิพากษาศาลฎีกาตามความเห็นของฝ่ายที่หนึ่ง ดังนี้
คำาพิพากษาศาลฎีกาที่ ๖๙๑๙/๒๕๔๔ การที่จำาเลยที่ ๑ ถึงที่ ๓ ตกลงให้เงิน
รายละ ๔๐๐,๐๐๐ บาท และจำาเลยที่ ๔ ตกลงให้เงินจำานวน ๓๐๐,๐๐๐ บาท แก่โจทก์เป็น
ค่าทนายความนั้นหมายถึงกรณีที่ฝ่ายจำาเลยชนะคดีมรดกแล้วไม่ได้รับส่วนแบ่งมาเป็นที่ดิน
แต่ได้รับส่วนแบ่งมาเป็นเงินที่ได้มาจากการขายที่ดินพิพาทนั่นเอง ซึ่งจำาเลยทั้งสี่จะต้องแบ่งให้
โจทก์ตามจำานวนที่ตกลงกันไว้ในบันทึกข้อตกลง บันทึกข้อตกลงจึงถือได้ว่าเป็นสัญญารับจ้าง
ว่าความโดยวิธีแบ่งเอาส่วนจากทรัพย์สินที่เป็นมูลพิพาทอันจะพึงได้แก่ลูกความเมื่อจำาเลยทั้งสี่
ซึ่งเป็นลูกความชนะคดีเท่านั้น หากจำาเลยทั้งสี่ตกเป็นฝ่ายแพ้คดี โจทก์ย่อมไม่ได้รับส่วนแบ่ง
ตามข้อตกลง อันมีลักษณะเข้าทำานองซื้อขายความกัน
พฤษภาคม - สิงหาคม ๒๕๖๑ 83
