Page 118 - PowerPoint 演示文稿

ÑAËC SAN BÌNH ÑÒNH
nhöõng bieán coá xaûy ra trong cuoäc ñôøi cuûa Socrates. Chuùng ta
cuõng coøn bieát veà Socrates qua nhöõng vôû kòch cuûa nhaø vieát kòch
Hy Laïp Aristophanes.

Thuôû thieáu thôøi cuûa Socrates
Ngöôøi ta khoâng ñöôïc bieát nhieàu chi tieát veà thôøi nieân thieáu
cuûa Socrates. Cha oâng laø moät thôï xaây vaø bieát ñieâu khaéc khoâng
chuyeân nghieäp; meï oâng laø ngöôøi phuï giuùp nuoâi treû. Gia ñình
oâng ngheøo. Coù leõ vì vaäy oâng khoâng nhaän ñöôïc ñaày ñuû neàn
giaùo duïc caên baûn ôû tuoåi treû. Coù luùc oâng ñaõ laøm ngheà xaây nhö
ngöôøi cha ñeå sinh soáng. Soctates coù vôï laø Zanthippe vaø coù 3
con trai.

Trôû thaønh Trieát gia vaø laøm thaày daïy hoïc
Khi tröôûng thaønh, Socrates baét ñaàu khaùm phaù veà trieát
hoïc. Khaùc vôùi nhöõng Trieát gia cuøng thôøi, oâng chuyeân nghieân
cöùu veà ñaïo ñöùc vaø quan heä, cö xöû giöõa con ngöôøi trong xaõ hoäi,
hôn laø nghieân cöùu veà theá giôùi vaät chaát. OÂng thöôøng noùi haïnh
phuùc ñeán töø moät ñôøi soáng ñaïo ñöùc chính tröïc hôn laø söï thuû ñaéc
cuûa caûi vaät chaát. OÂng khuyeán khích moïi ngöôøi neân theo ñuoåi
coâng chính vaø caùi toát, hôn laø chaïy theo söï giaøu coù vaø quyeàn
löïc. Nhöõng yù töôûng cuûa oâng raát laø caáp tieán ñoái vôùi thôøi oâng
soáng. Coù ñieàu ñaùng noùi laø Socrates khaùc vôùi caùc nhaø Trieát gia
khaùc laø oâng khoâng bao giôø nhaän hoïc phí cuûa hoïc troø.
Socrates thöôøng ñi ñeán caùc chôï, caùc nôi tuï taäp ñoâng ngöôøi
ñeå ñaët nhöõng caâu hoûi vôùi coâng daân cuûa Thaønh Athens veà nieàm
tin cuûa hoï. OÂng laäp ñi laäp laïi caâu hoûi: “Caùi gì laø caùi toát lôùn
nhaát ôû ñôøi?” Caùc thanh nieân vaø hoïc giaû cuûa Thaønh Athens baét
daàu bieát veà Socrates vaø taäp trung quanh oâng ñeå thaûo luaân vaø
tìm hieåu veà trieát lyù. Hoï thaûo luaân veà ñaïo ñöùc vaø caùc vaán ñeà
chính trò cuûa Thaønh Athens. Socrates choïn caùch khoâng traû
lôøi nhöõng caâu hoûi, thay vì oâng ñaët ra nhöõng caâu hoûi ñeå moïi
ngöôøi thaûo luaän cho ñeán khi coù ñöôïc caâu traû lôøi thích ñaùng.
Socrates khuyeân moïi ngöôøi trong nhoùm thaûo luaän ñöøng neân
nghó raèng oâng coù saün taát caû caâu traû lôøi. Moät caâu noùi ñeå ñôøi cuûa
Socrates khi oâng ñöôïc hoûi veà kieán thöùc; oâng traû lôøi raèng: “Toâi
bieát laø toâi khoâng bieát gì heát!” (I know that I know nothing!).
Socrates laø nhaân vaät khoù hieåu vaø tranh luaän nhieàu nhaát! Moät
con ngöôøi töï cho laø mình khoâng bieát gì heát laïi laø ngöôøi ñöôïc
xem laø thoâng thaùi vaø khoân ngoan nhaát cuûa thôøi ñaïi oâng. Ngöôøi
ñôøi nhìn nhaän Socrates laø moät nhaø tö töôûng phi thöôøng, hoøn

Xuaân Kyû Hôïi 2019