Page 7 - PUSAT SAYI 02
P. 7
PUSAT SAYFA 7
Organize kuruluşlar oldukları için fiyatların kontrol edilmesine yardımcı oluyor, kıtlıkları engelliyor,
dürüstlük ilkesini üyelerine aşılıyor ve vergi geliri sağlıyorlardı ancak bu örgütlülük aynı zamanda
devlete karşı çıkabilir ve siyasi istikrarsızlık yaratabilirdi. Bu nedenle Osmanlı yönetimi loncaların
tekel kurmalarının resmen tanınmasına karşılık, loncalardan devlet denetimi altında olmayı kabul
etmelerini ve korunan diğer grupların ekonomik çıkarlarının zararına neden olabilecek
hareketlerden kaçınmalarını istemiştir (Kuran, 2000: 50)
Burada iaşe anlayışını net bir şekilde görebiliyoruz. Devletin kapsayıcı rolü
sayesinde ekonomide mal üretimini arttırmak, fiyatları mümkün olduğunca düşük
tutmak ve kaliteyi yükseltmek gibi müdahalelerde bulunulmuş.
Osmanlıda iaşeci yaklaşım sebebiyle öncelik her zaman halk ihtiyaçları olmuş ve
herhangi üretim alanında kar önemsenmeksizin öncelikle ülke içinde bir dağılım
sağlamış. En son durumda ülkede gerek duyulmayan bazı mallar ihraç edilebilmiş.
Ayrıca ithalat kolaylaştırılmış zira Osmanlı içinde üretilemeyen malların tedariki için
gerekli olmuştur. Bu durum ithalatı kolaylaştıran ve ihracatı zorlaştıran bir ekonomi
politikasına yol açmış olsa da dönem şartları içinde değerlendirdiğinde yanlış bir
karar olduğu söylenemez fakat bu politika sanayi devrimi sonrasında son derece
işlevsiz ve hatta zararlı olmuştur.
