Page 122 - PowerPoint 演示文稿
P. 122
ÑAËC SAN BÌNH ÑÒNH
chuû khoâng phaûi laø moät heä thoáng chinh quyeàn toát.
Luùc thieáu thôøi ñeán khi tröôûng thaønh cuûa Plato theá
naøo?
Plato ñöôïc sinh ra trong moät gia ñình tröôûng giaû vaøo naêm
428 B.C. (tröôùc Coâng nguyeân). Moät thanh nieân coù hoïc thöùc (a
well-educated young man), vaø gia ñình ñaõ döï tính cho oâng moät
söï nghieäp chính trò töông lai. Nhöng qua söï keát toäi vaø haønh
quyeát ngöôøi thaày laø Socrates neân oâng töø boû chính trò vaø boû ra
ñi ñaây ñoù 10 naêm vaø vieát saùch. Khi trôû laïi Athens, oâng quyeát
ñònh môû Vieän daïy hoïc troø vaø ñaøo taïo giôùi treû. Vieän Haøn Laâm
cuûa Plato ñaõ loâi cuoán nhieàu thanh nieân thaønh Athens vaø caùc
thaønh phoá khaùc cuûa Hy Laïp ñeán hoïc. Vieän naày laø nôi ñaõ nuoâi
döôõng vaø giaùo duïc nhieàu theá heä caùc nhaø tö töôûng (thinkers).
Trieát gia Aristotle ñaõ theo hoïc taïi nôi ñaây 20 naêm vaø oâng trôû
thaønh moät coäng taùc cao caáp cuûa Plato. Caùc moân sinh hoïc, vaät
lyù, ñoäng vaät hoïc, vaø thieân vaên hoïc ñaõ ñöôïc caûi tieán do Aristo-
tle. Chính taïi Vieän Haøn Laâm naày, nhaø tö töôûng Eratosthens,
ngöôøi ño ñöôïc chu vi traùi ñaát ñaõ theo hoïc. Nhaø toaùn hoïc noåi
tieáng Pythagore cuõng xuaát thaân töø ñaây. Nhieàu nhaø toaùn hoïc
khaùc vaø trieát hoïc ñaõ boû nhieàu thì gìôø nghieân cöùu taïi Vieän naày
vaø trôû thaønh nhöõng nhaân taøi.
Plato ñöôïc xem laø moät nhaân vaät coù taàm aûnh höôûng quan
troïng trong söï phaùt trieån Trieát hoïc Taây phöông. Khaùc vôùi
nhöõng Trieát gia cuøng thôøi, nhöõng taùc phaåm cuûa Plato ñöôïc
xem laø soáng maõi vaø toàn taïi qua 2400 naêm. Cuøng vôùi ngöôøi
thaày laø Socrates vaø hoïc troø noåi tieáng cuûa oâng laø Aristotle,
Plato ñaõ ñaët neàn taûng cho trieát lyù vaø khoa hoïc Taây Phöông.
OÂng cuõng laø moät nhaø toaùn hoïc noåi tieáng.
Aristotle laø ai vaø söï nghieäp cuûa oâng laø gì?
Moät caùch toång quaùt, khoâng ai hieåu roõ nhöõng chi tieát cuoäc
ñôøi luùc coøn treû cuûa Aristotle. OÂng ñöôïc sinh vaøo naêm 384 BC
(tröôùc Coâng nguyeân), taïi Stagira, Chalcidice, thuoäc Hy Laïp,
cha oâng laø baùc só rieâng cuûa vua Amyntas, nöôùc Macedon. Caû
cha meï oâng qua ñôøi khi oâng vöøa môùi 13 tuoåi. Proxenus Atar-
neus laø ngöôøi ñôõ ñaàu. Ñeán tuoåi 17 hay 18, Aristotle di chuyeån
veà Athens vaø theo hoïc taïi Vieän Haøn Laâm cuûa Plato, sau ñoù
oâng coäng taùc vôùi Plato vaø laøm thaày daïy hoïc vaø ôû suoát 20 naêm
Xuaân Kyû Hôïi 2019